GenZ sau đại học: Làm 60 năm mới mua nổi nhà Hà Nội, liệu có nhất thiết phải bám trụ?

Tốt nghiệp đại học, đi làm văn phòng: Cũng chỉ đứng ngoài "cuộc chơi" an cư

Đỗ Hoàng Trang, sinh năm 2002, tân cử nhân Học viện Tài chính, vừa đi làm được hơn một năm và đang làm công việc văn phòng với mức lương 8 triệu đồng/tháng. Trừ tiền ăn ở, chi tiêu, mỗi tháng Trang tiết kiệm được khoảng 2 triệu đồng.

“Khi thấy giá căn hộ ở Hà Nội trung bình hơn 90 triệu đồng/m2, em đã sốc. Một năm tiết kiệm em chỉ mua được 0,25 m2, chưa đủ để kê một viên gạch lát nền,” Trang kể.

Dù chăm chỉ làm việc, nhưng giấc mơ sở hữu một căn hộ cho riêng mình ở Hà Nội với thế hệ GenZ như Trang ngày càng trở nên xa vời.

Dữ liệu từ Savills Việt Nam cho thấy giá trung bình căn hộ mới tại Hà Nội trong quý 2/2025 đạt 91 triệu đồng/m2, tăng 40% so với cùng kỳ năm trước. Theo số liệu của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), thu nhập bình quân của lao động ở khu vực thành thị tại Việt Nam là 10 triệu đồng/tháng

Chính điều này, đại diện VARS đã cho rằng, một người trẻ tốt nghiệp đại học làm văn phòng nếu không có hỗ trợ tài chính từ gia đình, gần như không thể bước chân vào thị trường.

TS. Đinh Minh Tuấn, Giám đốc Batdongsan.com.vn khu vực miền Nam nhận định: “GenZ là thế hệ năng động, cầu tiến nhưng thu nhập khởi điểm lại quá chênh lệch so với mặt bằng giá nhà. Họ đang bị loại khỏi cơ hội sở hữu nhà ở đô thị lớn”.

Một số người tính đến chuyện vay ngân hàng, nhưng bài toán trả nợ lãi suất lẫn gốc lại càng gây áp lực đè nặng.

"Ngại" vay vì tâm lý phải mất nửa đời để trả nợ

Hồi tháng 2/2025, Chính phủ đã triển khai gói vay nhà ở cho người dưới 35 tuổi mua nhà ở xã hội hoặc thương mại giá rẻ, với lãi suất ưu đãi khoảng 4 - 6%/năm. Tuy nhiên, theo khảo sát, nhiều người trẻ vẫn khó tiếp cận.

Theo một số chuyên gia, thực tế, tư duy chính sách đã bước ra khỏi khuôn khổ “hỗ trợ khó khăn ngắn hạn” để hướng đến kiến tạo tương lai dài hạn nhưng vấn đề đặt ra rằng giá nhà đang càng lúc càng "bay cao". Với mức thu nhập trung bình, không chỉ người trẻ mà rất nhiều người khó có thể mua 1 mảnh đất hay 1 căn hộ nếu chỉ vay 50% như trước. Nhiều người buộc phải vay tới 70 - 80% giá trị căn nhà và chấp nhận trả góp tới 30 năm.

Nhiều người thường lấy mốc vay 20 - 30 năm để mua nhà Hà Nội. Nhưng thử hỏi, có mấy ai giữ được nguồn thu nhập ổn định suốt 30 năm? Mỗi người lao động trung bình chỉ có khoảng 25 - 30 năm làm việc hiệu quả, và chừng ấy thời gian cũng không hề "phẳng". Rủi ro như mất việc, bệnh tật, khủng hoảng kinh tế luôn rình rập.

Vấn đề được đặt ra nếu giá trị căn nhà tăng bằng lần nhưng thu nhập không tăng tương ứng thì thời gian và rủi ro trả nợ cũng tăng theo cấp số nhân.

"Chỉ cần một biến cố nhỏ, bạn có thể không đủ sức trả lãi chứ chưa nói đến gốc và nguy cơ mất nhà sẽ rất cao", chia sẻ từ một GenZ sinh sống và làm việc tại Hà Nội.

Câu chuyện khó khăn mua nhà Hà Nội của GenZ cũng đặt ra một vấn đề lớn hơn: Có nhất thiết phải sở hữu nhà ở Hà Nội? TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế cho rằng việc ép bản thân sở hữu nhà tại các thành phố lớn, trong khi thu nhập không đủ, chỉ khiến người trẻ thêm áp lực. Ông cho rằng những đô thị vệ tinh như Bắc Ninh, Hưng Yên, Ninh Bình hay thậm chí là các khu công nghiệp lớn đang nổi lên như lựa chọn thực tế hơn.

“Nhiều nơi hạ tầng đã phát triển mạnh, kết nối tốt với Hà Nội, giá nhà lại rẻ hơn rất nhiều. Tại sao không chọn bắt đầu ở đó, tích lũy tài chính rồi sau này quay lại thủ đô nếu thực sự cần?”, ông Hiếu đặt vấn đề.

Ngay cả trong nội đô, cũng có những lựa chọn thay thế như thuê nhà dài hạn, ở ghép, hoặc chọn căn hộ mini, nhà ở xã hội. Tuy nhiên, nguồn cung cho các phân khúc này còn quá ít so với nhu cầu thực. Trong khi các chủ đầu tư tiếp tục ưu tiên phát triển căn hộ cao cấp để tối ưu lợi nhuận, người trẻ tuổi sau đại học vẫn phải loay hoay tìm kiếm chỗ ở vừa túi tiền.

Ở góc nhìn khác, TS. Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch VARS cho rằng, thị trường hiện đang vận hành ngược logic cung - cầu. Nhu cầu thực nằm ở phân khúc bình dân, nhưng cung lại dồn về phân khúc cao cấp. Ông Đính nhấn mạnh: “Cần có chính sách khuyến khích các chủ đầu tư phát triển nhà ở thương mại giá rẻ, từ 1 - 1,5 tỷ đồng/căn tại các khu vực có kết nối giao thông tốt. Đồng thời, nên nới lỏng điều kiện vay ưu đãi để phù hợp với nhóm lao động trẻ.

"Nếu không, chúng ta đang tự loại bỏ một thế hệ khỏi cơ hội an cư lạc nghiệp", ông Đính nhấn mạnh.

Trong khi chờ các chính sách được điều chỉnh, GenZ vẫn phải tự điều tiết hành trình tài chính của mình. Một số người chọn giải pháp tiết kiệm kỷ luật, đầu tư tài chính, hoặc chấp nhận sống xa trung tâm để có cơ hội sở hữu nhà. Số khác, thực tế hơn, chọn thuê lâu dài, tập trung phát triển bản thân trước khi đặt mục tiêu mua nhà.

Dù lựa chọn con đường nào, điều chắc chắn là: giấc mơ an cư không thể là áp lực cả đời. GenZ sau đại học không đáng phải đánh đổi cả thanh xuân chỉ để trả góp một căn hộ ở thủ đô. Điều họ cần là một thị trường bất động sản hợp lý, một chính sách tài chính thân thiện và một chiến lược đô thị bao trùm tất cả chứ không chỉ dành cho người giàu hay nhà đầu tư.

×