Kiểm dịch ngay tại vùng trồng và cơ sở đóng gói sầu riêng, thông quan cho các lô hàng ngay trong nội địa

Sáng nay 22/5, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã công bố thông tin mới nhất về việc cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói sầu riêng xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.

Theo đó, trong đợt xét duyệt ngày 21/5, Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) đã phê duyệt thêm 829 mã số vùng trồng và 131 mã số cơ sở đóng gói, toàn bộ đều là mã mới. Cộng với các mã số đã được phê duyệt, hiện nay Việt Nam đã có 1.396 mã vùng trồng và 188 cơ sở đóng gói sầu riêng được GACC phê duyệt.

Ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đánh giá đây là một tín hiệu đáng mừng và đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực mở rộng quy mô xuất khẩu chính ngạch sầu riêng vào Trung Quốc.

"Để có được kết quả này, phải kể đến vai trò chỉ đạo sát sao của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật trong việc phối hợp chặt chẽ với các đơn vị, chính quyền địa phương, các hiệp hội ngành hàng, người nông dân để có hệ thống giải pháp đồng bộ, nhằm hoàn thiện các yêu cầu về tiêu chuẩn của thị trường, đặc biệt là yêu cầu về an toàn thực phẩm, kiểm dịch thực vật. Điều này cũng thể hiện sự cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt, bao gồm cả các yêu cầu mới về kiểm soát kim loại lặng như Cadimi, Vàng O trong trái sầu riêng" - ông Đạt nói.

Việc mở rộng danh sách mã số này không chỉ tạo mọi điều kiện để tăng trưởng sản lượng xuất khẩu sầu riêng trong mùa vụ 2025, mà còn góp phần giảm áp lực mùa vụ; hạn chế tranh mua, tranh bán

"Cục cũng đang đề nghị các địa phương, doanh nghiệp, các hiệp hội tiếp tục chủ động tận dụng cơ hội này, đồng thời nghiêm túc tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật của các nước nhập khẩu nhằm bảo vệ uy tín thương hiệu và chất lượng sản phẩm sầu riêng Việt Nam, duy trì thị trường một cách bền vững" - ông Đạt chia sẻ.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu và đảm bảo hàng hóa được thông quan nhanh chóng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có văn bản chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, đặc biệt là các Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng tại cửa khẩu bao gồm hải quan, biên phòng và an ninh cửa khẩu, cũng như cảng vụ.

Mục tiêu của sự phối hợp này là tạo mọi điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu các loại sản phẩm trái cây tươi nói chung và sầu riêng nói riêng, đặc biệt trong các mùa chính vụ. Cụ thể, bố trí đầy đủ nguồn nhân lực ứng trực tại cửa khẩu 24/7 để hỗ trợ tiến hành các thủ tục thông quan một cách dễ dàng.

Yêu cầu các Chi cục Kiểm dịch thực vật bố trí cán bộ hỗ trợ các doanh nghiệp và vùng sản xuất lớn để có thể tiến hành kiểm dịch ngay tại các vùng trồng hoặc cơ sở đóng gói nếu có điều kiện phối hợp với các cơ quan chức năng khác, nhằm thực hiện thông quan cho các lô hàng xuất khẩu ngay trong nội địa.

Chuẩn hóa quy trình trồng sầu riêng, xử lí chặt chẽ từ "gốc" chuyện tồn dư

Tuy nhiên, theo ông Đạt, việc hải quan Trung Quốc cấp mới 960 mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói vừa là cơ hội, song cũng vừa là thách thức bởi đây mới chỉ là điều kiện đầu vào.

"Ngay khi có cảnh báo từ phía nước nhập khẩu, ngành Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã lập tức cử nhiều đoàn kiểm tra tại các vùng trồng trọng điểm. Theo phân tích sơ bộ cho thấy, có 2 nguyên nhân chính dẫn tới tồn dư Cadimi trên sầu riêng vượt ngưỡng. Thứ nhất, một số vùng có đặc điểm thổ nhưỡng chứa sẵn Cadimi ở mức cao hơn trung bình, đi kèm với độ pH đất thấp làm giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng lành mạnh, khiến cây hút theo kim loại nặng. Thứ hai, nhiều vùng trồng mới, nơi người dân còn thiếu kinh nghiệm, đang lạm dụng phân bón hóa học với lượng cao gấp nhiều lần khuyến cáo, vô tình làm gia tăng nguy cơ tồn dư" - ông Đạt thông tin.

