Cây biểu tượng của vùng đất Ninh Thuận cũ, nay trở thành sản phẩm du lịch nông nghiệp đặc sắc của Khánh Hòa

Nho đa sắc màu chinh phục khách du lịch khó tính

Từ vùng đất nắng gió khắc nghiệt của miền Trung, cây nho của tỉnh Ninh Thuận cũ (nay là Khánh Hòa) đã vượt lên trở thành biểu tượng nông sản đặc trưng, mang theo câu chuyện đổi thay đầy cảm hứng.

Theo tìm hiểu của PV, cây nho không còn là thứ quả chỉ dùng trong gia đình hay bán ven đường, nho ngày nay đã hiện diện ở các siêu thị lớn, nhà hàng cao cấp và cả thị trường xuất khẩu.

Để có được kết quả trên, nhiều nông dân bắt đầu thay đổi trong tư duy canh tác: Từ sản xuất theo lối truyền thống sang sản xuất theo hướng hữu cơ, VietGAP, ứng dụng công nghệ tiên tiến và chọn lọc giống nho thích ứng với biến đổi khí hậu.

Cùng với sự hỗ trợ từ các chương trình OCOP và xúc tiến thương mại, người trồng nho Khánh Hòa đã mạnh dạn xây dựng thương hiệu, cải tiến mẫu mã sản phẩm, kết hợp du lịch trải nghiệm vườn nho. Các sản phẩm nho khô, rượu vang, mật nho… cũng lần lượt ra đời, đa dạng hóa giá trị kinh tế.

Đến thăm vườn nho nổi tiếng của anh Nguyễn Đình Trí (chủ vườn nho Trí Hà) xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Sơn, Ninh Thuận cũ (nay là phường Đô Vinh, Khánh Hòa) trong cơn gió dịu mát buổi chiều, hàng chục du khách đang tham quan, chụp ảnh check in giữa những vườn nho sai trĩu quả.

Anh Nguyễn Đình Trí luôn nở nụ cười tươi vui để đón các du khách ở TP.HCM, Hà Nội, Lâm Đồng, cùng đoàn học sinh, sinh viên về tham quan, trải nghiệm. Chuông điện thoại reo liên tục khi du khách các nơi đặt lịch chụp ảnh, tham quan.

Vườn nho của gia đình anh Trí trước đây chủ yếu trồng các giống nho truyền thống, khi gặp thời tiết bất lợi, năng suất không đạt dẫn đến thu nhập thấp, câu chuyện này kéo dài nhiều năm. Qua quá trình học hỏi gia đình anh làm 1,3ha các giống nho mới phục vụ cho khách du lịch.

Năm 2021, anh được Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố hỗ trợ cây giống và kỹ thuật canh tác. Từ đó, anh trồng thành công giống nho NH04-102, giống nho không hạt đầu tiên ở Ninh Thuận. Với tinh thần chịu khó, anh xuống giống cây nho con, ghép cành. Sau một năm canh tác hữu cơ sinh học, anh bắt đầu cắt cành, cho cây nho NH04-102 ra hoa và đến đầu tháng 4/2023 trái bắt đầu chín. Trung bình mỗi chùm nặng 300 - 500 gram, thịt trái giòn, hương thơm đặc trưng, vị ngọt chua nhẹ, không hạt. Chùm dáng trái đẹp, thon như ngón tay nên người dân địa phương gọi là nho ngón tay, chín có màu tím đậm.

Dẫn chúng tôi tham quan vườn, anh Trí chia sẻ, toàn bộ vườn nho đều được làm theo công nghệ sinh học, hạn chế tối đa thuốc bảo vệ thực vật và phân bón. Xung quanh vườn anh đầu tư hàng trăm triệu đồng để làm lưới che phủ, cách làm này rất hiệu quả giúp người sử dụng quả nho ngay tại vườn mà không còn lo lắng.

Bày tỏ niềm vui với vườn nho tươi đẹp như tranh với đa dạng màu sắc, chị Nguyễn Thị Mỹ Liên (du khách TP.HCM) cho biết: "Từ thông tin của bạn bè và trên trang mạng xã hội tôi cùng người thân đến đây tận tay cầm kéo cắt nho móng tay, ăn ngay tại chỗ. Hương vị nho đặc trưng thơm đậm đà, trái chi chít càng nhìn càng thích".

Chủ vườn nho Trí Hà chia sẻ, với cách làm nhà lưới đã giảm hơn 50% lượng thuốc bảo vệ thực vật so với trước đây. Vào những ngày thứ 7, chủ nhật bình quân mỗi ngày nơi đây đón từ 500 - 700 lượt khách, giúp tăng thu nhập cho nông dân.

