Bỏ công việc chuyên gia Hàn Quốc, anh nông dân Phú Thọ làm nên “Ngôi sao HTX” từ đông trùng hạ thảo Tam Đảo

Với việc xây dựng thành công mô hình nông nghiệp tuần hoàn độc đáo “dâu tằm – tơ lụa – đông trùng hạ thảo”, anh Nguyễn Quốc Huy là 1 trong những tấm gương điển hình được được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tặng Bằng khen tại Lễ kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Hội Nông dân Việt Nam và Đại hội thi đua yêu nước lần thứ VI, giai đoạn 2020–2025

Từ công việc của một chuyên gia công nghệ công ty Hàn Quốc về quê khởi nghiệp trồng nấm

Ít ai ngờ rằng, người nông dân Nguyễn Quốc Huy, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Nấm Tam Đảo từng là một chuyên gia công nghệ sản xuất dây điện cho một công ty của Hàn Quốc, với công việc ổn định và thu nhập cao. Năm 2007, sau thời gian dài làm việc, anh Huy quyết định rời bỏ môi trường công nghiệp trở về quê hương Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc (cũ), nay là tỉnh Phú Thọ để khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp.

Anh Huy kể: Một lần tình cờ mua nấm sò về nấu ăn và được vợ khen ngon nên anh đã lên mạng tìm hiểu về cách nuôi trồng nấm. Càng tìm hiểu anh càng thấy hứng thú và lóe lên ý tưởng lập nghiệp từ nghề trồng nấm.

“Tôi thấy quê hương Tam Đảo của mình có khí hậu mát mẻ, thổ nhưỡng rất thuận lợi cho phát triển nông nghiệp sạch và dược liệu. Nếu biết cách làm, nông nghiệp vẫn có thể trở thành ngành kinh tế hiệu quả, bền vững”- anh Huy bộc bạch.

Với suy nghĩ đó, anh Huy bắt tay nghiên cứu, tìm hiểu kỹ thuật nuôi trồng nấm ăn và nấm dược liệu, một lĩnh vực còn mới mẻ với người dân ở quê hương Tam Đảo lúc bấy giờ. Anh mạnh dạn vay thêm vốn, đầu tư máy móc mở rộng diện tích trồng. Để có kiến thức về phòng trừ sâu bệnh, anh đã về Viện Di truyền nông nghiệp Việt Nam học lớp kỹ thuật trồng nấm.

Với mong muốn mở rộng quy mô sản xuất nấm, cung cấp đa dạng các sản phẩm nấm ra thị trường, tháng 4/2009, anh thành lập Hợp tác xã Nấm Tam Đảo với 12 thành viên, chuyên sản xuất các sản phẩm nấm ăn như nấm sò, nấm bào ngư, nấm rơm, nấm linh chi và nấm dược liệu.

Nhớ lại những ngày đầu khởi nghiệp, anh Huy bảo “khó khăn chồng chất” khi thiếu vốn, thiếu kỹ thuật, thị trường tiêu thụ còn e dè, thậm chí nghi ngại về chất lượng nấm sạch. Bằng sự kiên trì, anh Huy đã tự tay mang sản phẩm đi giới thiệu tại các nhà hàng, khách sạn, tỉ mỉ giải thích và thuyết phục khách hàng bằng chất lượng.

Tuy nhiên, thử thách tột cùng đã ập đến vào năm 2018, khi một vụ hỏa hoạn đã thiêu rụi toàn bộ cơ sở sản xuất. Công sức nhiều năm gần như mất trắng. "Nhiều người khuyên tôi bỏ cuộc, nhưng tôi nghĩ nếu đã chọn con đường này thì phải đi đến cùng”- anh Huy nhớ lại.

Không nản chí, anh bắt đầu lại từ đầu. Dựa trên kinh nghiệm tích lũy, anh cải tiến quy trình sản xuất, đầu tư hệ thống kiểm soát môi trường nuôi trồng tự động, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Anh cũng mạnh dạn chuyển hướng sang nuôi trồng đông trùng hạ thảo – loại nấm dược liệu quý có giá trị cao.

