Đất Tổ khẳng định vị thế trung tâm văn hóa cội nguồn của cả nước

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, thời gian qua, sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa, con người trên địa bàn tỉnh đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Các di sản văn hóa được bảo tồn bài bản và phát huy hiệu quả; đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân ngày càng phong phú; các thiết chế văn hóa, thể thao được đầu tư từng bước đáp ứng nhu cầu của cộng đồng...

Tuy nhiên, so với tiềm năng, thế mạnh đặc biệt của một tỉnh giàu truyền thống lịch sử – văn hóa, Phú Thọ vẫn còn nhiều hạn chế, chưa tương xứng với vị thế “Đất Tổ Hùng Vương” và chưa bắt kịp yêu cầu phát triển trong bối cảnh mới, nhất là sau quá trình hợp nhất đơn vị hành chính.

Trước thực trạng đó, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chủ động nghiên cứu, tham mưu cho tỉnh xây dựng 4 dự thảo về Đề án Phát triển văn hóa, con người tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2025 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết về phát triển văn hóa, con người Phú Thọ đáp ứng yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới; nội dung điều chỉnh Quy hoạch tỉnh Phú Thọ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 trong phạm vi quản lý ngành; Kế hoạch đầu tư công năm 2026 của ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Với quyết tâm chính trị cao, Phú Thọ đang từng bước khẳng định vị thế trung tâm văn hóa cội nguồn của cả nước. Đây không chỉ là mục tiêu phát triển mà còn là trách nhiệm thiêng liêng của vùng Đất Tổ trong việc gìn giữ, tôn vinh và lan tỏa giá trị văn hóa dân tộc Việt Nam.

Việc xây dựng các đề án đã đánh giá toàn diện tiềm năng, lợi thế; chỉ ra những thành tựu cũng như tồn tại, hạn chế trong sự nghiệp phát triển văn hóa, con người Phú Thọ. Trên cơ sở đó, tỉnh đặt ra mục tiêu xây dựng văn hóa trở thành nền tảng tinh thần vững chắc, là nguồn lực nội sinh quan trọng và động lực mạnh mẽ để thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững.

Mục tiêu xuyên suốt của các đề án là xây dựng hình mẫu con người Phú Thọ mang những phẩm chất nổi trội: yêu quê hương, đất nước; đoàn kết, sáng tạo; có khát vọng vươn lên và tinh thần đổi mới. Đồng thời, tỉnh định hướng phát triển Phú Thọ trở thành trung tâm văn hóa cội nguồn của cả nước, nơi bảo tồn và lan tỏa những giá trị văn hóa gốc của dân tộc Việt Nam. Đáng chú ý, tỉnh xác định tăng đầu tư cho văn hóa lên tối thiểu 2% tổng chi ngân sách hằng năm – một quyết tâm mạnh mẽ thể hiện sự coi trọng văn hóa như trụ cột phát triển.

Trong nội dung đề xuất điều chỉnh Quy hoạch tỉnh Phú Thọ thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến 2050 trong lĩnh vực quản lý, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhấn mạnh phương hướng bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa; xem xét phương án xây mới, cải tạo, nâng cấp hệ thống thiết chế văn hóa – thể thao phù hợp với thực tế sau sáp nhập; đáp ứng yêu cầu tiếp cận, thụ hưởng của Nhân dân. Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030, 100% xã, phường có thiết chế văn hóa – thể thao đạt chuẩn và có ít nhất một điểm tập thể dục thể thao công cộng.

Đối với lĩnh vực du lịch, quy hoạch đề xuất điều chỉnh không gian phát triển gắn với 5 khu du lịch quốc gia và 9 trung tâm du lịch trọng điểm, nhằm định hướng rõ vai trò của Phú Thọ trên bản đồ du lịch cả nước. Bên cạnh đó, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đề xuất chuyển đổi số toàn diện trong hoạt động báo chí, truyền thông; xây dựng mô hình tòa soạn hội tụ; bảo đảm 100% cơ quan hành chính Nhà nước và UBND cấp xã có trang thông tin điện tử, hệ thống truyền thanh ứng dụng công nghệ hiện đại.

