Miền Bắc đón bão liên tục, chuyên gia lý giải nguyên nhân, dự báo cuối năm còn 2-4 cơn bão, áp thấp

Miền Bắc đón bão liên tục dù cuối năm do biến đổi khí hậu

PV: Thưa ông, ông có thể cho biết dự báo về cường độ và tần suất bão năm nay? Vì sao số lượng bão lại xuất hiện nhiều và dày hơn so với các năm trước?

Ông Mai Văn Khiêm: Năm nay, dưới tác động của nhiều yếu tố, đặc biệt là biến đổi khí hậu, hoạt động của các hệ thống khí quyển quy mô lớn trở nên bất ổn định hơn, dẫn đến sự gia tăng về tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan.

Trước đây, thiên tai thường có quy luật theo mùa khá rõ rệt nhưng nay các ranh giới cũng không còn rõ ràng.

Trước đây, thiên tai bão lũ thường tập trung vào các tháng cao điểm từ tháng 6 đến tháng 11, đôi khi kéo dài đến nửa đầu tháng 12. Thông thường, đầu và giữa mùa bão ảnh hưởng chủ yếu đến Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, còn cuối mùa – từ tháng 9 đến tháng 11 – là thời gian bão tập trung tại Trung Bộ và Nam Trung Bộ.

Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, ranh giới quy luật mùa vụ này đã bị phá vỡ. Ví dụ, năm nay, dù đã sang tháng 10, thông thường bão chỉ tác động tới khu vực từ Hà Tĩnh trở vào trong Nam, nhưng bão số 10 và số 11 vẫn ảnh hưởng rõ đến các tỉnh Bắc Bộ. Đây là hiện tượng bất thường, phản ánh tính khó lường của khí hậu hiện nay.

Ngoài ra, theo nhiều nghiên cứu gần đây, điều kiện hoàn lưu quy mô lớn và đặc tính của khí quyển đại dương trong khu vực nhiệt đới đang có những nhiễu động, bất ổn định. Hoạt động của các dải hội tụ nhiệt cũng đới mạnh hơn, tạo môi trường thuận lợi cho nhiễu động hình thành xoáy thấp, từ đó phát triển thành áp thấp nhiệt đới và bão.

Tính đến thời điểm hiện tại, nếu xét trên toàn khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương, tổng số bão chưa vượt mức trung bình nhiều năm, nhưng riêng trên Biển Đông, số lượng bão nhiều hơn trung bình, cho thấy mức độ hoạt động mạnh và phức tạp trong năm nay.

Dự kiến Biển Đông còn có khoảng 2–3 cơn có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta

PV: Trước những diễn biến khó lường như vậy, Trung tâm có khuyến cáo gì tới các địa phương và lực lượng chức năng để chủ động ứng phó?

Ông Mai Văn Khiêm: Về phía Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, chúng tôi theo dõi, giám sát 24/7 tất cả các biến động về thời tiết, khí hậu và các loại hình thiên tai, nhằm cung cấp cảnh báo kịp thời cho chính quyền, lực lượng ứng phó và người dân.

Các thông tin, bản tin khí tượng thủy văn được phát hành hàng ngày, kèm theo cảnh báo sớm cho từng loại hình thiên tai.

Chúng tôi kết hợp dữ liệu quan trắc, vệ tinh và phối hợp với các cơ quan khí tượng của khu vực để xây dựng mô hình dự báo dài hạn, cung cấp thông tin về xu thế khí hậu, thời tiết, thiên tai trong từng tuần, từng tháng.

Ngay khi phát hiện dấu hiệu hình thành xoáy áp thấp hoặc bão trên khu vực phía Đông Philippines hoặc Biển Đông, Trung tâm gửi thông tin cảnh báo ban đầu tới Ban Chỉ đạo Quốc gia về Phòng chống thiên tai và các địa phương thông qua báo chí, truyền thông. Các bản tin chi tiết tiếp theo được cập nhật trước 72, 48 và 24 giờ, nêu rõ phạm vi ảnh hưởng, cường độ gió, lượng mưa, nguy cơ ngập úng, sạt lở để các địa phương chủ động ứng phó.

Song song đó, chúng tôi phối hợp với chính quyền các địa phương, như sáng nay Trung tâm đã làm việc trực tiếp với UBND TP Hà Nội, cập nhật tình trạng mưa và ngập lên ứng dụng “Hà Nội iWeather” nhằm thông tin kịp thời cho người dân.

PV: Vậy với diễn biến năm nay, ông có thể cho biết dự báo tổng số cơn bão hoạt động trên Biển Đông và số có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam?

Ông Mai Văn Khiêm: Tính đến nay, chúng ta đã ghi nhận 11 cơn bão và 4 áp thấp nhiệt đới. Trung bình nhiều năm, Biển Đông có 11–13 cơn bão mỗi năm, nghĩa là hiện tại số lượng bão và áp thấp đã cao hơn mức trung bình.

Dựa trên các dữ liệu phân tích, từ nay đến cuối năm, dự kiến Biển Đông còn có thể xuất hiện thêm 2–4 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới, trong đó khoảng 2–3 cơn có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta.

Chúng tôi nhấn mạnh rằng tháng 9, 10 và 11 là 3 tháng cao điểm mưa bão tại khu vực miền Trung, đặc biệt là từ Hà Tĩnh đến Lâm Đồng. Do đó, các địa phương cần chuẩn bị kỹ lưỡng phương án ứng phó, không chỉ với bão mà còn với mưa lớn, lũ quét và sạt lở đất.

Ngoài ra, dù theo quy luật, từ tháng 10 trở đi, bão thường tập trung ở miền Trung, song trong bối cảnh biến đổi khí hậu, không loại trừ khả năng Bắc Bộ vẫn có thể chịu ảnh hưởng trong các tháng cuối năm, dù xác suất thấp. Vì vậy, công tác theo dõi, cảnh báo sớm và chuẩn bị phương án phòng tránh vẫn cần được duy trì thường xuyên.

Xin cảm ơn ông!

×