Tin mới nhất về nhu cầu cấp thiết hạt giống, cây giống, con giống vật nuôi ở vùng lũ Phú Yên (nay là tỉnh Đắk Lắk)

Cảnh lúa ngâm nước nhiều ngày, mốc meo, bốc mùi chua, hầu như hư hỏng hết. Những gia đình trồng lúa và thu mua lúa phải đứng nhìn công sức một đời trôi theo lũ, loay hoay tìm cách xoay xở để trả nợ ngân hàng và chuẩn bị vụ mùa tới.

Dĩ nhiên, ngoài nhu cầu về lương thực, thực phẩm trước mắt thì nhu cầu của bà con vùng lũ Phú Yên những ngày này là hạt giống, cây giống, con giống vật nuôi để khôi phục sản xuất khi cái Tết đang cận kề và cả những tháng sau Tết nguyên đán...

Bao công sức của nông dân Phú Yên trôi theo trận lũ lịch sử, nông dân vùng lũ cần cây giống, hạt giống, con giống vật nuôi, phân bón...

Sáng 24/11, sau 5 ngày trận lũ lịch sử càn quét nhiều tỉnh miền Trung, trong đó nặng nề nhất là khu vực phía Đông tỉnh Đắk Lắk, những tia nắng đầu tiên hé lên.

Trên các tuyến đường từ Quốc lộ 26, Quốc lộ 25 đến từng con đường liên thôn, liên xã, đâu đâu cũng thấy người dân tất tả mang lúa đã ngâm nước nhiều ngày ra phơi, mong cứu vớt chút công sức sau mùa vụ; hạt lúa sậm màu, bốc mùi ẩm mốc, nhưng ai cũng cố níu lại hy vọng, dù chỉ là một phần nhỏ.

Thế nhưng, nắng chưa kịp hong khô được bao lâu, một cơn mưa rào lại bất ngờ ập xuống. Những người vừa dọn dẹp xong nhà cửa lại vội vã chạy ra hốt lúa vào.

Có người kịp, có người đành đứng bất lực nhìn cả đống lúa sũng nước lần nữa, nằm co ro dưới mưa như chính nỗi kiệt quệ của bà con sau lũ.

Tại thôn Phú Phong, xã Hòa Thịnh, (huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên cũ, nơi chịu thiệt hạng nặng nề nhất do mưa lũ), nay thuộc tỉnh Đắk Lắk, ông Nguyễn Văn Tiến (54 tuổi) đứng nhìn đống lúa mốc meo, đã bắt đầu mọc mầm, lòng nửa buồn, nửa vui. Vui vì cả gia đình may mắn sống sót sau trận lũ lịch sử, nhưng buồn vì kho lúa giống đã hư hỏng hết.

“Gia đình 4 người may mắn thoát nạn, nhưng đàn gà vịt chết sạch, bò cũng không còn, hơn một tấn lúa giống thì thế này…Vụ tới chẳng biết lấy gì mà gieo trồng nữa. Lúa giờ chẳng ai mua, gia súc gia cầm thì cũng không còn con nào để mà cho ăn lúa đã nảy mầm này…”, ông Tiến thở dài.

Kho lúa giống nhà ông Nguyễn Văn Tiến, ở thôn Phú Phong, xã Hòa Thịnh, (huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên cũ), tỉnh Đắk Lắk, ngập trong biển nước 5 ngày liền. Ngay lúc này, cùng với nhu cầu cấp thiết về lương thực, thực phẩm trước mắt thì nhu cầu của bà con là có hạt giống, cây giống, con giống vật nuôi để khôi phục sản xuất nông nghiệp. Ảnh Công Nam

Còn ở khu phố Phước Bình Nam, phường Phú Yên, tỉnh Đắk Lắk, (trước đây là xã Hòa Thành, huyện Đông Hòa, tỉnh Phú Yên) vợ chồng ông Trịnh Liên (75 tuổi) thì đang dọn lại mớ lúa vừa mang ra phơi từ sáng.