Về kế hoạch đầu tư công năm 2026, Sở đã rà soát và đề xuất danh mục các dự án trọng điểm thuộc ngành với tổng mức đầu tư 137,151 tỷ đồng, ưu tiên cho các công trình bị xuống cấp hoặc cấp thiết cần đầu tư nâng cấp.

Liên quan đến dự thảo nêu trên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phùng Thị Kim Nga cho biết, hiện tỉnh Phú Thọ đang đề nghị Sở Văn hóa, thể thao, du lịch tổng hợp, tiếp thu ý kiến sở ngành, đơn vị liên quan để chỉnh sửa, hoàn thiện; từ đó xin ý kiến, báo cáo Thường trực Tỉnh ủy và Ban Thường vụ Tỉnh ủy xem xét trong thời gian tới.

Tu bổ, phục hồi Di tích Hang xóm Trại và Mái đá làng Vành (tỉnh Phú Thọ)

Ngày 19/11, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính đã ký Quyết định số 2531/QĐ-TTg phê duyệt nhiệm vụ lập Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Di tích khảo cổ quốc gia đặc biệt Hang xóm Trại và Mái đá làng Vành, tỉnh Phú Thọ. Phạm vi nghiên cứu lập quy hoạch gồm toàn bộ địa giới hành chính của 8 xã: Ngọc Sơn, Quyết Thắng, Thượng Cốc, Lạc Sơn, Đại Đồng, Yên Phú, Mường Vang và Nhân Nghĩa, tỉnh Phú Thọ, có diện tích khoảng 58.746,19ha; bao quanh không gian hình thành và phát triển “Văn hóa Hòa Bình” ở Việt Nam và Trung tâm Mường Vang xưa của người Mường.
Mục tiêu lập Quy hoạch di tích gồm bảo quản, tu bổ, phục hồi Di tích khảo cổ quốc gia đặc biệt Hang xóm Trại và Mái đá làng Vành; giữ gìn các giá trị văn hóa đặc biệt tiêu biểu của cư dân nền “Văn hóa Hòa Bình”, làm minh chứng cho các thế hệ mai sau về lịch sử phát triển của loài người.
Làm cơ sở khoa học cho việc nghiên cứu, nhận diện giá trị; cơ sở pháp lý cho công tác quản lý, lập, thẩm định, phê duyệt và triển khai các dự án thành phần về bảo tồn và phát huy giá trị di tích gắn với phát triển du lịch và văn hóa; góp phần phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân địa phương.
Đồng thời, xác định ranh giới khoanh vùng bảo vệ di tích Hang xóm Trại và Mái đá làng Vành làm cơ sở pháp lý để quản lý di tích, xác định các khu chức năng, tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan và bố trí hạ tầng kỹ thuật phù hợp với các giai đoạn bảo tồn và phát huy giá trị di tích; phát huy và khai thác có hiệu quả các giá trị của di tích; đưa di tích trở thành trung tâm nghiên cứu về “Văn hóa Hòa Bình” của khu vực và thế giới, điểm đến du lịch hấp dẫn; điểm trải nghiệm, tham quan văn hóa đặc sắc, tạo nguồn thu, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, bảo tồn di tích.
Theo phê duyệt, đối tượng nghiên cứu lập quy hoạch di tích gồm: Di tích quốc gia đặc biệt Hang xóm Trại và Mái đá làng Vành gồm: các hang động đá vôi (Hang xóm Trại và mái đá làng Vành) gắn với những dấu tích về đời sống sinh hoạt của cư dân “Văn hóa Hòa Bình” thuộc giai đoạn Hòa Bình giữa (niên đại khoảng 17.000-18.000 BP), cảnh quan, môi trường xung quanh các điểm di tích... Các giá trị văn hóa phi vật thể đặc sắc gắn với tín ngưỡng thờ đá của người Mường xưa; tín ngưỡng thờ thần Thành Hoàng của vùng Mường Trắng, Mường Vành xưa và lễ Xuống đồng truyền thống của đồng bào dân tộc Mường…

×