Các chiến đấu cơ phản lực Hoa Kỳ (Kỳ cuối): Không đối thủ trên bầu trời

Thế hệ thứ tư (1978): Một thế hệ sẽ không qua đi

Các bay chiến đấu của Mỹ thực ra cũng đã từng chịu nhiều thiệt hại trong Chiến tranh Lạnh. Kinh nghiệm thời chiến của Mỹ chứng kiến các máy bay phản lực thế hệ thứ ba cỡ lớn, chạy ì ạch, hoạt động kém hiệu quả trong các trận không chiến sử dụng tầm nhìn vào những năm 70. Việc này đưa đến sự ra đời của các máy bay chiến đấu như F-16 Fighting Falcon, ra mắt năm 1978. F-16 kết hợp tỷ lệ lực đẩy trên trọng lượng (bằng gia tốc/gia tốc trọng trường) cao với khả năng cơ động đặc biệt để tạo ra một chiến binh không chiến mà có rất ít đối thủ sánh ngang được.

Các máy bay thế hệ thứ tư vẫn hữu ích trong một thời gian dài hơn nhiều so với những thế hệ trước nhờ vài ba cuộc cập nhật. Những cải tiến này bao gồm các vũ khí dẫn đường chính xác được điều khiển bằng thiết bị dẫn đường/nhắm mục tiêu, radar được nâng cấp, cùng các tên lửa không đối không nâng cấp mới như AIM-9L Sidewinder và AIM-120 AMRAAM. Ngày nay, 45 năm sau khi chiếc F-16A đầu tiên được đưa vào sử dụng thì loại máy bay này vẫn còn đang được sản xuất. Trên thực tế, những chiếc F-16V mới hiện đang được sản xuất ở bang Nam Carolina.

Năm 1983: Chiến đấu cơ tàng hình

Bốn thập niên trước đây, ý tưởng về một chiếc máy bay có thể tránh được sự phát hiện của radar chỉ là một giấc mơ. Việc mất máy bay đáng kể trong quá khứ dẫn đến câu hỏi: liệu có thể chế tạo một chiếc máy bay mà radar không thể phát hiện được không? Về lý thuyết, một chiếc máy bay được thiết kế với bề ngoài đặc biệt để giảm sự phản xạ sóng radar và được sơn bằng loại sơn hấp thụ sóng radar có thể lẻn qua hàng phòng thủ của đối phương mà không bị phát hiện. Nếu chiếc máy bay này được trang bị bom dẫn đường bằng laser, thì nó không chỉ có thể ném bom mục tiêu một cách chính xác mà còn có cơ hội sống sót cao.

Năm 1983, trong khi người ta đang mơ mộng về một chiếc “tiêm kích” tàng hình thì quả đã có một chiếc được đưa vào hoạt động trong bí mật. Chiếc F-117A Nighthawk, được phát triển, chế tạo và cho bay hoàn toàn bí mật, lúc đó đang được sử dụng tại Bãi thử nghiệm Tonopah ở bang Nevada. Cuối cùng, 59 chiếc máy bay này đã được chế tạo. Lần đầu tiên chúng tham chiến là trong cuộc chiến ở Panama năm 1989. F-117A cũng được sử dụng trong Chiến dịch Bão táp Sa mạc năm 1991, cuộc can thiệp của U.N. vào Nam Tư năm 1999, chiến dịch tại Afghanistan năm 2001 và cả cuộc chiến Iraq năm 2003.

Thế hệ thứ năm (2005): Tiêm kích Raptor và các bằng hữu

Vào cuối những năm 1980, một chương trình mang tên Chiến đấu cơ Công nghệ Tiên tiến (ATF) đã được khởi sự với mục tiêu tạo ra một loại chiến đấu cơ mới thay thế cho chiếc F-15 Eagle. Chiếc máy bay mới này sẽ là chiến đấu cơ đầu tiên được thiết kế để chiến đấu không đối không với tính năng tàng hình ngay từ đầu. Nó sẽ có động cơ Pratt & Whitney F119 mạnh mẽ đến mức máy bay có thể bay nhanh hơn tốc độ âm thanh. Nó cũng sẽ có một hệ thống radar sử dụng công nghệ quét mảng điện tử chủ động, công nghệ này có thể phát hiện mục tiêu đối phương từ rất xa. Quá trình phát triển loại máy bay này bị chậm lại khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, nhưng cuối cùng nó đã được đưa vào sử dụng năm 2005 với tên gọi F-22 Raptor.

F-22 là chiến đấu cơ đầu tiên của thế hệ thứ năm và các tính năng của nó đặt ra tiêu chuẩn cho thế hệ này. Sau F-22, các máy bay khác như “Mighty Dragon” Thành Đô J-20 của Trung Quốc, Sukhoi Su-57 và F-35 Lightning II của Mỹ cũng được phát triển. Những máy bay này đều có tính năng tương tự như F-22. Tổng cộng chỉ có 195 chiếc F-22 được sản xuất.

Thế hệ thứ sáu (2020)

Các chiến đấu cơ F-22 và F-35 được tạo ra trong thời gian tương đối yên bình, đó là lý do vì sao mỗi chiếc trong chúng phải mất hơn 10 năm mới đi từ ý tưởng đến sản phẩm hoàn chỉnh. Do Nga và Trung Quốc đều đã chế tạo các chiến đấu cơ thế hệ thứ năm của riêng mình, nên Không quân và Hải quân Mỹ đã bắt đầu nghiên cứu các chiến đấu cơ đầu tiên thuộc thế hệ thứ sáu. Cả hai nhánh quân đội này đều đang thiết kế máy bay chiến đấu của riêng họ và đều gọi thiết kế của mình là Sự thống trị trên không thế hệ tiếp theo (Next Generation Air Dominance, hay NGAD).

Vào tháng 9/2020, Không quân Mỹ thông báo rằng họ đã chế tạo, thử nghiệm và cho bay nguyên mẫu của một tiêm kích mới, cũng mang tên NGAD. Thậm chí ba năm sau, người ta vẫn không biết nó trông như thế nào hoặc nó có thể làm được những gì. Vẫn còn quá sớm để nói chắc chắn, nhưng có khả năng chiến đấu cơ thế hệ thứ sáu sẽ có những tính năng như radar có thể được cấu hình lại cho các mục đích khác nhau, máy bay không người lái chiến đấu không cần phi công và có thể hoạt động như máy bay robot tiếp trợ, và động cơ có thể thích ứng để ưu tiên tốc độ hoặc hiệu quả sử dụng nhiên liệu.

×