Xây nhà trên đất trồng cây lâu năm, cá nhân và hộ gia đình có thể bị phạt đến hàng trăm triệu đồng

Bạn Xuân Minh (Nam Định) hỏi:

Gia đình tôi có một mảnh đất trồng cây ăn quả lâu năm, sắp bước vào mùa thu hoạch. Tuy nhiên, do vị trí xa, việc trông nom gặp nhiều khó khăn, nên chúng tôi dự định xây một ngôi nhà trên mảnh đất này. Vậy xin hỏi, cá nhân, hộ gia đình có được phép xây dựng nhà ở trên đất trồng cây lâu năm không?

Trả lời:

Có được xây nhà tạm trên đất trồng cây lâu năm không?

Luật sư Nguyễn Bá Huy, Giám đốc Công ty Luật TNHH Tín Hải, cho biết: Theo khoản 1 Điều 9 Luật Đất đai 2024, đất trồng cây lâu năm thuộc nhóm đất nông nghiệp, được sử dụng vào mục đích trồng trọt, sản xuất hoặc phục vụ nghiên cứu, học tập.

Trong khi đó, việc xây dựng nhà ở chỉ được thực hiện trên đất phi nông nghiệp, cụ thể là đất ở. Do đó, xây dựng nhà tạm trên đất trồng cây lâu năm là hành vi vi phạm pháp luật. Nếu người dân cố tình xây dựng, sẽ bị xử phạt hành chính và buộc tháo dỡ công trình vi phạm.

Cũng theo luật sư, nếu muốn xây nhà tạm trên đất trồng cây lâu năm, người dân bắt buộc phải xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang đất ở (thổ cư). Theo Điều 121 Luật Đất đai 2024, việc chuyển đổi này chỉ được thực hiện khi có sự cho phép của Ủy ban nhân dân cấp huyện hoặc cấp tỉnh và người sử dụng đất phải hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Căn cứ để Ủy ban nhân dân cấp huyện/tỉnh ra quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất dựa trên kế hoạch sử dụng đất hàng năm đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép và phê duyệt; Nhu cầu sử dụng đất được thể hiện trong đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất.

Xây nhà trên đất trồng cây lâu năm, cá nhân và hộ gia đình có thể bị phạt đến hàng trăm triệu đồng

Theo quy định của Luật Đất đai năm 2024, một trong những nguyên tắc quan trọng khi sử dụng đất là phải đúng mục đích được Nhà nước giao, cho thuê hoặc công nhận quyền sử dụng.

Căn cứ khoản 2, khoản 3 Điều 11 Nghị định 123/2024/NĐ-CP, hành vi tự ý chuyển đổi đất trồng cây lâu năm sang đất ở có thể bị xử phạt như sau: (Tiếp tục nội dung cụ thể về mức xử phạt...)

Lưu ý: Mức phạt trên áp dụng đối với hộ gia đình, cá nhân vi phạm. Trường hợp tổ chức vi phạm, mức phạt sẽ gấp đôi.

Ngoài tiền phạt, hộ gia đình, cá nhân còn bị buộc khôi phục lại hiện trạng ban đầu của đất và nộp lại toàn bộ số lợi bất hợp pháp thu được từ hành vi vi phạm.

Thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng cây lâu năm sang đất ở

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Người sử dụng đất cần chuẩn bị:

- Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất theo mẫu quy định.

- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất).

Bước 2: Nộp hồ sơ

- Hồ sơ được nộp tại Phòng Tài nguyên và Môi trường nơi có đất để giải quyết theo thẩm quyền.

- Cơ quan tiếp nhận sẽ thẩm tra hồ sơ dựa trên các căn cứ pháp lý về chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

- Nếu hồ sơ chưa đầy đủ hoặc chưa hợp lệ, trong vòng 03 ngày làm việc, Phòng Tài nguyên và Môi trường sẽ thông báo và hướng dẫn người dân bổ sung, hoàn thiện hồ sơ.

Bước 3: Nộp tiền sử dụng đất

Sau khi hồ sơ được chấp thuận, người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính theo Thông báo nộp tiền sử dụng đất của cơ quan thuế.

Bước 4: Nhận kết quả

Sau khi hoàn tất nghĩa vụ tài chính, Phòng Tài nguyên và Môi trường sẽ cấp quyết định cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Thời hạn giải quyết:

Không quá 15 ngày làm việc (không tính thời gian thực hiện nghĩa vụ tài chính).

Không quá 25 ngày đối với khu vực miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa và khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

×