Khi nhà ở xã hội bị “bẻ cong”: Thủ tướng yêu cầu chấn chỉnh khẩn cấp

Nhà ở xã hội đang đứng trước nguy cơ bị biến tướng khi thực tế triển khai tại một số địa phương lớn bộc lộ nhiều bất cập. Nhận diện rõ tình trạng này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký ban hành Chỉ thị 34 nhằm lập lại trật tự, tăng tính công khai, minh bạch và ngăn chặn tiêu cực trong hoạt động xét duyệt, mua, thuê mua và cho thuê nhà ở xã hội.

Khi chính sách an sinh bị “bẻ cong”

Theo đánh giá của Chính phủ, tại nhiều đô thị lớn, dân tập trung đông khi nộp hồ sơ, thiếu điều phối hợp lý đã gây bức xúc và vô tình mở đường cho các dịch vụ trung gian nở rộ.

Từ đây, các hiện tượng “cò mồi”, môi giới trái phép, hứa hẹn “chạy suất”, “đảm bảo trúng bốc thăm”, quảng cáo “suất ngoại giao” hay “làm hồ sơ chắc chắn có nhà” xuất hiện ngày càng phổ biến. Không ít người dân, vì lo sợ bỏ lỡ cơ hội an cư, đã phải tìm đến những kênh không chính thống, tạo ra thị trường ngầm trong tiếp cận nhà ở xã hội.

Đáng chú ý, có trường hợp lợi dụng chính sách bằng cách nộp hồ sơ tại nhiều dự án cùng lúc, hoặc nhờ người thân đứng tên để giữ chỗ. Nếu không kiểm soát chặt chẽ, chính sách hỗ trợ có nguy cơ rơi vào tay không đúng đối tượng.

Một vấn đề khác gây nhiều tranh cãi là giá bán nhà ở xã hội tại một số dự án cao hơn đáng kể so với mặt bằng chung, có nơi chênh lệch tới 30 - 40%. Trong khi đó, việc công bố thông tin về dự án, số lượng căn hộ, kết quả xét duyệt và danh sách người mua ở một số địa phương còn chậm trễ, thiếu đầy đủ.

Công tác hậu kiểm sau khi ký hợp đồng bao gồm giám sát việc sử dụng, chuyển nhượng nhà ở xã hội chưa thực sự hiệu quả. Đây chính là kẽ hở để đầu cơ, trục lợi chính sách và làm xói mòn niềm tin của người dân đối với một chính sách vốn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc.

Để khắc phục tình trạng trên, Thủ tướng yêu cầu các địa phương phải công khai đầy đủ thông tin về dự án nhà ở xã hội ngay sau khi khởi công. Việc xét duyệt hồ sơ phải được kiểm tra, xác minh kỹ lưỡng, hạn chế tối đa tình trạng một đối tượng đăng ký tại nhiều dự án.

Danh sách người được mua, thuê mua nhà ở xã hội sau khi ký hợp đồng phải được công bố công khai và cập nhật thường xuyên trên trang thông tin điện tử của Sở Xây dựng địa phương.

Thủ tướng yêu cầu tăng cường thanh tra, kiểm tra việc xác định giá bán nhà ở xã hội, bảo đảm nguyên tắc tính đúng, tính đủ, không để doanh nghiệp lợi dụng cơ chế ưu đãi để trục lợi.

Đặc biệt không khoan nhượng với các hành vi gian dối. Trường hợp tổ chức, cá nhân kê khai không trung thực, vi phạm quy định về điều kiện hưởng chính sách nhà ở xã hội sẽ bị thu hồi nhà và xử lý nghiêm theo pháp luật, đồng thời công khai danh sách vi phạm.

Không chỉ người mua, các chủ đầu tư và doanh nghiệp nếu vi phạm quy định trong xét duyệt đối tượng, tiếp tay cho môi giới trái phép hoặc trục lợi chính sách cũng sẽ bị xử lý nghiêm.

Đối với các dự án có số lượng hồ sơ đăng ký vượt quá số căn hộ, chủ đầu tư phải tổ chức bốc thăm công khai, có sự giám sát của Sở Xây dựng địa phương. Việc mời cơ quan báo chí, truyền thông tham gia giám sát được khuyến khích nhằm tăng tính minh bạch.

Thủ tướng nhấn mạnh, chủ đầu tư không được thu tiền đặt cọc trái quy định, không được ủy quyền cho cá nhân hay sàn giao dịch bên ngoài thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào. Đồng thời, doanh nghiệp phải chủ động phối hợp với cơ quan chức năng để phát hiện và xử lý các tổ chức, cá nhân mạo danh “tư vấn”, “hỗ trợ hồ sơ” nhằm trục lợi.

×