Năm 2019, sau thời gian tìm tòi, nghiên cứu những lợi ích khi sử dụng mà nấm đông trùng hạ thảo mang lại cho sức khỏe của con người, anh đã nhờ tới sự giúp đỡ của các giáo sư, tiến sĩ tại Trung tâm Công nghệ sinh học, Viện Di truyền Nông nghiệp Việt Nam để được tiếp cận và chuyển giao công nghệ sản xuất nấm đông trùng hạ thảo.

Sau khi thành công trong việc nhân giống và chuẩn hóa quy trình sản xuất, đến tháng 8/2020, Hợp tác xã Nấm Tam Đảo tiến hành sản xuất nấm đông trùng hạ thảo theo tiêu chuẩn thực hành sản xuất nông nghiệp tốt ở Việt Nam (VietGAP) trên quy mô lớn.

Không dừng lại ở đó, anh Nguyễn Quốc Huy tiếp tục đa dạng hóa sản phẩm, nghiên cứu chế biến sâu để nâng cao giá trị gia tăng. Năm 2020, Đông trùng hạ thảo Tam Đảo của HTX Nấm Tam Đảo là sản phẩm đầu tiên của tỉnh được UBND tỉnh Vĩnh Phúc công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao thuộc chương trình mục tiêu quốc gia, mỗi xã phường một sản phẩm.

Năm 2022, thương hiệu nấm Tam Đảo cũng như Đông trùng hạ thảo Tam Đảo đã được đăng ký chứng nhận bảo hộ thương hiệu và được UBND tỉnh công nhận là sản phẩm quà tặng du lịch Vĩnh Phúc năm 2022.

Đến cuối năm 2022, sản phẩm Đông trùng hạ thảo Tam Đảo đã được chứng nhận là sản phẩm OCOP 4 sao cùng 5 sản phẩm khác của HTX được chứng nhận OCOP 3 sao, đồng thời được chứng nhận đạt danh hiệu Thương hiệu Vàng Nông nghiệp Việt Nam.

Năm 2024, sản phẩm Nấm Đông trùng hạ thảo của HTX Nấm Tam Đảo tiếp tục được chứng nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của tỉnh Vĩnh Phúc. Thương hiệu Nấm Tam Đảo - Đông trùng hạ thảo Tam Đảo đã được cấp chứng nhận độc quyền chỉ dẫn địa lý đối với khu vực nuôi trồng đông trùng hạ thảo.

Năm 2025, HTX Nấm Tam Đảo được trao giải Ngôi sao Hợp tác xã nhờ mô hình nông nghiệp tuần hoàn Dâu tằm - Tơ lụa - Đông trùng hạ thảo.

Xây dựng mô hình "dâu tằm - tơ lụa - đông trùng hạ thảo", lan tỏa sinh kế bền vững

Cùng với thành công trong lĩnh vực trồng nấm, HTX Nấm Tam Đảo còn tiên phong trong việc khôi phục và phát triển nghề truyền thống trồng dâu, nuôi tằm – một nghề vốn có từ lâu đời nhưng từng bị mai một.

Anh Huy chia sẻ: “HTX Nấm Tam Đảo đã triển khai cách làm mới: Tổ chức liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm cho hàng trăm hộ dân. Từ tỉnh Phú Thọ, HTX mở rộng chi nhánh sang nhiều tỉnh như Lào Cai, Tuyên Quang, hình thành mạng lưới liên kết chặt chẽ. Các hộ nông dân tham gia không chỉ có đầu ra ổn định cho kén tằm mà còn thường xuyên được tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn phòng ngừa rủi ro trong quá trình nuôi trồng.”

Sự đồng hành này đã tạo nên niềm tin vững chắc, giúp bà con yên tâm đầu tư, mở rộng quy mô sản xuất. Nhờ đó, nhiều hộ dân đã thoát khỏi cảnh nghèo khó, vươn lên có thu nhập hàng chục triệu đồng mỗi tháng.

Không dừng lại ở trồng nấm hay nuôi tằm, HTX Nấm Tam Đảo còn định hướng phát triển mô hình nông nghiệp tuần hoàn độc đáo “dâu tằm - tơ lụa - đông trùng hạ thảo”. HTX Nấm Tam Đảo đang hợp tác nghiên cứu với Viện Sinh học đề tài chế biến bã thải từ trồng nấm thành phân hữu cơ vi sinh bón cho cây trồng. Đây sẽ là chuỗi khép kính cho quy trình sản xuất của hợp tác xã.