Nhưng chả được bao lâu thì đã gặp cơn mưa rào, ông bà tuổi cao sức yếu, không còn đủ nhanh nhẹn để chạy ra gom kịp. Hai vợ chồng đành ngồi chờ mưa tạnh rồi đến tận chiều mới ráng ra sân, cùng đứa cháu nhỏ hốt từng rổ lúa mang vào nhà.

Trong tiếng ho khan, thở gấp của người già, ông Liên dùng xe rùa gom từng ít một rồi đẩy vào trong nhà.

Lau vội những giọt mồ hôi trên trán, nhẹ nhàng nói như tự an ủi mình: “Mình còn may, nước ngập không quá cao, vợ chồng già còn sống được tới giờ là quý rồi.”

Trong căn nhà cũ, chỉ còn hơn 1,2 tấn lúa, số lúa ít ỏi mà ông bà dành dụm vừa là lúa giống vừa là để ăn dần. Thế nhưng sau 5 ngày ngâm nước, chúng cũng đã mốc meo, bốc mùi.

Hai vợ chồng già vẫn cặm cụi nhặt nhạnh, cố cứu từng bao, dù biết rằng phần lớn sẽ không còn sử dụng được nữa.

Đứa cháu nhỏ đứng bên cạnh phụ ông bà, đôi tay bé xíu cầm chổi phụ giúp ông bà, không hiểu hết nỗi nhọc nhằn của người lớn. Còn ông bà thì cặm cụi, vừa làm vừa thở dài, chẳng dám nghĩ xa xôi về vụ mùa tới.

Đứng giữa kho lúa bốc mùi chua nồng, bà Trần Thị Ái Mến cứ cào, lật, rồi lại dừng tay. Chỉ khoảng một phút cào lúa, bà lại phải chạy ra ngoài vì hơi nóng bốc lên từ đống lúa đã ngâm suốt 5 ngày khiến ai đứng gần cũng khó thở. Hơi nước ẩm bám vào da, mùi mốc xộc lên cay mắt - cảnh ấy đủ nói thay nỗi đau không thành lời.

Bà Mến kể, năm nay chỉ thu được 5 tấn lúa, lại mất mùa, mỗi sào chỉ được chừng 6 bao. Giá lúa thấp, chăm bón thì tốn kém, nên bà cố giữ lại, chờ giá nhích lên chút rồi mới bán, mong có thêm đồng trả nợ, chi tiêu. Nhưng chưa kịp bán, chưa kịp mừng vì còn giữ được lúa, thì cơn lũ bất ngờ ập đến.

“Cố giữ để được giá hơn chút, ai ngờ mưa lũ thế này…”, bà Mến thở dài, giọng khàn đi.

Giờ đây, lúa giống, lúa ăn, lúa bán, tất cả đều hư hỏng. Đa số đã mốc đen, nảy mầm, vẫn còn ướt vừa được vớt từ sông lên.

“Tôi mang một ít ra cho gà ăn, mà đến gà cũng chê, quay đi chỗ khác, không buồn mổ một hạt”, bà Mến nói.

Nông dân và thương lái Đắk Lắk loay hoay với bài toán nợ nần

Ngay sát vách nhà bà Mến, vừa đặt chân tới cổng gia đình ông Cao Văn Điều (54 tuổi), phóng viên đã bị mùi lúa mốc xộc thẳng vào mũi.

Trong sân, bốn thanh niên được ông nhờ tới để sắp xếp đống lúa còn chưa ướt riêng ra, tránh để hỏng theo. Ông Điều kể, gia đình từ nhỏ ông đã gắn bó với ruộng đồng, từ hạt lúa giống đến thu mua lúa bán ra thị trường.

Ông bà đã quen với tiếng thương lái hỏi mua, tiếng máy sấy, mùi lúa mới thoang thoảng mỗi mùa thu hoạch… Cả đời tưởng đã hiểu đủ mọi buồn vui của nghề lúa.

Thế nhưng, cơn mưa lũ lịch sử vừa qua đã cuốn phăng tất cả. Kho lúa đầy ắp hôm nào giờ như vực sâu không đáy, kéo theo nợ nần, kế sinh nhai và cả hy vọng mong manh của gia đình.

Ông Điều đứng lặng trước đống lúa đang mục dần, không nói gì thêm. Chỉ có mùi mốc ẩm nồng nặc thay ông nói rõ nhất về những gì gia đình vừa mất đi.

