Dịch tả lợn châu Phi, nhìn từ điểm nóng: Áp dụng khẩn cấp 2 biện pháp để khống chế, kiểm soát dịch bệnh (Bài 5)

Chủ động phòng bệnh từ sớm, từ xa

Là hộ dân chăn nuôi đầu tiên tiêm phòng vaccine cho đàn lợn ở huyện Thanh Oai cũ (nay là xã Thanh Oai, TP.Hà Nội), bà Nguyễn Thị Thơ cho biết, từ khi chăn nuôi lợn đến nay, chúng tôi luôn chủ động phòng các loại dịch bệnh cho đàn vật nuôi bằng các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học cơ bản.

Cụ thể, gia đình luôn phun sát trùng, diệt côn trùng định kỳ thường xuyên kết hợp với tiêm phòng các loại vaccine cho đàn lợn như tai xanh, lở mồm long móng...

Từ cuối năm 2022, khi các doanh nghiệp trong nước nghiên cứu, sản xuất thành công vaccine DTLCP, chúng tôi cũng đã liên hệ với cán bộ thú y của địa phương mua vaccine để tiêm phòng cho đàn lợn.

"Từ khi tiêm vaccine của Công ty CP Thuốc Thú y Trung ương (NAVETCO) kết hợp với chăn nuôi an toàn sinh học giúp trại kiểm soát tốt dịch bệnh. Trong tháng 7 vừa qua, chúng tôi vừa xuất bán đàn lợn thịt với giá gần 70.000 đồng, tính ra trại có lãi khá", bà Thơ chia sẻ thêm.

Dưới góc độ quản lý, ông Phan Quang Minh - Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ NNMT) cho hay: Việc sử dụng vaccine tiêm phòng là giải pháp trọng tâm, kết hợp chặt chẽ với các biện pháp khác như giám sát dịch bệnh, đảm bảo an toàn sinh học và phát triển chăn nuôi bền vững. "Bộ đã và đang chỉ đạo các doanh nghiệp, địa phương phối hợp chặt chẽ để đẩy mạnh công tác truyền thông, tuyên truyền về vaccine. Bên cạnh việc cung cấp thông tin, Bộ cũng yêu cầu các cơ quan chăn nuôi thú y địa phương và các doanh nghiệp cung ứng vaccine phải đồng hành, hỗ trợ kỹ thuật cho người chăn nuôi.

Mục tiêu là đảm bảo người dân tiêm phòng: Đúng loại vaccine đã được cấp phép lưu hành; Đúng quy trình theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Đúng đối tượng tiêm: Hiện tại, ba loại vaccine đang lưu hành chỉ sử dụng cho lợn từ 4 đến 8 tuần tuổi (trên 4 tuần tuổi). Chúng ta cũng cần kịp thời phát hiện và xử lý những trường hợp vaccine chưa được cấp phép lưu hành hoặc không có nhãn mác rõ ràng, vaccine trôi nổi", ông Minh khẳng định.

Về mặt chính sách, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y cho biết, Bộ NNMT sẽ tiếp tục báo cáo lên cấp cao hơn để hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển vaccine và có thể hỗ trợ sử dụng vaccine tại các địa phương.

Mục tiêu là đảm bảo giá thành vaccine đến tay người chăn nuôi hợp lý, đặc biệt đối với các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, nơi giá cả có thể là một trở ngại. Bên cạnh đó, trong định hướng phát triển vaccine thú y, Bộ đã ưu tiên đầu tư, khuyến khích các nhà khoa học trong nước nghiên cứu. Cụ thể, trong việc thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, Bộ đang có các đơn đặt hàng với các nhà khoa học và doanh nghiệp để ứng dụng nghiên cứu, sản xuất vaccine trong nước, kiểm soát chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế.

"Việt Nam chúng ta với tư cách là quốc gia đầu tiên sản xuất thành công vaccine ASF, đã chủ động phối hợp chặt chẽ với Tổ chức Thú y Thế giới và các nhà khoa học quốc tế để xây dựng tiêu chuẩn về vaccine ASF. Trong cuộc họp với Tổ chức Thú y Thế giới tháng 5 vừa qua, tài liệu của tổ chức đã đề cập đến nội dung này. Chúng tôi hy vọng trong thời gian sớm nhất, Tổ chức Thú y Thế giới sẽ ban hành tiêu chuẩn chính thức về vaccine ASF, áp dụng không chỉ cho Việt Nam mà trên toàn thế giới", ông Minh nói thêm.

