Nghệ sĩ Nhân dân được phong hàm Giáo sư, từng giữ chức Thứ trưởng trong ký ức không quên của các thế hệ học trò

Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên trong ký ức Nghệ sĩ Nhân dân Quang Thọ

Nhắc đến Giáo sư - Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên, Nghệ sĩ Nhân dân Quang Thọ bồi hồi, xúc động. Ông chia sẻ với Dân Việt rằng: “Tôi là bạn và cũng là đồng nghiệp của thầy Trung Kiên. Tôi biết đến giọng hát của thầy Trung Kiên qua sóng phát thanh Đài Tiếng nói Việt Nam từ những năm 60 của thế kỷ trước.

Khi tôi học lớp 6-7 ở Quảng Ninh đã được nghe thầy hát rồi. Đó là những bài hát về những người con ở miền Nam - những người tiếp tục chiến đấu giành lại hòa bình, những bài của nhạc sĩ Trần Kiết Tường, đặc biệt bản Tình ca bất hủ của nhạc sĩ Hoàng Việt những năm 1958… Nhiều thế hệ học trò sau này hát Tình ca thành công dưới sự dẫn dắt của thầy Trung Kiên. Tôi đã nghe thầy hát những năm đó.

Với tôi, Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên có một giọng hát tenor đẹp, hào sảng và màu giọng rất hiếm.

Năm 1967, đoàn nghệ thuật không chuyên của tỉnh Quảng Ninh lên tập huấn tại nơi thầy Trung Kiên đang công tác và tôi may mắn được gặp thầy trực tiếp khi đó.

Mùa hè năm 1973, có Festival Sinh viên Thế giới lần thứ 10 được tổ chức tại Cộng hòa Dân chủ Đức. Tôi khi đó là sinh viên Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam được bổ sung đi cùng Đoàn văn công Quân giải phóng tham dự  Festival này. Trong chuyến đi đó, thầy Trung Kiên đổi tên là Kiên Trung, cô Anh Đào đổi tên Lan Anh, tôi lúc đó chưa nổi tiếng nên Quang Thọ vẫn giữ nguyên tên Quang Thọ… để đi thi ở Cộng hòa dân chủ Đức.

Trong lần đi đó, Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên đã giành được tấm huy chương vàng đầu tiên trong cuộc đời ca hát.

Sau đó, chúng tôi 12 người được đi biểu diễn ở Bắc Âu (Thuỵ Điển, Na Uy). Thầy Trung Kiên hát bài Người đi săn máy bay trên một sân khấu ở Thụy Điển mà mọi người nghe xong đều đứng dậy vỗ tay hoan hô cho tinh thần của người Việt Nam.

Năm 1979, Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên được cử về làm Trưởng khoa Thanh nhạc Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Thời bấy giờ, thay thầy Mai Khanh về hưu theo chế độ nên thầy Trung Kiên là Chủ nhiệm khoa thứ hai của khoa Thanh nhạc.

Tôi và Nghệ sĩ Nhân dân Dương Minh Đức học những năm cuối cùng của chương trình Đại học 5 năm lúc đó. Nghệ sĩ Nhân dân Dương Minh Đức và tôi, cùng khoảng 8 người khác cùng học một chuyên gia người Nga, nhưng khi tốt nghiệp tôi vẫn được Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên hướng dẫn.

Thầy là Chủ nhiệm khoa từ năm 1979 đến năm 1988 thì đảm nhận vai trò Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn. Sau đó 1 năm, thầy lên làm Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn. 4 năm sau thầy được bổ nhiệm làm Thứ trưởng thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Mãi đến khi về hưu, Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên mới quay về nơi mà thầy nói “Tôi sẽ chết ở mảnh đất này” đó là khoa Thanh nhạc – Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam.

Đầu tiên thầy dạy ca sĩ Đăng Dương – người sở hữu giọng tenor. Sau đó, thầy dìu dắt những thế hệ học sinh sinh viên nghệ sĩ có tên tuổi, những Tiến sĩ, Thạc sĩ… gặt hái nhiều thành tựu và có nhiều cống hiến cho đất nước. Hầu hết các nghệ sĩ, thầy cô trong khoa Thanh nhạc hiện giờ đều là học trò của Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên. Đó là điều rất đặc biệt”.

Nghệ sĩ Ưu tú Lan Anh từng được thầy Trung Kiên cho tiền

Nghệ sĩ Ưu tú Lan Anh cũng chia sẻ với Dân Việt rằng: “Tôi may mắn được học hệ đại học khoa Thanh nhạc – Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam với thầy Trung Kiên. Với tôi, Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên là người thầy người cha của mình, thầy cũng yêu quý Lan Anh lắm.

Tôi luôn ngưỡng mộ, trân trọng tình cảm của thầy, thầy là người cho Lan Anh hành trang. Khi mới học, còn nghèo, chưa đi diễn nhiều thầy còn cho tiền. Có thể là số tiền với thầy lúc đó rất nhỏ nhưng với tôi giá trị lắm vì là dân ở tình lên học nên thiếu thốn đủ bề. Đó là những kỷ niệm tôi nhớ suốt cuộc đời.

