Chính phủ muốn điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất vì đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam cần 10.800 ha đất

Báo cáo của Bộ Giao thông vận tải về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam vừa trình Quốc hội dự kiến sơ bộ, tổng nhu cầu sử dụng đất là khoảng 10.827 ha, trong đó có hơn 3.655 ha là đất trồng lúa, hơn 2.567 ha là đất lâm nghiệp, các loại đất khác là hơn 4.605 ha.

Sáng 23/10 tại Hội trường Diên Hồng, Quốc hội, thừa ủy quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy đọc Tờ trình của Chỉnh phủ về quyết định điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030 và tầm nhìn 2050.

Tại Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) khẳng định sự cần thiết điều chỉnh quy hoạch đất quốc gia dựa trên cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn.

Trong đó, thực tiễn từ năm 2021 đến nay, Đảng, Nhà nước có nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ phục hồi và phát triển KT-XH, đẩy mạnh đầu tư các công trình, dự án quan trọng quốc gia, nhất là hạ tầng giao thông, năng lượng… với quy mô sử dụng đất lớn, làm tăng nhu cầu sử dụng một số loại đất tại các địa phương có sự án so với chỉ tiêu đã được phân bổ.

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng: Việc Chính phủ đề xuất điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia là phù hợp với yêu cầu của Quốc hội tại Nghị quyết số 103/2023/QH15 ngày 09/11/2023 của Quốc hội.

Trong đó, nhấn mạnh “Khẩn trương rà soát điều chỉnh, bổ sung các chỉ tiêu sử dụng đất trong Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Kế hoạch sử dụng đất 05 năm 2021 - 2025 để trình Quốc hội xem xét, điều chỉnh cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn”.

Uỷ ban Kinh tế cho rằng, việc điều chỉnh này phù hợp trong bối cảnh nước ta đang chuẩn bị triển khai một số dự án quan trọng quốc gia (Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam).

“Tán thành sự cần thiết điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia vì các căn cứ và nội dung như Tờ trình của Chính phủ”, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Quốc hội cho hay.

Liên quan đến việc thực thi các chính sách về đất đai, trong đó, Ủy ban Kinh tế cho rằng, vừa qua việc thực hiện quy hoạch sử dụng đất chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố kinh tế và xã hội như diễn biến phức tạp của đại dịch COVID-19, xung đột quân sự ở một số khu vực trên thế giới, biến động của nền kinh tế toàn cầu, biến đổi khí hậu; thay đổi chuỗi cung ứng toàn cầu, xu hướng chuyển đổi số và phát triển kinh tế xanh…

Bên cạnh đó, vẫn có một số nguyên nhân chủ quan trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện Quy hoạch sử dụng đất quốc gia. Do đó, đề nghị Chính phủ phân tích, đánh giá một cách toàn diện, làm rõ hơn các nguyên nhân, đề xuất giải pháp để cải thiện thực hiện hiệu quả Quy hoạch này.

Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ đánh giá tác động của chính sách, pháp luật đến việc thực hiện các chỉ tiêu sử dụng đất; tiếp tục rà soát, làm rõ nguyên nhân đề xuất điều chỉnh các chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất, bảo đảm sát với nhu cầu thực tiễn.

Bên cạnh đó, cần rà soát, bổ sung cập nhật số liệu để tăng tính chính xác và thuyết phục, làm rõ các tác động của phương án điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến quá trình đô thị hóa và phát triển hạ tầng; rà soát kỹ lưỡng nhu cầu sử dụng đất của địa phương và có phương án phân bổ phù hợp.

Đồng thời, lưu ý quá trình lập, điều chỉnh quy hoạch cần bảo đảm các định hướng chiến lược của Đảng, Nhà nước trong việc giữ diện tích đất trồng lúa, độ che phủ rừng, quan tâm đến việc bố trí đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số, đất để phục vụ việc ứng phó với biến đổi khí hậu như hiện tượng sạt lở, ngập úng, bồi lấp đất…