Cũng theo ông Minh, do virus ASF, cũng như các loại virus khác, có thể có sự thay đổi trên thực địa. Vì vậy, Bộ sẽ tiếp tục theo dõi, giám sát, lấy mẫu để đánh giá sự lưu hành của virus, cung cấp thông tin cho các doanh nghiệp và đơn vị liên quan để nghiên cứu phát triển vaccine, hoàn thiện vaccine hiện có để phù hợp với các chủng virus lưu hành và đảm bảo đối tượng bao phủ lớn hơn trong thời gian tới.

Sớm hoàn thiện quy trình tiêm vaccine ASF

Ông Nguyễn Văn Điệp - Tổng Giám đốc Công ty CP AVAC Việt Nam nhấn mạnh: Ở góc độ doanh nghiệp sản xuất vaccine, chúng tôi vẫn muốn nhấn mạnh rằng, để bảo vệ đàn lợn hiệu quả cần thực hiện đồng bộ 2 yếu tố: An toàn sinh học và vaccine, vaccine là áo giáp thứ 2.

"Vaccine chỉ hiệu quả khi mình dùng đúng đối tượng, tiêm cho lợn thịt, tiêm khi lợn chưa nhiễm bệnh, tiêm 3-4 tuần thì có tác dụng và tiêm rồi vẫn phải áp dụng an toàn sinh học, không tiêm cho lợn bệnh. Cần có sự tuyên truyền dần dần để tăng nhận thức cho người chăn nuôi, để họ hiểu đúng vai trò của vaccine, sử dụng đúng vaccine, 2 điều đơn giản nhất chúng tôi muốn truyền đạt tới bà con chăn nuôi", ông Điệp khẳng định.

Ngày 9/8, đến kiểm tra công tác phòng chống dịch tả lợn châu Phi (DTLCP) tại các trại ở Ninh Bình, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết, qua kiểm tra tại các trại chăn nuôi lợn, chúng tôi thấy người dân đã có ý thức hơn trong việc áp dụng các giải pháp an toàn sinh học cơ bản để kiểm soát dịch bệnh.

Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị lãnh đạo các địa phương cần hướng dẫn người dân làm an toàn sinh học tại các trại triệt để hơn. Đồng thời, các tỉnh cần bố trí kinh phí và tích cực tuyên truyền, vận động người dân tiêm phòng vaccine để bảo vệ đàn lợn trước tình hình diễn biến phức tạp của DTLCP.

Trao đổi với các đại biểu, lãnh đạo các tỉnh, thành, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, hiện nay việc triển khai tiêm vaccine của AVAC tại các địa phương đều cho thấy kết quả tốt.

"Vừa qua đi kiểm tra công tác phòng chống dịch bệnh tại Lạng Sơn, khi đến các trại, chúng tôi được người dân chăn nuôi phản ánh nhờ tiêm đầy đủ vaccine nên đã khống chế được ASF. Trại nào không tiêm phòng đều dính dịch hết phải tiêu huỷ nhiều lợn, thiệt hại rất lớn", Thứ trưởng Phùng Đức Tiến dẫn chứng và cho rằng: Bên cạnh các trại tiêm phòng đạt kết quả tốt, vẫn còn một số nơi tiêm phòng không hiệu quả do tiêm sai đối tượng, sai quy trình, công tác bảo quản vaccine không đảm bảo...

Theo đó, lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu các doanh nghiệp khẩn trương nghiên cứu, hoàn thiện hồ sơ công dụng vaccine ASF cho lợn đực và lợn nái và các chủng lai mới; Cục Chăn nuôi và Thú y sớm ban hành hướng dẫn chi tiết, đầy đủ về quy trình tiêm vaccine.

Về phía các địa phương, Thứ trưởng Tiến đề nghị các tỉnh, thành cần khẩn trương củng cố lại hệ thống thú y cơ sở, bố trí lực lượng để hướng dẫn người dân chăn nuôi an toàn sinh học kết hợp với tiêm phòng vaccine mới.

Đồng thời tiếp tục thực hiện nghiêm nguyên tắc “5 không”: Không giấu dịch; không vận chuyển lợn ra khỏi vùng dịch; không giết mổ; không tiêu thụ lợn bệnh; không vứt xác lợn ra môi trường; đồng thời phải xử lý thức ăn thừa và thực hiện vệ sinh, tiêu độc khử trùng thường xuyên.

×