Khi tôi hát, dù có hay tới cỡ nào thầy cũng không khen trước mặt đâu nhưng nói với người khác, từ đó tôi biết thầy dành cho tôi rất nhiều tình cảm. Thầy cũng tự hào về học trò Lan Anh, đó là điều hạnh phúc và suốt đời tôi trân trọng. Thành công của tôi hôm nay nhờ công ơn của thầy, hành trang vào đời đó giúp Lan Anh có được thành công ngày hôm nay.

Tôi được thầy quý, cưng như con gái, mà đã con thì hay “làm nũng”, thậm chí còn cãi bố mẹ. Tôi luôn trân trọng thầy Trung Kiên nhưng thỉnh thoảng cũng dám nhắn tin “cãi” thầy. Tôi vốn thẳng, có gì đó chưa hài lòng là tôi luôn muốn bày tỏ ngay với thầy, bày tỏ với tâm thế của một người con”.

Di sản Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên để lại là bài học về đức - tài - tâm - trí

TS. Nghệ sĩ Nhân dân Quốc Hưng - Giám đốc Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam cho biết: “Tên tuổi của thầy, GS. Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên gắn liền với sự trưởng thành của nền thanh nhạc Việt Nam, với những dấu ấn không thể phai mờ trong lịch sử Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Giáo trình thanh nhạc từ trung cấp đến đại học hiện nay của Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam đa số đều do Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên soạn. Tất cả đều học theo phương pháp, quy trình thầy Trung Kiên đưa ra.

Nhắc đến GS. Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên, không chỉ là nhắc đến một giọng ca lớn, một người thầy lớn, mà còn là nhắc đến một nhân cách nghệ sĩ mẫu mực, một người suốt đời tận hiến cho âm nhạc, cho sự nghiệp đào tạo con người. Di sản ông để lại là niềm tự hào, là bài học về đức - tài - tâm - trí của một người nghệ sĩ, một trí thức lớn, người đã góp phần quan trọng vào sự phát triển nghệ thuật thanh nhạc Việt Nam đương đại.

Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Lời ca còn mãi” do Khoa thanh nhạc thực hiện là lời tri ân sâu sắc của Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, của những thế hệ học trò như chúng tôi đến thầy, GS. Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên. Chương trình cũng là lời khẳng định, chúng tôi đang tiếp nối, phát huy dòng chảy, di sản âm nhạc mà thầy để lại, tiếp tục phát triển lĩnh vực đào tạo thanh nhạc Việt Nam lên những tầm cao mới".

Ca sĩ Lê Anh Dũng luôn biết ơn thầy Trung Kiên

Ca sĩ Lê Anh Dũng nhớ lại kỷ niệm: “Tôi may mắn học thầy Trung Kiên từ năm thứ 3 của hệ Trung cấp Thanh nhạc, hai năm đầu tôi học cô Ngọc Lan. Từ một cậu ca sĩ giọng nam trung (baritone) sang học người thầy dạy nam cao (tenor) đó là áp lực lớn. Các tác phẩm càng khó đòi hỏi kỹ thuật càng phải cao hơn nhiều, từ baritone lên tenor là cả một thời gian vô cùng vất vả.

Chuyển 2 note với giọng hát là sự đánh vật. Đôi khi thầy trò vật lộn với nhau căng thẳng. Tôi vượt qua được 4 năm Đại học, 2 năm sau Đại học là nhờ sự kiên trì của thầy Trung Kiên. Đến bây giờ tôi vẫn luôn biết ơn thầy Trung Kiên đã giúp tôi vượt qua giai đoạn khó khăn nhất trong những năm tháng học tập”.

Để tưởng nhớ và tri ân đến GS.Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên, khoa Thanh nhạc – Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam sẽ tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt Lời ca còn mãi. Chương trình do TS. Nghệ sĩ Ưu tú Tân Nhàn làm Tổng đạo diễn, Ths. Nguyễn Thị Bích Hồng chỉ đạo sản xuất.
Chương trình nghệ thuật đặc biệt Lời ca còn mãi với sự tham gia của các nghệ sĩ hàng đầu Việt Nam, là những học trò xuất sắc của GS. Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên như: Nghệ sĩ Nhân dân Quang Thọ, Nghệ sĩ Nhân dân Quốc Hưng, Nghệ sĩ Ưu tú Đăng Dương, Nghệ sĩ Ưu tú Lan Anh, NSƯT Tân Nhàn, Nghệ sĩ Ưu tú Phương Nga, Nghệ sĩ Ưu tú Phương Uyên, Trọng Tấn, Anh Thơ, Bích Thủy, Bích Hồng, Phúc Tiệp, Lê Anh Dũng, Nguyên Vũ, Khánh Ly, Quang Tú, Mạnh Hoạch, Thu Hằng, Hương Ly, Minh Tuyến, Thăng Long... Cùng các nghệ sĩ pianist: TS. Nghệ sĩ Ưu tú Trịnh Minh Trang, Ths. Bùi Đăng Khánh, Ths. Nguyễn Lệ Thuyên Hà, Ths. Nguyễn Thanh Giang…
Lời ca còn mãi được chia làm 3 phần: Nguồn cội của thanh nhạc bác học, Dòng chảy âm nhạc cách mạng và Dòng nhạc lãng mạn và đương đại diễn ra vào 20h ngày 16/11 tại Phòng Hòa Nhạc Lớn, Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam.

×