Nga gấp gáp tung nước cờ hiểm ngăn đồng minh chiến lược rơi vào "vòng tay" ông Trump

Kích hoạt lại căn cứ Hmeimim: Nga đánh cược lớn tại Syria hậu-Assad

Euromaidanpress đưa tin, từ ngày 24 đến 29/10, Không quân Nga đã chính thức quay lại căn cứ không quân Hmeimim ở Syria, kết thúc giai đoạn tạm ngừng hoạt động kéo dài suốt nhiều tháng kể từ tháng 3/2025 sau khi chính quyền Bashar al-Assad sụp đổ vào cuối năm 2024.

Động thái này diễn ra ngay sau chuyến thăm Moscow hôm 15/10 của tân Tổng thống Syria Ahmed al-Sharaa, người đã cam kết sẽ “duy trì các thỏa thuận quân sự” mà Damascus từng ký với Nga.

Việc tái kích hoạt căn cứ chiến lược này thể hiện nỗ lực khẩn cấp của Điện Kremlin nhằm giữ vững cơ sở hạ tầng quân sự trọng yếu ở Trung Đông giữa lúc cán cân quyền lực trong khu vực đang thay đổi nhanh chóng. Với Hmeimim hoạt động trở lại, Nga duy trì được tuyến hậu cần trải dài từ châu Phi tới Địa Trung Hải - thách thức mọi dự đoán rằng Moscow sẽ đánh mất chỗ đứng ở Syria sau khi ông Assad ra đi.

Một nguồn tin thân cận với Điện Kremlin nói với Bloomberg rằng, Nga đã “hoàn toàn nối lại hoạt động” tại căn cứ Hmeimim. Tuyên bố này đã được xác nhận qua dữ liệu theo dõi chuyến bay công khai.

Ngày 26/10, một máy bay vận tải Ilyushin Il-62M của Không quân Nga đã bay từ Libya đến Latakia trước khi trở lại Moscow. Trong khi đó, các máy bay vận tải hạng nặng Antonov An-124-100 Ruslan – đủ sức chở xe tăng và hệ thống phòng không – đã hạ cánh xuống Hmeimim ba lần chỉ trong vòng năm ngày, từ 24 đến 29/10.

Sau gần nửa năm gián đoạn, những chuyến bay quân sự đến Syria được khôi phục, đánh dấu nỗ lực của Moscow và chính quyền Damascus trong việc “tái thiết lập quan hệ song phương sau giai đoạn bất ổn”, theo Bloomberg.

Tại cuộc gặp ở Điện Kremlin hôm 15/10 – lần đầu tiên kể từ khi lên nắm quyền – Tổng thống al-Sharaa cam kết sẽ “tôn trọng tất cả các thỏa thuận lịch sử” giữa hai nước, dù chính ông từng là thủ lĩnh của lực lượng Hayat Tahrir al-Sham, nhóm vũ trang đã lật đổ chính quyền Assad – đồng minh thân cận nhất của Nga tại Trung Đông.

Tổng thống Vladimir Putin cũng tuyên bố Moscow “sẵn sàng hợp tác trên những nền tảng mới mang tính xây dựng và hữu ích”, đồng thời ca ngợi cuộc bầu cử quốc hội gần đây của Syria.

Hai bên được cho là đã thảo luận sâu về vai trò của Nga trong các dự án dầu mỏ và hạ tầng ở Syria. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Syria Asaad al-Shaibani sau đó tuyên bố các thỏa thuận được ký kết dưới thời Assad “không còn hiệu lực và không được chấp nhận”.

Dù vậy, kênh ngoại giao giữa Nga và Syria đang được nối lại nhanh chóng: ngày 27/10, phái đoàn Bộ Ngoại giao Syria đã tới Moscow để mở lại Đại sứ quán, theo Bloomberg. Cùng thời điểm, Bộ trưởng Quốc phòng Syria, Trung tướng Murhaf Abu Qusra, cũng dẫn đầu đoàn cấp cao thăm Nga trong ba ngày để bàn về hợp tác quốc phòng, theo SANA.

Nga quyết giữ bàn đạp chiến lược giữa lúc bị phân tán bởi chiến tranh Ukraine

Việc khôi phục hoạt động tại Syria là tối quan trọng đối với việc phô trương sức mạnh quân sự trong khu vực của Nga. Hai căn cứ Hmeimim và Tartus lâu nay là “mạch máu hậu cần” cho các lực lượng Nga và nhóm quân sự liên kết như Wagner Group hay Africa Corps – vốn đang hoạt động tại Trung Đông và châu Phi.

Mất một trong hai căn cứ này sẽ là đòn giáng nặng nề đối với Điện Kremlin, Bloomberg nhận định, trong bối cảnh Moscow vẫn sa lầy trong cuộc đối đầu kéo dài với Mỹ và châu Âu vì chiến tranh Ukraine.

Đặc biệt là, Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây được cho là đã "quyến rũ" chính quyền mới ở Damascus. Ông Trump đã gặp Tổng thống al-Sharaa hai lần trong năm nay, trong khi Washington và EU bắt đầu nới lỏng một số biện pháp trừng phạt với Syria.

Theo tình báo quân sự Ukraine, chiến tranh toàn diện ở Ukraine đã buộc Nga rút phần lớn lực lượng viễn chinh khỏi Syria. Việc duy trì một sự hiện diện giới hạn hiện nay được xem là thắng lợi mang tính biểu tượng. Dù vậy, Bloomberg dự đoán quy mô hiện diện quân sự của Nga ở Syria sẽ nhỏ hơn đáng kể so với thời Assad.

Trong bối cảnh Syria đang nỗ lực thu hút đầu tư nước ngoài cho công cuộc tái thiết, Moscow đã nhanh chóng tự định vị là “người bạn đáng tin cậy” sẵn sàng hỗ trợ Damascus phục hồi. Phó Thủ tướng Nga Alexander Novak tuyên bố các doanh nghiệp Nga “mong muốn tham gia khôi phục các mỏ dầu, mạng lưới vận tải và hệ thống năng lượng của Syria”.

×