Ngôi làng nổi tiếng một thời ở miền Bắc, trồng loại cây chủ yếu sống ở miền Tây, thay đổi ngỡ ngàng sau sáp nhập

Ký ức về một làng dừa trù phú

Theo người dân địa phương kể lại, cây dừa được trồng ở Yên Sở từ giữa thế kỷ thứ VI, dưới triều vua Lý Nam Đế. Dân gian tương truyền, sau khi chiến thắng quân Lâm Ấp, bắt được hàng nghìn tù binh Chiêm Thành, võ tướng Phạm Tu - Lý Phục Man cũng đã mang dừa phương Nam về trồng trên quê hương mình - lúc đó là làng Cổ Sở, nay là xã Yên Sở.

Từ đó đến nay, cây dừa phát triển và trở thành hình tượng của mảnh đất này. Bà Nguyễn Thị Lan, một người dân địa phương nói rằng, bởi có nhiều dừa mà trước kia, Yên Sở được các đoàn làm phim về lấy cảnh quay cho nhiều bộ phim nổi tiếng cần bối cảnh ở miền Nam như: Nổi gió, Chị Tư Hậu, Vĩ tuyến 17 ngày và đêm…

Trong ký ức của những người lớn tuổi ở Yên Sở, những năm 80, 90 của thế kỷ trước là thời kỳ hoàng kim của cây dừa nơi đây. Dừa được trồng khắp các ngõ xóm, trên những mảnh vườn ven sông, thậm chí dọc theo các con đường làng. Quả dừa không chỉ mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân mà còn tạo nên một cảnh quan đặc trưng, xanh mát và yên bình.

Bà Nguyễn Thị Hoa (70 tuổi, người dân thôn Đoài, xã Yên Sở) bồi hồi nhớ lại: "Ngày xưa, nhà nào ở đây cũng có vài chục cây dừa. Cứ đến mùa, thương lái từ khắp nơi đổ về thu mua. Dừa ta vừa ngọt, vừa thơm, bán được giá lắm. Cả làng sống nhờ cây dừa ấy chứ".

Đến năm 2014, xã Yên Sở cùng với một phần của xã Cát Quế được sáp nhập để thành lập thị trấn Trạm Trôi, thuộc huyện Hoài Đức. Sau sáp nhập, quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng. Nhiều diện tích đất nông nghiệp, bao gồm cả đất trồng dừa, dần được chuyển đổi cho các dự án xây dựng nhà ở, khu công nghiệp và hạ tầng giao thông.

Ông Nguyễn Văn Nhung (72 tuổi, người dân thôn Đông, xã Yên Sở) chia sẻ: "Trước đây nhà tôi có cả trăm cây dừa, nhưng giờ chỉ còn lại vài cây để lấy bóng mát. Đất đai ngày càng có giá, nhiều người bán đất làm nhà, làm xưởng. Trồng dừa thu nhập không cao bằng những việc khác nên người ta cũng bỏ dần".

Còn trong ký ức của cụ Nguyễn Bá Lãng (84 tuổi), xưa chưa có gỗ nhiều còn phải xẻ dừa để làm nhà. "Ngày đó đi trong làng mát lắm, dừa được trồng quanh đường, bên bờ ao rất nhiều. Bây giờ đô thị hóa phát triển, dân cư đông đúc, ao bị lấp đi để xây dựng nhà cửa, dừa chỉ còn lác đác. Không xã nào đẹp như Yên Sở, con đường ngõ cái phong quang như Yên Sở", cụ Lãng tâm sự.

Những hàng dừa non được trồng mới ở Yên Sở

Theo thời gian, dân số dần đông lên, đất đai chật chội tình trạng đô thị hóa nhanh. Nhiều gia đình đua nhau phân lô bán đất, nhà tầng thay cho nhà cấp bốn, kéo theo đó là hàng nghìn cây dừa bị đốn hạ.

Để giữ lại hồn cốt của địa phương, chính quyền địa phương cùng người dân đã bắt đầu nghĩ tới việc bảo tồn những cây dừa còn sót lại trên địa bàn xã. Bên cạnh đó, nhiều cây dừa, hàng dừa con được trồng mới với hy vọng tìm lại được màu xanh vốn có trước đây của mảnh đất Yên Sở.

Người dân Yên Sở đã trồng mới những hàng dừa dọc theo đường vào UBND xã, khu trung tâm thể thao, trường cấp hai, đường Sa Đông… Hiện nay, bên cạnh những hàng dừa cổ thụ cao vút là những hàng dừa non mới trồng xanh mướt.

Dạo quanh Yên Sở ngày nay, hình ảnh những hàng dừa xanh mát đã không còn phổ biến như trước. Tuy nhiên, đâu đó trong những con ngõ nhỏ vẫn còn sót lại những vườn dừa khẳng khiu, như minh chứng cho một thời vàng son đã qua.

Một số người dân vẫn giữ gìn những cây dừa như một kỷ niệm, một phần không thể thiếu của quê hương. Họ vẫn chăm sóc, thu hoạch và sử dụng những sản phẩm từ dừa cho gia đình.

Sự sáp nhập và quá trình đô thị hóa đã mang đến những thay đổi không thể tránh khỏi cho làng dừa Yên Sở. Những câu chuyện về những mùa dừa bội thu, về những trò chơi dưới bóng dừa, về hương vị ngọt ngào của trái dừa xiêm vẫn được truyền lại cho thế hệ sau, vẫn in sâu trong tâm trí của người dân nơi đây.

Dù diện mạo có đổi thay, cây dừa vẫn là một phần ký ức đẹp, một nét đặc trưng văn hóa của làng Yên Sở, nhắc nhở về một thời đã qua và khơi gợi niềm tự hào quê hương.

×