Bộ Công Thương "khui" hàng loạt sai phạm của đầu mối khiến thị trường xăng dầu hỗn loạn

Nhiều doanh nghiệp không nhập xăng dầu như kế hoạch phân giao

Cụ thể, doanh nghiệp đầu không đáp ứng điều kiện về hệ thống phân phối, đại lý bán ngược lại xăng dầu cho đầu mối...

Theo kết luận của Bộ Công Thương qua đợt thanh tra hầu hết doanh nghiệp đầu mối đã đáp ứng điều kiện về cầu cảng, kho và hệ thống phân phối. Các doanh nghiệp cũng đáp ứng quy định về tổng nguồn xăng dầu tối thiểu phân giao, phòng cháy chữa cháy, bảo vệ môi trường, điều chỉnh giá...

Tuy nhiên, nhiều tồn tại, vi phạm trong kinh doanh xăng dầu được các đơn vị thanh tra của Bộ Công Thương chỉ ra. Chẳng hạn, doanh nghiệp đầu mối thuê kho chứa chưa đáp ứng quy định, như chưa được cơ quan quản lý địa phương thẩm định, phê duyệt kế hoạch ứng phó tràn dầu với kho nhiên liệu.

Đáng nói, một số thương nhân đầu mối không đáp ứng điều kiện về hệ thống phân phối, như không đủ tối thiểu 40 tổng đại lý kinh doanh hoặc đại lý bán lẻ, thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu.

Số lượng đại lý, thương nhân nhận quyền tăng, giảm, các đầu mối xăng dầu cũng không báo cáo tới cơ quan quản lý về sự thay đổi này.

Bộ Công Thương cho biết, năm 2021, khi chưa có thay đổi quy định về hệ thống phân phối xăng dầu, một số thương nhân đầu mối chỉ đảm bảo số lượng về thương nhân nhận quyền, mà không ký kết hợp đồng đại lý bán lẻ, tức là không đáp ứng quy định. Việc đảm bảo hàng hoá tồn kho chưa được các doanh nghiệp đầu mối thực hiện nghiêm.

Báo động hơn là có hiện tượng doanh nghiệp đầu mối mua ngược lại hàng của thương nhân phân phối. Nhiều doanh nghiệp đầu mối lớn có số liệu báo cáo xuất, nhập, tồn kho chênh lệch thực tế và hoá đơn đầu vào...

"Các doanh nghiệp đầu mối ký hợp đồng với thương nhân kinh doanh xăng dầu khi thương nhân đó đang nhận quyền bán lẻ, chưa đảm bảo tổng nguồn... là chưa đúng quy định", báo cáo của Bộ Công Thương nêu.

Bộ Công Thương cho biết, thời gian vừa qua có tình trạng doanh nghiệp không cung cấp mà giao khoán cho hệ thống đại lý bán lẻ chủ động mua xăng dầu của thương nhân khác. 

Bên cạnh đó, hạch toán lượng hàng mua của các doanh nghiệp đầu mối chưa chuẩn xác, có trường hợp hạch toán phần vay mượn từ đại lý, thương nhân phân phối vào hàng mua từ đầu mối, thậm chí còn "hạch toán nhầm" hàng mua từ nhà máy lọc dầu trong nước sang phần nhập khẩu từ nước ngoài...

Về việc phân giao nhập khẩu xăng dầu từ nước ngoài, Bộ Công Thương cho hay, có thương nhân đầu mối không nhập khẩu xăng dầu trong hai quý đầu năm ngoái. Nhưng xét cả năm thì doanh nghiệp vẫn nhập đủ sản lượng tối thiểu được phân giao. 

"Có trường hợp thương nhân đầu mối không nhập khẩu xăng, hoặc nhập ít hơn số lượng được Bộ Công Thương phân giao", báo cáo của Bộ Công Thương cho hay.

Bộ Công Thương cho biết, một số Vụ, Cục trực thuộc Bộ đã chưa kịp thời kiểm tra, đối chiếu, rà soát và chậm trễ phát hiện hành vi vi phạm hành chính, cũng như chưa kịp thời tham mưu, kiến nghị để xử phạt theo thẩm quyền.