Một bản nghèo của người Dao ở phía Bắc Thái Nguyên bất ngờ trở thành vùng đất triệu phú nhờ trồng rừng

Luồng sinh khí mới từ các dự án trồng rừng

Cách quốc lộ 3 khoảng 4km, dẫn lối vào bản Khe Lắc của người Dao xã Thanh Thịnh, tỉnh Thái Nguyên (trước khi sáp nhập là hai xã Nông Hạ, Thanh Thịnh của huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn cũ) là con đường bê tông rộng rãi, băng qua những triền đồi phủ kín sắc xanh của rừng keo bạt ngàn. Ngay khi vừa đặt chân đến đầu thôn, chúng tôi đã không khỏi ngỡ ngàng trước vẻ yên bình và tươi đẹp của vùng đất này.

Một không gian như phố thị hiện ra ngay trước mắt chúng tôi. Những ngôi nhà kiên cố mọc san sát, từ nhà vườn mái Thái, mái Nhật đến những ngôi nhà cao tầng khang trang với mặt tiền rộng cả chục mét. Hình ảnh này tương phản hoàn toàn với ký ức của người dân nơi đây về một Khe Lắc đói nghèo.

Anh bạn đi cùng chúng tôi kể, 20 năm trước, cuộc sống của người dân ở Khe Lắc vô cùng khó khăn. Thiếu ruộng, thiếu đất canh tác, bà con phải sống nhờ rừng nhưng không phải để làm giàu, mà là chặt phá làm nương rẫy, với kỹ thuật canh tác lạc hậu, bấp bênh giữa thiên tai, hạn hán và đói rét. Khi đó Khe Lắc có đến 70% là hộ nghèo, còn lại là cận nghèo. Có năm mất mùa, cả bản rơi vào cảnh phải chạy ăn từng bữa.

Thế nhưng, từ khi có các dự án trồng rừng, phủ xanh đất trống, đồi trọc và các chương trình phát triển rừng sản xuất được Nhà nước triển khai, Khe Lắc đã thực sự thay da, đổi thịt.

Khi những dự án trồng rừng được đưa lên với bản Khe Lắc, giai đoạn đầu, chỉ một vài hộ mạnh dạn trồng thử vài héc ta keo, với hy vọng mong manh về một tương lai tươi sáng hơn. Đến chu kỳ thu hoạch đầu tiên, có nhà đã lãi vài chục triệu đồng - một khoản tiền “khổng lồ” so với thu nhập ngày đó. Từ đây phong trào trồng rừng đã được khơi dậy và lan rộng.

Ông Dương Văn Cát, thôn Khe Lắc, xã Thanh Thịnh, tỉnh Thái Nguyên chia sẻ, trước đây bản chúng tôi chủ yếu là làm ruộng. Khi các dự án đến với bản, chúng tôi chuyển sang trồng keo. Nhờ trồng keo mà đời sống người dân mới có sự đổi thay.

“Nhà cửa của người dân ở Khe Lắc này giờ đã 100% kiên cố. Dân chúng tôi không biết buôn bán, chỉ quanh năm “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”. Có được như bây giờ tất cả là nhờ trồng rừng cả đấy”, ông Cát hồ hởi.

Từ chỗ vài hecta manh mún, giờ đây, gia đình nào ở Khe Lắc cũng có ít nhất 7-8ha rừng, hộ nhiều lên tới 20-30ha. Không chỉ trồng, bà con còn rất tích cực chăm sóc, bảo vệ rừng như của cải quý giá trong nhà. Theo giá thị trường hiện tại, mỗi héc ta keo sau một chu kỳ khai thác có thể mang lại lợi nhuận từ 70-100 triệu đồng.

Bản “triệu phú” giữa non cao

Với diện tích vài chục héc ta, không ít hộ gia đình đã thu về một số tiền lớn mỗi năm từ rừng trồng. Không dừng lại ở cây keo, nhiều gia đình đã mạnh dạn chuyển sang trồng thêm các loại cây có giá trị kinh tế cao như cây quế, bạch đàn… Nhờ vậy mà hiệu quả kinh tế trên mỗi đơn vị diện tích ngày càng được nâng cao. Từ đó mô hình lâm nghiệp hiện đại đã bước đầu hình thành, đi kèm với những kỹ thuật mới, đầu tư bài bản và tư duy làm ăn lớn.

Ông Ngô Triều Lâm, thôn Khe Lắc, xã Thanh Thịnh, tỉnh Thái Nguyên cho biết, cây keo và cây quế đã làm cho bản Khe Lắc này thay đổi rất nhiều. Từ các cây trồng có hiệu quả, người dân đã mạnh dạn trồng thêm các cây khác như cây mỡ, bạch đàn… nhờ đó mà thay vì phải lo chạy ăn từng bữa, bà con giờ đã thoát nghèo, vươn lên làm giàu.

