Ép củ của một loại cây tốt um ra thứ nước mà nhà nào cũng dùng, ông giám đốc cùng bà con có thu nhập tốt

Ép dầu lạc-cách tìm đầu ra mới cho cây lạc

Hơn một năm trở lại đây, cái tên Đào Ngọc Tân – Giám đốc HTX Tân An Thịnh đã trở nên quen thuộc với bà con trồng lạc ở xã Chợ Mới.

Ít ai biết rằng trước khi bén duyên với nông nghiệp, anh Tân từng có nhiều năm làm việc trong ngành quản lý đường bộ. Sau khi các đơn vị sáp nhập, anh quyết định xin nghỉ và trăn trở tìm đầu ra bền vững cho nông sản địa phương.

Thấy địa bàn có nhiều lợi thế về hoa màu như ngô, khoai, sắn, lạc nhưng sản phẩm gần như chỉ bán tươi, giá không ổn định, tình trạng “được mùa mất giá” diễn ra thường xuyên, anh tìm hướng chế biến sâu để nâng cao giá trị. Qua tìm hiểu, anh nhận ra dầu lạc, sản phẩm quen thuộc trong ẩm thực châu Á lại chưa được sản xuất bài bản tại địa phương.

“Người dân có nhu cầu dùng dầu thực vật nguyên chất, nhưng trong vùng lại không có đơn vị nào sản xuất. Tôi nghĩ nếu làm được sản phẩm này, vừa tăng giá trị nông sản, vừa giúp bà con ổn định thu nhập”, anh Tân chia sẻ.

Ý tưởng đó đã đưa anh Tân đến quyết định thành lập HTX Tân An Thịnh vào đầu năm 2024. Từ vốn đầu tư khoảng 500 triệu đồng cho nhà xưởng và máy móc, HTX nhanh chóng bắt tay vào xây dựng vùng nguyên liệu và hoàn thiện quy trình sản xuất.

Mặc dù gặp không ít khó khăn về vốn, máy móc, nhân lực và kỹ thuật, anh Tân cùng HTX vẫn kiên trì học hỏi, hoàn thiện quy trình sản xuất và nhận được sự hỗ trợ tích cực của Hội Nông dân các cấp.

Chỉ sau vài tháng hoạt động, HTX đã sản xuất được dầu lạc nguyên chất chất lượng cao, bước đầu tạo được niềm tin với người tiêu dùng.

Tạo nhiều việc làm, nông dân, HTX cùng có lợi

Từ khi HTX đi vào hoạt động, giá trị cây lạc ở Chợ Mới được nâng lên rõ rệt. Nếu trước đây bà con chỉ bán lạc tươi với mức giá từ 17.000 – 20.000 đồng/kg, thì nay bà con đã có đầu ra ổn định nhờ HTX thu mua lạc khô với giá 35.000 – 40.000 đồng/kg, gần gấp đôi so với trước.

Hiện HTX đã hình thành gần 10 ha vùng nguyên liệu ngay tại xã Chợ Mới và liên kết thêm 15–20 ha ở các xã lân cận. Vụ xuân hè vừa qua, bà con thu được hơn chục tấn lạc, toàn bộ đều được HTX bao tiêu. Đồng thời, HTX còn tạo việc làm thường xuyên cho 5 lao động địa phương và nhiều lao động thời vụ khác, giúp bà con có thêm nguồn thu ổn định.

Với nhà xưởng rộng hơn 100m² cùng hệ thống máy móc hiện đại, HTX có thể sản xuất tối đa khoảng 500 lít dầu lạc mỗi ngày. Dầu lạc sau khi sản xuất được bán trên thị trường với giá 150.000 đồng/lít. Đến nay, sản phẩm dầu lạc của HTX đã được đăng ký thương hiệu và phân phối rộng rãi tại nhiều địa phương.

