Hà Nội điều chỉnh 182ha của ông Lê Thanh Thản có đúng luật?

Quyết định số 5269/QĐ-UBND của UBND TP.Hà Nội điều chỉnh một số nội dung ghi tại Quyết định số 3128/QĐ-UBND của UBND tỉnh Hà Tây (trước đây) về việc chuyển 182ha dự án Khu đô thị Mỹ Hưng từ Cienco 5 Land của "đại gia điếu cày" Lê Thanh Thản về Cienco 5 có những điểm mâu thuẫn nào? 

Luật sư Trương Anh Tú - Đoàn Luật sư TP.Hà Nội đã phân tích với Dân Việt. 

Đổi đất lấy hạ tầng là đúng với quy định

Luật sư Trương Anh Tú, Chủ tịch Công ty TAT Law firm (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) cho rằng, tại Khoản 18 Điều 3 Luật đầu tư 2005, Khoản 3 Điều 2 Nghị định 78/2007/NĐ-CP quy định về đầu tư theo hình thức hợp đồng xây dựng – kinh doanh – chuyển giao, hợp đồng xây dựng – chuyển giao – kinh doanh; hợp đồng xây dựng – chuyển giao quy định:

"Hợp đồng xây dựng chuyển giao (Hợp đồng BT) là hình thức đầu tư được ký giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư để xây dựng công trình kết cấu hạ tầng. Sau khi xây dựng xong, nhà đầu tư chuyển giao công trình đó cho Nhà nước. 

Chính phủ tạo điều kiện cho nhà đầu tư thực hiện dự án khác để thu hồi vốn đầu tư và lợi nhuận hoặc thanh toán cho nhà đầu tư theo thỏa thuận trong hợp đồng BT".

Trên thực tế, ngày 18/4/2008, Sở Giao thông Vận tải tỉnh Hà Tây (được ủy quyền) và nhà đầu tư là Tổng Công ty xây dựng công trình giao thông 5 (Cienco 5); Doanh nghiệp dự án là Công ty Cổ phần phát triển địa ốc Cienco 5 (Cienco 5 Land) đã ký kết Hợp đồng BT.

Sau đó, doanh nghiệp dự án Cienco 5 Land dùng vốn của mình để xây dựng trục đường phía Nam tỉnh Hà Tây. 

Trên cơ sở đó, Cienco 5 Land sẽ được Nhà nước giao đất đối ứng để thực hiện Dự án khu đô thị Thanh Hà và Khu đô thị Mỹ Hưng. 

Như vậy, việc thực hiện hình thức đầu tư trên của tỉnh Hà Tây là phù hợp với quy định của Luật đất đai thời điểm đó.

Phân tích cụ thể hơn, luật sư Trương Anh Tú cho rằng, hợp đồng của Cienco5, Cienco 5 Land với tỉnh Hà Tây phù hợp với quy định của pháp luật ở thời điểm đó. 

Bởi năm 2007, Chính phủ đã phê duyệt dự án trục đường phía Nam tỉnh Hà Tây. Trên cơ sở đó, Cienco 5 đã được lựa chọn làm nhà đầu tư để thực hiện dự án xây dựng. Đến ngày 18/4/2008, Sở GTVT tỉnh Hà Tây (được ủy quyền) và Cienco 5, Cienco 5 Land đã ký kết Hợp đồng BT.

Ngoài ra, việc Cienco 5 chuyển nhượng vốn điều lệ hoặc không nắm cổ phần chi phối tại doanh nghiệp dự án Cienco 5 Land cũng không trái với quy định của pháp luật, đúng chủ trương của Nhà nước về các dự án đầu tư phát triển công trình kết cấu hạ tầng của Chính phủ theo các hình thức BT.

Theo quy định tại Khoản 3, Điều 20 Điều lệ Cienco 5 (được Bộ GTVT phê duyệt ngày 5/1/2009) thì HĐQT Tổng công ty được quyết định hoặc phân cấp cho Tổng Giám đốc quyết định các dự án đầu tư, góp vốn, mua bán cổ phần, tài sản có giá trị đến 50% tổng giá trị tài sản trên báo cáo tài chính công bố tại quý gần nhất của Tổng công ty.

Mặt khác, Điểm a, Khoản 1, Điều 5 Nghị định 78/2007/NĐ-CP quy định, doanh nghiệp nhà nước tham gia góp vốn để thực hiện dự án với tỷ lệ không quá 49% vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư.

Điều chỉnh giao đất Khu đô thị Mỹ Hưng từ Cienco 5 Land sang Cienco 5 là chưa phù hợp

Liên quan đến việc điều chỉnh đối tượng giao đất tại Khu đô thị Mỹ Hưng, theo luật sư Tú, ngày 30/7/2008, UBND tỉnh Hà Tây đã ban hành các quyết định thu hồi đất và giao cho Công ty cổ phần Phát triển địa ốc Cienco 5 (Cienco 5 Landi) để thực hiện dự án hoàn vốn. 

Trong đó có Quyết định số 3128/QĐ-UBND thu hồi 1.829.433m2 đất để thực hiện dự án Khu đô thị Mỹ Hưng.

12 năm sau, UBND Hà Nội lại ban hành Quyết định 5269/QĐ-UBND về điều chỉnh tên người sử dụng đất tại Quyết định số 3128/QĐ-UBND ngày 30/7/2008 của UBND tỉnh Hà Tây, theo đó thay đổi người được giao đất từ Cienco 5 Land của đại gia điếu cày Lê Thanh Thản sang Cienco 5.

Điều này nghĩa là chủ sử dụng đất là Cienco 5 Land bỗng nhiên mất trắng hơn 182 ha đất đã được giao cách đây 12 năm. Ngược lại, Tổng Công ty công trình giao thông 5 – CTCP (Cienco 5) được hưởng 182 ha đất để thực hiện dự án Khu đô thị Mỹ Hưng.

Điều này là chưa phù hợp với quy định pháp luật, bởi lẽ Điểm b Khoản 2 Điều 15 Nghị định 78/2007/NĐ-CP quy định: "Doanh nghiệp dự án tiếp nhận các quyền và nghĩa vụ của Nhà đầu tư liên quan đến việc thực hiện dự án. Việc tiếp nhận phải được hợp thức hóa bằng văn bản ký kết giữa các doanh nghiệp dự án, Nhà đầu tư và cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Văn bản này là một bộ phận không tách rời của Hợp đồng dự án".

Bên cạnh đó, Điều 37 của Nghị định này cũng quy định: "Doanh nghiệp Dự án được miễn tiền sử dụng đất đối với diện tích đất được Nhà nước giao hoặc được miễn tiền thuê đất trong toàn bộ thời gian thực hiện dự án".

Thêm nữa, Hợp đồng BT đã nêu rõ: doanh nghiệp dự án là Cienco 5 Land có nghĩa vụ thực hiện các quyền và nghĩa vụ của Hợp đồng BT; chịu trách nhiệm trước nhà đầu tư và liên đới cùng nhà đầu tư chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh Hà Tây và pháp luật về việc thực hiện dự án.

Như vậy, theo quy định pháp luật người được Nhà nước giao đất để thực hiện dự án đối ứng theo Hợp đồng BT phải là Doanh nghiệp dự án – Cienco 5 Land, do đó việc điều chỉnh tên người sử dụng đất tại Quyết định số 5269/2020/QĐ-UBND TP. Hà Nội là chưa thực sự phù hợp.