Thu nhập tăng, đời sống người dân Khe Lắc cũng đổi thay nhanh chóng. Những ngôi nhà mái lá, vách nứa năm xưa giờ đã được thay thế bằng những căn nhà kiên cố, tiện nghi. Bản hiện có 4-5 hộ sở hữu xe ô tô cá nhân, hàng chục gia đình khác có xe tải để vận chuyển gỗ, thậm chí có nhà còn tự trang bị máy xúc phục vụ sản xuất, mở đường lâm nghiệp. Không gian bản làng giờ đây không chỉ có rừng xanh, mà còn đầy ắp âm thanh của máy móc, tiếng cười nói rôm rả cùng mùi thơm nhè nhẹ của thân gỗ mới cưa.

Cùng với sự phát triển kinh tế rừng, bản Khe Lắc đã có bước chuyển mình mạnh mẽ nhờ được quan tâm đầu tư về hạ tầng. Điện lưới quốc gia đã về tới bản, hệ thống đường bê tông được xây dựng kiên cố, nối dài tới từng ngõ xóm, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương và sinh hoạt của người dân.

Đặc biệt, mạng Internet đã phủ sóng toàn bản, mở ra cơ hội tiếp cận tri thức, kỹ thuật mới trong sản xuất, góp phần nâng cao đời sống người dân. Cuộc sống hiện đại đang từng bước lan tỏa khắp bản làng vùng cao Khe Lắc, mang theo niềm tự hào của những con người đã vượt lên khó khăn nhờ sức lao động và nghị lực kiên cường.

Bà Hoàng Thị Phấy, thôn Khe Lắc, xã Thanh Thịnh, tỉnh Thái Nguyên phấn khởi cho biết: "Nhà tôi đã thu hoạch rừng được 4 lần rồi. Ngày trước chỉ biết làm nương thôi, mà cũng không được ăn nhiều đâu, toàn con nhím, con nai, con lợn rừng ăn hộ thôi ấy. Giờ trồng rừng mới được ăn, mới có của để dành à. Nhà cửa trước đây toàn lợp lá, lợp gianh, mưa gió là ướt hết chăn màn, ngủ cũng không dám ngủ. Giờ người dân nhà kiên cố hết cả nên rất yên tâm. Sống đến giờ không nghĩ có ngày được chứng kiến thôn Khe Lắc đói nghèo lại có nhà xây kiên cố, có ô tô, máy xúc như bây giờ".

Trao đổi với chúng tôi, ông Hoàng Xuân Tài, Trưởng thôn Khe Lắc cho biết, nhờ trồng rừng, người dân Khe Lắc không chỉ thoát nghèo mà hầu như nhà nào trong bản cũng đều có tiền gửi ngân hàng.

“Có rất nhiều nhà, mỗi chu kỳ khai thác gỗ bán cây mấy đồi, mỗi đồi cây cũng lãi được vài ba trăm triệu. Chính tôi trước đây cũng không hình dung được, từ bản làng nghèo khó, Khe Lắc lại có bước chuyển mình nhanh đến vậy. Được cái đất rừng ở Khe Lắc này rất phù hợp trồng các loại cây như keo, mỡ… chu kỳ khai thác của các loại cây này cũng không quá dài. Chịu vất vả vài năm, thành rừng, bán cây là khấm khá rồi...”, ông Tài nói.

Chúng tôi rời Khe Lắc trong cơn mưa cuối chiều dịu nhẹ, những hạt mưa như tiếp thêm sinh khí cho mầm xanh đang vươn mình từ lòng đất, bền bỉ như chính những con người nơi đây. Họ từng đi qua đói nghèo, từng nếm trải gian nan, nay đã đứng vững trên mảnh đất quê hương để gây dựng cuộc sống sung túc, viết nên câu chuyện đẹp về một bản “triệu phú” của người Dao giữa đại ngàn.

Sự chuyển mình của Khe Lắc không chỉ là niềm kiêu hãnh của đồng bào dân tộc Dao ở khu vực phía Bắc tỉnh Thái Nguyên, mà còn là minh chứng cho một quyết sách đúng đắn của tỉnh khi chọn lâm nghiệp làm ngành kinh tế mũi nhọn.

Từ dấu ấn Khe Lắc, tin rằng sẽ có thêm nhiều bản làng khác viết tiếp hành trình vượt khó, làm chủ những cánh rừng, làm giàu cho bản thân, chung tay góp phần dựng xây quê hương, đất nước.

×