Bứt phá từ công nghệ và hạ tầng: TP.HCM hướng tới siêu đô thị quốc tế giai đoạn 2026-2030

Tận dụng cơ hội từ công nghệ mới – bứt phá mô hình tăng trưởng

UBND TP.HCM vừa công bố kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2026-2030, trong đó nhấn mạnh vai trò của công nghệ, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo như “chìa khóa vàng” mở ra giai đoạn phát triển mới.

Theo đó, Thành phố xác định đây là giai đoạn bản lề để bứt phá, đặc biệt sau khi hoàn tất quá trình sáp nhập, mở rộng quy mô kinh tế - tài chính lớn nhất cả nước.

Trọng tâm chiến lược là phát triển các ngành công nghiệp mũi nhọn như chip bán dẫn, năng lượng tái tạo, trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ gen, vật liệu mới và dữ liệu lớn (Big Data). Các lĩnh vực này không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn tạo nền tảng để tái cấu trúc mô hình tăng trưởng, hướng tới nền kinh tế xanh – kinh tế số – kinh tế tuần hoàn.

Cùng với đó, TP.HCM đẩy mạnh hiện đại hóa logistics, phát triển du lịch thông minh, nông nghiệp công nghệ cao và dịch vụ chất lượng cao, tạo động lực lan tỏa mạnh mẽ ra toàn vùng Đông Nam bộ.

Kỳ vọng tăng trưởng vượt bậc – kinh tế số chiếm 40% GRDP

Theo kế hoạch, TP.HCM đặt mục tiêu GRDP bình quân giai đoạn 2026-2030 tăng 10-11%/năm. Đến năm 2030, GRDP bình quân đầu người đạt từ 14.000-15.000 USD, kinh tế số chiếm 30-40% GRDP, năng suất lao động xã hội tăng 8%/năm.

Đặc biệt, Thành phố cam kết dành 4-5% ngân sách hằng năm cho khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, đồng thời nâng chi cho nghiên cứu và phát triển (R&D) lên 2-3% GRDP. Tổng vốn đầu tư xã hội bình quân 5 năm tới dự kiến đạt 35-40% GRDP.

Những con số này cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của TP.HCM trong việc chuyển dịch sang mô hình tăng trưởng dựa trên tri thức, đổi mới và công nghệ cao, thay vì phụ thuộc vào lao động giá rẻ hay tài nguyên truyền thống.

Trung tâm Tài chính quốc tế – điểm nhấn chiến lược vươn tầm khu vực

Một trong những mũi nhọn phát triển được kỳ vọng tạo dấu ấn toàn cầu chính là Trung tâm Tài chính quốc tế (TTTC) Thủ Thiêm, có quy mô hơn 790 ha.

TP.HCM đặt mục tiêu đưa TTTC đi vào hoạt động từ năm 2025, trở thành biểu tượng hội nhập toàn cầu của Việt Nam trong lĩnh vực tài chính – công nghệ – đầu tư. Thành phố sẽ ban hành cơ chế pháp lý đặc thù, triển khai sandbox cho fintech, mở rộng thị trường hàng hóa và trung tâm thanh toán quốc tế theo chuẩn khu vực.

Đồng thời, TP.HCM đẩy mạnh quảng bá hình ảnh TTTC ra toàn cầu, thu hút chuyên gia, tổ chức tài chính lớn và nhân lực chất lượng cao. Với vị trí địa lý chiến lược và tiềm năng kinh tế vượt trội, Thủ Thiêm được kỳ vọng trở thành “phố Wall của Đông Nam Á”, góp phần đưa TP.HCM trở lại bản đồ các trung tâm tài chính lớn của châu Á.

Cụm cảng Cái Mép – Thị Vải: Đại lộ ra biển lớn

Cụm cảng Cái Mép – Thị Vải đang trở thành “đại lộ ra biển lớn” của kinh tế Việt Nam. Đây là cảng nước sâu lớn nhất cả nước, có khả năng đón siêu tàu container 24.000 TEU, trọng tải 250.000 DWT – tương đương các cảng trung chuyển hàng đầu thế giới.

Cụm cảng hiện thu hút các tập đoàn logistics lớn như PSA International, Hutchison Port Holdings, DP World, APM Terminals, CMA CGM... và là điểm xuất phát của các tuyến vận tải trực tiếp đi Mỹ, châu Âu, châu Phi.

Hai dự án chiến lược là tuyến đường sắt Bàu Bàng – Cái Mép và Khu thương mại tự do Cái Mép Hạ đang được thúc đẩy, nhằm biến nơi đây thành trung tâm logistics xanh và trung chuyển quốc tế hàng đầu khu vực. Khi sân bay Long Thành đi vào hoạt động, mạng lưới giao thông đa phương thức sẽ giúp Cái Mép – Thị Vải trở thành “mắt xích vàng” kết nối Việt Nam với chuỗi cung ứng toàn cầu.

