Loại gạo 5% tấm dùng để xuất khẩu của Việt Nam tăng giá liên tục, thị trường dự báo xu hướng nào?

Giá gạo Việt đảo chiều, nhích tăng liên tục

Giá lúa gạo hôm nay ngày 14/3 tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long không biến động nhiều. Thị trường lượng khá, các mặt hàng gạo bình giá, lúa tươi giá cũng ổn định hơn.

Với mặt hàng gạo, theo cập nhật từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang, hiện gạo nguyên liệu OM 380 dao động ở mức 7.900 - 8.000 đồng/kg; gạo nguyên liệu IR 504 dao động ở mức 8.150 - 8.200 đồng/kg; gạo nguyên liệu OM 18 dao động ở mức 9.300 - 9.500 đồng/kg; gạo nguyên liệu 5451 dao động ở mức 8.500 - 8.600/kg; gạo thành phẩm OM 380 dao động ở 8.800 - 9.000 đồng/kg; gạo thành phẩm IR 504 dao động ở 9.500 - 9.700 đồng/kg.

Với mặt hàng lúa, theo cập nhật từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang, hiện giá lúa OM 18 (tươi) dao động ở mốc 6.500 - 6.700 đồng/kg; giá lúa Đài Thơm 8 (tươi) dao động ở mốc 6.500 - 6.700/kg; lúa OM 380 (tươi) dao động ở mốc 5.200 - 5.400 đồng/kg; lúa OM 5451 (tươi) dao động mốc 5.7.00 - 5.900/kg; giá lúa IR 50404 (tươi) dao động ở mức 5.500 - 5.600 đồng/kg; lúa Nhật ở mốc 7.800 - 8.000 đồng/kg; lúa Nàng Hoa 9 ở mức 9.200 đồng/kg.

Trên thị trường xuất khẩu, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam hôm nay tiếp tục tăng nhẹ so với giữa tuần. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), hiện gạo tiêu chuẩn 5% ở mức 392 USD/tấn (tăng 2 USD/tấn); gạo 25% tấm ở mức 365 USD/tấn (tăng 1 USD/tấn); gạo 100% tấm ở mức 307 USD/tấn (giữ ổn định).

Trong 3-4 ngày qua, giá gạo 5% tấm xuất khẩu của Việt Nam liên tục nhích tăng trong khi gạo của các nước lại giảm. Mỗi ngày giá gạo 5% tấm xuất khẩu của Việt Nam tăng đều 1 - 2 USD/tấn và đến ngày 14/3 đang đứng ở mức 392 USD/tấn. Trong khi đó, giá gạo Thái Lan còn 407 USD/tấn (giảm 4 USD), gạo Pakistan còn 377 USD/tấn (giảm 3 USD), gạo Ấn Độ là 403 USD/tấn (giảm 2 USD).

Ông Dương Đức Quang, Phó Tổng Giám đốc Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), cho biết, nguyên nhân giá gạo Việt nhích lên là do có chỉ đạo từ Chính phủ, việc cấp vốn cho doanh nghiệp với lãi suất và thời gian phù hợp của ngân hàng đã tạo thuận lợi cho doanh nghiệp mua lúa cho nông dân. 

Yếu tố nữa là do vụ lúa đông xuân là vụ tốt nên các doanh nghiệp có tiềm lực tài chính và kho chứa đều tranh thủ thu mua tạm trữ để xuất khẩu. Các khách hàng truyền thống như Philippines, Trung Quốc, Malaysia, châu Phi… cũng tranh thủ vụ này để tăng mua gạo trở lại, bởi còn lo ngại cả việc Việt Nam sẽ áp giá sàn xuất khẩu ở mức 500 USD/tấn.

Tuy nhiên, theo ông Quang, mức tăng nhẹ này được đánh giá là chưa bền vững trong bối cảnh nguồn cung gạo trên thị trường thế giới giai đoạn này đang khá dồi dào. Vì thế, chúng ta vẫn còn phải cần nhiều giải pháp để chặn đà giảm của giá gạo.

Được biết, Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA) đã kiến nghị Bộ Công Thương kích hoạt giá sàn gạo xuất khẩu theo Nghị định 107. Mức đề nghị là 500 USD/tấn. Theo VFA, đề xuất này nhằm ngăn chặn hiện tượng doanh nghiệp cạnh tranh không lành mạnh về giá, bảo đảm giá mua lúa gạo từ người nông dân không bị giảm tương ứng. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước đã cung cấp gói tín dụng lãi suất thấp, kéo dài thời gian vay để doanh nghiệp trữ gạo, chủ động giá bán thay vì bán thô ồ ạt.

Ông Trần Tấn Đức - Tổng Giám đốc Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2) nhận định: Việc mua tạm trữ gạo trong giai đoạn này là rất cần thiết. Doanh nghiệp nên vừa mua, vừa bán, vừa xuất khẩu đồng thời vừa mua dự trữ gạo, đa dạng linh hoạt để tạo tính thanh khoản và mua được lúa gạo nhiều nhất có thể.