Còn với chất Vàng O, một loại phẩm màu công nghiệp bị cấm sử dụng trong thực phẩm, ông Đạt khẳng định, sau khi nhận cảnh báo, các đoàn kiểm tra của Cục đã rà soát tại các vùng trồng sầu riêng bị nghi ngờ và không ghi nhận việc sử dụng chất này trong quy trình canh tác. Nếu có tồn dư, khả năng cao là phát sinh ở các khâu trung gian, ngoài phạm vi quản lý của Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật.

Theo yêu cầu của Nghị định thư ký kết với Trung Quốc, tất cả các bên tham gia vào chuỗi sản xuất và xuất khẩu sầu riêng phải tuân thủ chặt chẽ 3 yêu cầu chính: Quy định về an toàn thực phẩm; Quy định về kiểm dịch thực vật; Áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc để kiểm soát toàn bộ sản phẩm từ sản xuất đến chế biến, đóng gói và xuất khẩu.

Theo đó, để sầu riêng có thể đi đường dài, ông Đạt nhấn mạnh, đối với việc đảm bảo chất lượng và an toàn sản phẩm, cần chuẩn hóa quy trình canh tác sầu riêng theo hướng thực hành nông nghiệp tốt (GAP). Khuyến cáo người dân hạn chế sử dụng các loại phân bón có chứa hàm lượng kim loại nặng vượt mức cho phép để tránh nguy cơ ô nhiễm đất và tồn dư trong sản phẩm; việc bón phân phải cân đối, hợp lý, nhằm nâng cao sức khỏe đất và năng suất cây trồng.

"Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã phối hợp với các viện nghiên cứu, chuyên gia triển khai 7 mô hình ở các vùng có nguy cơ ô nhiễm với 3 giải pháp trọng tâm: sử dụng phân bón chứa biochar (than sinh học) nhằm thu hút kim loại nặng trong đất; phân bón cải tạo đất chứa vi sinh vật, giúp rễ cây hấp thu chất dinh dưỡng lành mạnh; luân canh/trồng xen cây thân ngầm, có khả năng hút kim loại nặng.

Đồng thời, tăng cường tập huấn, tuyên truyền để nâng cao nhận thức và sự tuân thủ quy trình canh tác của người nông dân. Rà soát lại toàn bộ quy trình canh tác để cắt giảm chi phí đầu vào, nâng cao chất lượng sản phẩm", ông Đạt cho biết.

Đặc biệt, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đang được giao nhiệm vụ xây dựng bản đồ dinh dưỡng đất để giúp nông dân lựa chọn vùng trồng sầu riêng phù hợp.

"Bộ trưởng cũng giao cho chúng tôi xây dựng các thông tư hướng dẫn liên quan tới công tác cấp và quản lý mã số vùng trồng, mã cơ sở đóng gói. Xây dựng cơ sở dữ liệu quản lí toàn bộ mã số vùng trồng, mã số đóng gói với đầy đủ thông tin từ diện tích, quy trình canh tác, phối hợp..., nhằm kiểm soát chặt chẽ quá trình sản xuất, minh bạch hoá toàn bộ chuỗi sầu riêng" - ông Đạt nói.

Kiểm tra, kiểm soát kim loại nặng (Cadmium) và Vàng O là yêu cầu bắt buộc

"Việt Nam đã gửi danh sách 23 phòng thử nghiệm có năng lực kiểm nghiệm Cadmium và 13 phòng kiểm nghiệm Vàng O tới GACC để phê duyệt. Đến nay, 12 phòng thử nghiệm về Cadmium và 8 phòng thử nghiệm về Vàng O đã được GACC công nhận.

Đây là các phòng thử nghiệm đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế ISO 17025 và có khả năng phục vụ xuất khẩu trên toàn quốc. Cùng với đó, Việt Nam cũng đang tiếp tục đề nghị GACC phê duyệt thêm các phòng thử nghiệm khác.

Đối với việc đặt các phòng kiểm nghiệm tại vùng trọng điểm, các phòng thử nghiệm tư nhân sẽ quyết định dựa trên hiệu quả kinh tế, tuy nhiên, cơ quan chức năng khuyến khích phối hợp giữa các phòng thử nghiệm hoặc với cơ quan chuyên môn địa phương để tổ chức lấy mẫu và kiểm tra, giảm áp lực chi phí và thời gian cho doanh nghiệp".

Ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật

×