Trước hiên nhà, trong kho có hơn 80 tấn lúa mà ông bà vay ngân hàng để thu mua suốt nhiều tháng qua giờ đã biến thành gánh nặng. Khoảng 50-60 tấn bị ngâm nước nhiều ngày, lúa đã nảy mầm, một phần chuyển màu đen, bốc mùi chua khó chịu. Lượng lúa còn lại cũng không còn nguyên vẹn, nếu không sấy kịp thì cũng sẽ hỏng theo.

Số tiền ông Điều bỏ ra lúc thu mua khoảng 350 triệu đồng, cộng với nợ ngân hàng mới vay để có vốn xoay xở, giờ nằm bất lực giữa kho, chẳng biết bán cho ai.

Theo ông Điều, đối với số lúa còn chưa mốc nặng, có thương lái hỏi mua chỉ với một nửa giá, khoảng hơn 3.000 đồng/kg.

Thế nhưng, ông Điều vẫn cố xoay xở, gọi điện khắp nơi, hỏi từng mối quen, chấp nhận bán rẻ để làm thức ăn gia súc, miễn sao “vớt vát được đồng nào hay đồng đó”, chứ để thêm ngày nào thì lúa lại càng thối nát.

Một lúc sau, nhìn vào đống lúa bị nước, ông Điều chỉ biết thở dài. Giọng ông nghẹn lại, vừa tiếc, vừa bất lực: “Nhà tôi từ trước đến nay chưa bao giờ bị ngập. Trận lũ năm 1993 cũng không động gì đến kho. Vậy mà lần này nước cuốn lên ngập gần hết kho lúa… thật chẳng thể ngờ.”

Đôi mắt đỏ hoe đang ngồi bên đống lúa mốc, bà Tô Thị Tuyết, (vợ ông Điều), vẫn chưa hết hoảng hốt khi nhớ lại cảnh hai vợ chồng cố bắc gỗ, chắn bao, làm bờ tạm để nước không tràn vào kho lúa.

Hai con đều đi làm thuê trong Sài Gòn, chỉ còn hai vợ chồng già chống chọi. Nhưng càng loay hoay, nước càng dâng cao, từng bao lúa cứ thế ngâm trong mưa lũ.

“Mấy năm nay làm lúa thì mất mùa, còn buôn bán thì cũng chẳng lời lãi bao nhiêu. Năm nay mạnh dạn vay ngân hàng 500 triệu để mua lúa, ai ngờ chưa kịp bán thì lúa đã hư hết…

Giờ chỉ mong có ai mua lại làm thức ăn gia súc, được bao nhiêu đỡ bấy nhiêu. Mong rằng sẽ được giãn nợ, giảm lãi, chứ giờ không biết lấy gì mà trả nợ nữa…”, bà Tuyết nói, nước mắt lại chảy dài trên khuôn mặt.

Đôi mắt lúc nào cũng như trực chờ để vỡ òa, bà Tạ Thị Thu Thảo nghẹn giọng kể lại. Thấy giá lúa xuống thấp, gia đình bà quyết định gom góp hết số tiền dành dụm được, gần 100 triệu đồng, để mua 10 tấn lúa về chờ giá lên rồi bán kiếm chút lời.

Ruộng nhà chỉ hơn một sào, chỉ trồng đủ để ăn, nên việc thu mua là hy vọng duy nhất để có thêm thu nhập trong năm.

Ấy vậy mà, chỉ sau vài ngày mưa lớn, nước lũ dâng lên nhanh đến mức không kịp trở tay. Lúa trong kho ngập gần như toàn bộ, từng bao nặng trĩu như kéo theo cả món nợ đang treo lơ lửng trên đầu.

Không chỉ mất lúa, hơn chục bao phân bón, vốn chuẩn bị cho vụ tới, cũng ướt sũng, hư hỏng sạch, chẳng còn dùng được.

Bà Thảo lắc đầu, cố nén tiếng thở dài: “Không ai ngờ nó lại thành ra thế này… gom mãi mới được chút tiền, chưa kịp kiếm lời thì giờ trắng tay hết rồi.”

×