Giống nho mới hiệu quả mang lại cao gấp 3 - 4 lần so với giống nho truyền thống, với giá bán tại vườn từ 120.000 - 250.000 đồng/kg, mô hình đã mang lại doanh thu khoảng 800 triệu đồng/năm, trừ chi phí lãi trên 400 triệu đồng.

Tỷ phú gắn bó với cây nho hơn 40 năm, đưa sản phẩm vào các siêu thị lớn

"Tỷ phú nho Ba Mọi" là cách gọi thân mật dành cho ông Nguyễn Văn Mọi, tại thôn Hiệp Hòa, xã Phước Thuận, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận cũ, nay là xã Ninh Phước, Khánh Hòa, người sáng lập và sở hữu vườn nho Ba Mọi nổi tiếng.

Ông Ba Mọi được biết đến với việc phát triển thành công các giống nho phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của vùng, đặc biệt là nho đỏ và nho xanh, đồng thời kết hợp trồng nho với phát triển du lịch sinh thái.

Từ vài giống nho ban đầu với diện tích vỏn vẹn 100m2, đến nay trang trại của ông đã nhân được 13 giống nho với diện tích 4ha, trong đó có 10 giống nho ăn tươi và 3 giống nho chế biến rượu vang. Ông Ba Mọi cho rằng, trong sản xuất bất cứ lĩnh vực nào cần nắm rõ 4 từ "an toàn chất lượng". Với phương thức canh tác nho sạch đạt chuẩn VietGAP cùng với sự đầu tư thiết bị máy hiện đại, sản phẩm nho tươi Ba Mọi đã có mặt tại hệ thống siêu thị Coopmart và các siêu thị khác trong cả nước.

Ông Ba Mọi bén duyên với cây nho từ những năm 1980 với giống nho đen Repe và nho đỏ truyền thống Red Cardinal, nho xanh. Hiện vườn ông trồng nhiều giống mới chất lượng cao như: Nho móng tay, hồng nhật, mẫu đơn, nho xanh,...ông mạnh dạn sử dụng các chế phẩm sinh học Pitazin, Aztron, Mastercoops để thay thế thuốc trừ sâu.

Toàn bộ vườn nho của ông Ba Mọi được bao phủ lưới nên hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, các bệnh trên cây nho. Bình quân vườn nho của ông làm 2 vụ/năm, năng suất từ 7 - 10 tấn/ha/năm.

Điều đặc biệt làm nên sức hút của vườn nho Ba Mọi chính là sự gần gũi, nhiệt tình của ông Ba Mọi và gia đình. Du khách khi đến đây không chỉ được tham quan miễn phí những giàn nho xanh mướt trĩu quả mà còn được tìm hiểu quy trình trồng, chăm sóc và thu hoạch nho.

Vườn nho Ba Mọi mở cửa quanh năm, đón tiếp du khách từ 7h sáng đến 5h30 chiều mỗi ngày. Đây là địa điểm lý tưởng để du khách thư giãn, chụp ảnh và thưởng thức những đặc sản từ nho tươi ngon, đồng thời hiểu rõ hơn về ngành nông nghiệp đặc trưng của vùng đất đầy nắng và gió này.

Đến nay, các sản phẩm rượu vang ông Ba Mọi gồm có: Rượu Brandy Ba Mọi, Vang Phan Rang Syrah, Vang Phan Rang Cabernet Sauvignon và Vang Sauvignon Blanc.

Ông Võ Chi, Chủ tịch Hiệp hội nho - táo Khánh Hòa cho biết, Ninh Thuận cũ là một vùng có khí hậu khác biệt so với vùng khác và yếu tố này đã tạo nên sản phẩm đặc thù cây nho. Những năm qua, cây nho đã phát triển theo hướng đa dạng hóa với nhiều giống mới giúp cho bà con nông dân đem lại hiệu quả kinh tế cao. Nhiều hộ mạnh dạn ứng dụng khoa học kỹ thuật sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP để đưa ra thị trường.

Đến nay, diện tích nho trên địa bàn toàn tỉnh đã đạt gần 2.000ha và những vùng đất mới ở các xã Khánh Hòa đang mở ra nhiều tiềm năng để phát triển.

Để phát triển bền vững sản phẩm cây nho, ông Chi kiến nghị, chính quyền địa phương, các cấp ngành cần hỗ trợ nguồn vốn để bà con phát triển theo chuỗi giá trị, đầu tư hệ máy móc chế biến các sản phẩm từ nho và các nhà khoa học cần tiếp tục tạo ra những giống mới chất lượng cao giúp cho nông dân vươn lên thoát nghèo.

Ông Nguyễn Văn Mọi được bình chọn và trao danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc 2021".

×