“Từ nhộng tằm, HTX có thể nuôi cấy đông trùng hạ thảo - một loại dược liệu quý hiếm, có giá trị cao trên thị trường. Cùng với đó là phát triển sản xuất tơ lụa, dệt may, tạo ra chuỗi giá trị đa ngành, đa sản phẩm.

Như vậy, một cây dâu, một con tằm không chỉ cho kén mà còn góp phần vào sản xuất tơ lụa, thực phẩm chức năng, dược phẩm. Giá trị gia tăng được nâng cao gấp nhiều lần so với sản xuất truyền thống. Đây là hướng đi mới, phù hợp với xu thế nông nghiệp công nghệ cao, thân thiện môi trường và bền vững”- Anh Huy phấn khởi nói.

Anh Nguyễn Quốc Huy - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Nấm Tam Đảo bày tỏ: “Để phát triển bền vững, việc bảo vệ chuỗi liên kết là vô cùng cần thiết. HTX đề xuất chính quyền địa phương cần đưa nội dung này vào nghị quyết phát triển kinh tế - xã hội, coi đây là một nhiệm vụ trọng tâm nhằm bảo vệ quyền lợi của nông dân cũng như nhà đầu tư. Khi có sự bảo hộ và đồng hành từ Nhà nước, chúng tôi sẽ yên tâm đầu tư lâu dài, giúp bà con nông dân phát triển kỹ thuật, nâng cao đời sống”.

Thực tế cho thấy, mô hình mà HTX Nấm Tam Đảo đang triển khai đã góp phần hồi sinh một nghề truyền thống từng bị lãng quên, đồng thời mở ra cơ hội để nông dân tiếp cận công nghệ, thay đổi tư duy sản xuất. Đây cũng là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của việc phát triển kinh tế tập thể trong giai đoạn hiện nay.

Trong thời gian tới, HTX Nấm Tam Đảo dự kiến mở rộng vùng nguyên liệu, hợp tác với nhiều hộ nông dân hơn nữa tại Phú Thọ, Lào Cai, Tuyên Quang và các tỉnh trung du miền núi phía Bắc. Điều đó đồng nghĩa với việc ngày càng nhiều hộ nông dân sẽ được hưởng lợi từ mô hình này, từng bước xây dựng cuộc sống ấm no, bền vững.

Anh Nguyễn Quốc Huy khẳng định: “Chúng tôi không chỉ muốn làm giàu cho HTX, mà còn mong muốn nhiều bà con nông dân ở các địa phương cùng đổi đời nhờ tham gia vào chuỗi sản xuất nông sản công nghệ cao. Đó mới là giá trị bền vững”.

Hiện nay, HTX Nấm Tam Đảo có 12 sản phẩm được chứng nhận OCOP, trong đó Đông trùng hạ thảo Tam Đảo đạt chứng nhận OCOP 4 sao. Sản phẩm của HTX Nấm Tam Đảo không chỉ có mặt tại thị trường trong nước mà còn hướng tới xuất khẩu. Bình quân mỗi năm, HTX đạt doanh thu hàng chục tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho hàng chục lao động địa phương, với thu nhập bình quân 8–10 triệu đồng/người/tháng.

Song hành với phát triển kinh tế, anh Huy đặc biệt quan tâm đến các hoạt động an sinh xã hội và cộng đồng. Hằng năm, HTX Nấm Tam Đảo trích hàng trăm triệu đồng tham gia các chương trình như “Tết nhân ái”, “Khám, cấp phát thuốc miễn phí cho người nghèo, người dân tộc thiểu số, người có công”, tặng quà cho các Mẹ Việt Nam Anh hùng và các hoàn cảnh khó khăn.

Với những thành tích xuất sắc, HTX Nấm Tam Đảo được công nhận là 1 trong 63 HTX tiêu biểu toàn quốc năm 2023. Năm 2025, anh Nguyễn Quốc Huy vinh dự được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam trao Bằng khen tại Lễ kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Hội Nông dân Việt Nam và Đại hội thi đua yêu nước lần thứ VI, ghi nhận thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2020–2025.

×