Du lịch cộng đồng Cơ Tu, tạo thu nhập tốt hơn, bền vững hơn cho dân vùng Tây Bắc Đà Nẵng

Những năm gần đây, vùng Tây Bắc TP Đà Nẵng chứng kiến sự đổi thay rõ rệt khi các mô hình du lịch sinh thái gắn với cộng đồng đồng bào Cơ Tu hình thành và phát triển mạnh mẽ. Không chỉ góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống, những mô hình này còn mở ra hướng thoát nghèo, giúp bà con có thêm sinh kế ổn định, từng bước vươn lên làm giàu ngay trên quê hương.

Tạo việc làm, xây dựng nông thôn mới từ bản sắc văn hoá

Vùng đất Hòa Bắc cũ (nay thuộc phường Hải Vân) vốn nổi tiếng với thiên nhiên hùng vĩ, núi rừng trùng điệp, thác ghềnh hoang sơ cùng đời sống văn hóa đặc sắc của đồng bào Cơ Tu. Từ khi hình thành các khu tái định cư Tà Lang – Giàn Bí, Phò Nam và thôn Nam Yên, nơi đây đã trở thành điểm đến quen thuộc với nhiều du khách yêu thích trải nghiệm văn hóa bản địa.

Tới các bản làng Cơ Tu, du khách không chỉ được hít thở không khí trong lành của núi rừng mà còn có cơ hội trải nghiệm những hoạt động độc đáo: ngồi bên khung cửi dệt thổ cẩm, tham gia các lễ hội truyền thống, thưởng thức rượu cần, điệu múa tâng tung da dá và hòa mình vào đời sống tinh thần phong phú của người dân.

Chính từ sự gắn bó giữa thiên nhiên và văn hóa, các sản phẩm du lịch đặc trưng được hình thành, mang lại sức hút đặc biệt. Du khách ngày càng tìm đến Tà Lang – Giàn Bí để ở homestay, thưởng thức ẩm thực núi rừng và lắng nghe câu chuyện về lịch sử, phong tục tập quán của đồng bào Cơ Tu.

Sự phát triển của du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng đã mang lại thay đổi lớn cho đời sống bà con. Nếu như trước kia, phần lớn lao động Cơ Tu phải rời quê xuống phố làm thuê thì nay, họ đã có thể kiếm sống ổn định ngay trên chính mảnh đất của mình.

Chị Trần Thị Huệ (người dân Cơ Tu, trú thôn Giàn Bí) trước đây chị từng làm công việc dọn phòng tại một khách sạn ở trung tâm TP Đà Nẵng. Tuy nhiên với mức lương không cao và xa nhà, đặc biệt khi Covid-19 ập đến chị đã quyết định xin nghỉ và trở về nhà.

“Trước đây tôi làm thuê dưới thành phố, lương không cao mà tiền trọ, tiền ăn uống đắt đỏ, chẳng dư dả được gì. Từ khi quê hương phát triển du lịch, tôi quyết định trở về, vừa được làm gần nhà, vừa có thu nhập ổn định từ 7 – 8 triệu đồng mỗi tháng. Cuộc sống đỡ vất vả hơn nhiều", chị Huệ chia sẻ thêm.

Không chỉ có thêm việc làm, nông sản địa phương cũng tìm được đầu ra thuận lợi hơn. Chị Hồ Thị Thanh Tỏa, người dân Cơ Tu cho biết: “Rau rừng, trái cây, măng, gà, vịt do bà con tự trồng nuôi trước đây chỉ để ăn trong nhà hoặc bán rẻ ngoài chợ. Nhưng khi khách du lịch đến đông, họ rất thích mua sản phẩm sạch, đặc trưng của vùng núi. Nhờ vậy, thu nhập của bà con tăng rõ rệt, cuộc sống khấm khá hơn”.

Doanh nghiệp đồng hành, cộng đồng hưởng lợi

Anh Bùi Văn Xuân, Giám đốc điều hành khu du lịch cộng đồng Leaf Village & Farm - Làng Lá cho hay, hiện nay hơn 90% lao động tại khu du lịch của anh là người địa phương, trong đó khoảng 30% là đồng bào Cơ Tu.

“Khu farm rộng hơn 10ha, mỗi ngày thường đón 300 – 400 khách, cuối tuần hoặc dịp lễ có thể lên đến hàng nghìn lượt. Nhờ du lịch phát triển, bà con có công ăn việc làm ổn định, với mức thu nhập từ 7 – 10 triệu đồng/tháng. Ngoài ra, họ còn có thêm nguồn thu từ bán măng, chuối, ổi, các loại rau củ do chính tay mình trồng”, anh Xuân nói.

Theo anh Xuân, trước đây nhiều lao động trẻ phải rời làng xuống Đà Nẵng, nhưng với chi phí sinh hoạt đắt đỏ, thu nhập chẳng đáng là bao. Giờ đây, làm việc tại quê nhà, họ không chỉ có thu nhập tốt mà còn giữ được nếp sống cộng đồng, gắn bó với bản làng, qua đó góp phần duy trì bản sắc văn hóa Cơ Tu.

Theo ông Nguyễn Thúc Dũng, Chủ tịch UBND phường Hải Vân cho hay, chính quyền đã và đang nỗ lực hỗ trợ bà con trong phát triển kinh tế gắn với rừng và đất nông nghiệp. Song song với đó là khuyến khích phát triển du lịch sinh thái, khai thác lợi thế tự nhiên và bản sắc văn hóa bản địa.

“Muốn phát triển bền vững, du lịch và văn hóa phải song hành. Du lịch sẽ là cầu nối để văn hóa được đánh thức, được lan tỏa. Trong thời gian tới, phường sẽ xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng mang tên ‘Ký ức Cơ Tu’. Đây sẽ là nơi tái hiện đời sống truyền thống, phong tục, tập quán và những giá trị văn hóa đặc sắc của người Cơ Tu, để du khách vừa tham quan, vừa được trải nghiệm thực sự”, ông Dũng nhấn mạnh.

Theo ông, phát triển du lịch cộng đồng không chỉ nhằm mục tiêu kinh tế, mà còn gắn với bảo tồn văn hóa và bảo vệ rừng. Khi người dân có thu nhập từ du lịch, họ sẽ càng ý thức hơn trong việc gìn giữ môi trường, giữ rừng, bởi rừng chính là nền tảng để du lịch phát triển.

Hướng tới phát triển bền vững

Trong bức tranh chung của ngành du lịch Đà Nẵng, Tây Bắc đang được xác định là vùng trọng điểm để phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng và trải nghiệm văn hóa. Điều này phù hợp với chiến lược của thành phố đến năm 2030, trong đó ưu tiên đa dạng hóa sản phẩm du lịch, lấy yếu tố xanh và bền vững làm trọng tâm.

Mô hình du lịch cộng đồng Cơ Tu đang chứng minh hiệu quả rõ rệt: vừa tạo việc làm, vừa thúc đẩy kinh tế, đồng thời giúp bảo tồn giá trị truyền thống và bảo vệ tài nguyên rừng. Đây chính là hướng đi lâu dài để Tây Bắc Đà Nẵng không chỉ trở thành điểm sáng trong bản đồ du lịch của thành phố, mà còn là hình mẫu về phát triển du lịch bền vững gắn với cộng đồng.

×