Hướng tới đô thị xanh, giao thông thông minh

Song song với phát triển kinh tế, TP.HCM đặt trọng tâm vào quy hoạch đô thị theo hướng xanh – thông minh – kết nối vùng. Các dự án trọng điểm như Vành đai 3, Vành đai 4, metro số 1 và metro số 2 được đẩy nhanh tiến độ nhằm giảm ùn tắc, mở rộng không gian phát triển.

Thành phố hướng đến mô hình đô thị đa cực – siêu kết nối, trong đó các cực tăng trưởng mới như Thủ Thiêm, Phú Mỹ Hưng, Củ Chi, Cần Giờ sẽ phát triển theo mô hình TOD (đô thị gắn giao thông công cộng). Đồng thời, TP chú trọng chỉnh trang đô thị cũ, di dời nhà tạm ven kênh rạch, mở rộng không gian xanh và khai thác hợp lý quỹ đất ven sông.

Với định hướng này, TP.HCM không chỉ là trung tâm kinh tế, mà còn là đô thị xanh, an toàn và đáng sống hàng đầu khu vực, nơi con người, công nghệ và môi trường phát triển hài hòa.

Khát vọng vươn tầm siêu đô thị quốc tế

Theo dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ có vị thế nổi trội ở Đông Nam Á, nằm trong tốp 100 thành phố toàn cầu đáng sống; tầm nhìn đến năm 2045, phấn đấu trở thành siêu đô thị quốc tế, trung tâm kinh tế – tài chính – dịch vụ – giáo dục – y tế hàng đầu châu Á.

PGS.TS Trần Hoàng Ngân, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM cho biết, Thành phố đang đi đúng hướng khi hiện đã xếp thứ 102/156 thành phố toàn cầu, 133/173 thành phố đáng sống và 95/120 trung tâm tài chính quốc tế, thậm chí vượt qua Bangkok – minh chứng rõ nét cho sức bật mạnh mẽ của đô thị năng động bậc nhất Việt Nam.

Theo ông, TP.HCM sở hữu “sự sắp đặt thuận lợi của vũ trụ” – từ con người, vị trí địa lý đến tiềm lực kinh tế. Gần 100 khu công nghiệp và khu chế xuất đóng góp hơn 35% GRDP; ngành logistics phát triển nhanh với các cảng lớn như Cái Mép – Thị Vải, sắp tới là Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, cùng mạng lưới sân bay Tân Sơn Nhất – Long Thành tạo lợi thế chiến lược.

Tuy nhiên, để hiện thực hóa khát vọng ấy, TP.HCM cần đầu tư mạnh vào hạ tầng giao thông và xã hội, với nhu cầu vốn khoảng 1 triệu tỷ đồng. Trong bối cảnh ngân sách chỉ đáp ứng một phần nhỏ, Thành phố buộc phải huy động mạnh mẽ nguồn lực xã hội, FDI và cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 98, tạo môi trường minh bạch, ổn định và hấp dẫn nhà đầu tư.

PGS.TS Trần Hoàng Ngân khẳng định: “TP.HCM đang có tất cả – tiềm năng, con người, vị thế và khát vọng. Nếu có cơ chế đủ mạnh và sự đồng lòng của toàn hệ thống, Thành phố sẽ vươn lên xứng đáng là siêu đô thị quốc tế, đi đầu cả nước trong đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.”

10 nhóm giải pháp trọng tâm

Để hiện thực hóa các mục tiêu trên, TP.HCM xác định 10 nhóm giải pháp trọng tâm:

1.Phát triển kinh tế nhanh và bền vững trên nền tảng đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.

2.Tái kiến trúc không gian và hạ tầng đô thị theo hướng đa cực, ưu tiên giao thông thông minh.

3.Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, phát triển con người toàn diện.

4.Đổi mới căn bản giáo dục, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai.

5.Nâng cao sức khỏe, bảo đảm an sinh xã hội, xây dựng hệ thống y tế hiện đại.

6.Quản lý hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường, thúc đẩy chuyển đổi xanh, hướng tới Net Zero 2050.

7.Kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế với củng cố quốc phòng – an ninh.

8.Phát huy vai trò nhân dân, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân.

9.Xây dựng chính quyền hiện đại, minh bạch, tăng cường phòng chống tham nhũng.

10.Tiếp tục xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phát huy tinh thần học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh.
Với tầm nhìn chiến lược, định hướng phát triển xanh và những bước đi đột phá trong công nghệ, TP.HCM đang khẳng định vị thế “thành phố dẫn dắt”, mở rộng cánh cửa ra thế giới – hướng tới mục tiêu trở thành đô thị toàn cầu, trung tâm tài chính – đổi mới sáng tạo của khu vực vào năm 2030.

×