Ấn Độ gỡ lệnh cấm xuất khẩu gạo 100% tấm không ảnh hưởng lớn đến gạo Việt

Cho đến nay, theo ngành chức năng và các doanh nghiệp, với cơ cấu 80% là lúa chất lượng cao, gạo Việt vẫn được đánh giá là ít bị ảnh hưởng bởi sự cạnh tranh từ gạo giá rẻ của Ấn Độ. Từ thế mạnh phân khúc riêng, hiện nông dân trồng lúa thơm và đặc sản như ST25 vẫn được thương lái mua với giá cao hơn cùng kỳ. Những doanh nghiệp xuất khẩu thị trường cao cấp vẫn giữ được mức giá từ 720 USD - 1.220 USD/tấn.

Sau khi nối lại xuất khẩu gạo tấm 100%, Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo (REA) Ấn Độ cho biết, phía hiệp hội dự kiến sẽ xuất khẩu khoảng 2 triệu tấn loại gạo này vào năm 2025.

Dự báo của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) cho thấy sản lượng gạo toàn cầu niên vụ 2024 - 2025 có thể đạt kỷ lục 533,7 triệu tấn, tăng 11 triệu tấn so với năm trước. Tổng nguồn cung ước đạt 712,8 triệu tấn, trong khi nhu cầu tiêu thụ dự báo đạt 530,3 triệu tấn, chủ yếu từ Ấn Độ và Philippines. Lượng dự trữ cuối kỳ ước tính khoảng 182,5 triệu tấn, với 81% thuộc về Ấn Độ và Trung Quốc.

Như vậy, với dự trữ gạo 100% tấm tăng gần 9 lần so với mục tiêu, động thái bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo 100% tấm này của Ấn Độ sẽ khiến thị trường đối mặt cạnh tranh khốc liệt hơn và mặt bằng giá gạo thế giới sẽ còn chịu áp lực đáng kể.

VFA nhận định, trong 2 tháng qua, 80% lượng gạo xuất khẩu của ta là gạo chất lượng cao, không cạnh tranh trực tiếp với gạo 100% tấm của Ấn Độ. Dù vậy, áp lực từ nguồn cung lớn của Ấn Độ vẫn có thể ảnh hưởng đến giá cả, đặc biệt ở phân khúc gạo cấp thấp trong thời gian tới.

Báo cáo từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho thấy, Việt Nam chịu nhiều thách thức từ cạnh tranh giá của Pakistan, Myanmar, chi phí đầu vào gia tăng và rào cản nhập khẩu tại Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản, Mỹ. Tuy nhiên, gạo thơm Việt Nam vẫn giữ lợi thế ở phân khúc cao cấp nhờ hội nhập kinh tế sâu rộng và chính sách hỗ trợ sản xuất bền vững. Nếu tiếp tục nâng cao chất lượng và cải tiến sản xuất, Việt Nam có thể duy trì thị phần ổn định.

Dự báo tới quý II, giá gạo Việt Nam mới có thể phục hồi và ổn định hơn. Do đó, các doanh nghiệp ngành gạo cần nỗ lực mở rộng thị trường xuất khẩu, tìm kiếm đối tác mới để giảm áp lực. Đồng thời, phát triển các loại gạo chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường quốc tế.

Trong 2 tháng đầu năm, giá gạo xuất khẩu trung bình ước đạt hơn 553 USD/tấn, giảm 18,3% so với cùng kỳ năm trước. Các doanh nghiệp cho rằng, điều này phù hợp với diễn biến thị trường gạo thế giới khi Ấn Độ chiếm 40% nhu cầu gạo toàn cầu.

Lúa gạo Việt Nam đã có thương hiệu, giá trị, phân khúc và thị trường riêng. Trung bình mỗi năm, Việt Nam xuất khẩu khoảng 7 triệu tấn gạo. Trong đó, gạo chất lượng cao chiếm trên 80% và phân khúc này ít bị ảnh hưởng. Vấn đề còn lại là làm sao để xử lý tốt các yếu tố nội tại để phát triển bền vững.

Toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long còn khoảng 6 triệu tấn lúa sẽ thu hoạch đến hết tháng 4. Các chuyên gia cho rằng, với cơ chế, chính sách hiện có, doanh nghiệp cần tập trung thu mua tạm trữ để vừa giữ giá lúa cho nông dân, vừa có nguồn hàng chất lượng phục vụ xuất khẩu khi thị trường hồi phục.

Thị trường sẽ có thêm tín hiệu tích cực khi Thái Lan đang trong quá trình đàm phán với Việt Nam và Ấn Độ nhằm giải quyết vấn đề giá gạo sụt giảm. 

Bộ Thương mại Thái Lan cho biết, các cuộc đàm phán với Ấn Độ và Việt Nam sẽ tập trung vào việc phối hợp các chiến lược thị trường để kiểm soát cạnh tranh nhằm ngăn chặn giá giảm thêm và đưa ra các biện pháp hỗ trợ người nông dân trồng lúa ở cả ba quốc gia.

Rõ ràng, cùng với các giải pháp trong nước, liên kết quốc tế sẽ là cơ sở để Việt Nam tăng cường sự chủ động điều phối thị trường gạo. Dự báo nhu cầu nhập khẩu gạo từ Trung Quốc, Philippines năm nay khoảng 5-6 triệu tấn và sẽ tăng mua từ quý II/2025 cũng là yếu tố hỗ trợ giá gạo Việt Nam phục hồi...

×