Không chỉ dừng lại ở việc ép dầu, HTX còn hướng đến mô hình sản xuất tuần hoàn khép kín. Thân cây lạc được ủ men vi sinh để sản xuất phân bón giúp cải tạo đất hiệu quả; vỏ lạc được nghiên cứu làm than hoạt tính; bã lạc sau ép được ủ để làm thức ăn chăn nuôi, giúp tăng sức đề kháng cho gia súc, gia cầm. Nhờ vậy, gia đình anh Tân phát triển thêm đàn gà ri bản địa và lợn, từng bước hoàn thiện mô hình nông nghiệp bền vững.

Anh Tân cho biết: “Từ đầu năm đến nay, tôi thí điểm ủ khoảng 2 tấn thân lạc làm phân bón và kết quả rất tốt. Nếu tận dụng đồng bộ, mô hình sẽ giảm đáng kể chi phí đầu vào cho bà con.”

Việc chuyển từ sản xuất truyền thống sang sản xuất tinh – sạch – tuần hoàn không chỉ nâng cao giá trị kinh tế mà còn giảm áp lực môi trường, tạo hướng đi bền vững cho nông nghiệp địa phương.

Ông Khau Văn Quyết – Chủ tịch Hội Nông dân xã Chợ Mới cho biết mô hình sản xuất dầu lạc của HTX Tân An Thịnh đã có tác động tích cực đến sinh kế người dân: “HTX thu mua lạc với giá cao, bà con yên tâm trồng hơn, thu nhập nâng lên rõ rệt. Không chỉ tạo công ăn việc làm, mô hình còn mở ra hướng sản xuất mới, giúp hộ nghèo trong xã có cơ hội cải thiện đời sống.”

Theo ông Quyết, trên địa bàn xã Chợ Mới có tới 70% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó phần lớn người dân sống bằng sản xuất nông nghiệp như trồng lúa, ngô, lạc. Trước đây, thu nhập của bà con bấp bênh khiến cuộc sống khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo còn cao.

Nhưng từ khi HTX Tân An Thịnh được thành lập đã mở ra một “điểm sáng” trong phát triển kinh tế nông thôn, giúp bà con có đầu ra ổn định với giá bán cao, đồng thời có việc làm thời vụ ngay tại địa phương. Khi tham gia vào HTX, các hộ được hướng dẫn kỹ thuật, góp phần hình thành chuỗi liên kết sản xuất bền vững.

Nhiều hộ đồng bào dân tộc trước đây chỉ trồng lạc để bán tươi nay đã chủ động mở rộng diện tích, chú trọng chăm sóc để đạt năng suất cao, bởi giá thu mua tốt và có nơi bao tiêu toàn bộ.

Ông Khau Văn Quyết khẳng định: “Nếu HTX mở rộng thêm quy mô, chắc chắn sẽ tạo điều kiện cho hội viên nông dân phát triển, góp phần giảm nghèo nhanh và bền vững trên địa bàn.”

Dầu lạc, sản phẩm hướng đến sao OCOP, nâng tầm thương hiệu lạc Chợ Mới

Năm 2025, HTX Tân An Thịnh đã hoàn thiện hồ sơ trình xét duyệt sản phẩm OCOP, mở ra cơ hội nâng cao thương hiệu, mở rộng thị trường, thu hút các hệ thống phân phối lớn.

Sản phẩm dầu lạc nguyên chất không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng sạch, mà còn có tiềm năng trở thành đặc sản của vùng đất Chợ Mới. Với mục tiêu sản xuất an toàn, minh bạch và gắn kết chặt chẽ với nông dân, HTX Tân An Thịnh đang từng bước xây dựng chuỗi giá trị khép kín, tạo nền tảng để lạc Chợ Mới trở thành cây trồng chủ lực, giúp hàng trăm hộ dân vươn lên thoát nghèo.

Từ trăn trở cá nhân của một người con xa quê, mô hình sản xuất dầu lạc ở xã Chợ Mới đã trở thành điểm tựa sinh kế cho nhiều hộ dân. Khi giá trị sản phẩm được nâng lên, thu nhập tăng theo, đời sống người dân được cải thiện, mô hình sản xuất của HTX Tân An Thịnh không chỉ tạo ra sản phẩm nông nghiệp chất lượng, mà còn góp phần rõ rệt vào công cuộc giảm nghèo tại địa phương.

×