Nguyên nhân vì đâu 18 dự án đất có quyết định thu hồi nhưng vẫn "án binh bất động"?

Hàng loạt nguyên nhân khiến nhiều dự án chậm triển khai

Sáng nay (10/6), đoàn giám sát của Thường trực HĐND TP Hà Nội do Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch HĐND TP Phùng Thị Hồng Hà chủ trì tổ chức buổi làm việc với đại diện UBND TP Hà Nội và các sở, ngành TP về kết quả tái giám sát việc thực hiện kết luận giám sát của HĐND TP về tình hình quản lý các dự án sử dụng đất chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai trên địa bàn TP.

Thừa ủy quyền của Thường trực HĐND TP, Phó Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND TP Nguyễn Minh Tuân cho biết, thực hiện kết luận giám sát của HĐND TP về tình hình quản lý các dự án sử dụng đất chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai trên địa bàn TP, UBND TP đã ban hành kế hoạch 173/KH-UBND ngày 5/9/2018 giao nhiệm vụ các sở, ngành và UBND quận, huyện, thị xã triển khai thực hiện; đồng thời tiếp tục ban hành một số văn bản chỉ đạo để đôn đốc, xử lý những dự án chậm triển khai trên địa bàn; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và đã báo cáo Thường trực HĐND TP một số kết quả sau 1 năm thực hiện.

Qua thực tế tái giám sát, Đoàn giám sát đã tổng hợp danh mục dự án vẫn chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai còn tồn tại vi phạm từ thời điểm trước giám sát năm 2018 và phát sinh thêm từ năm 2018 đến nay. Trong đó, 66 dự án chưa được giao đất, cho thuê đất chậm thực hiện các thủ tục đầu tư, chậm triển khai theo quyết định được phê duyệt; 324 dự án đã được giao đất chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai tính đến tháng 4/2021.

Cụ thể, đối với 89 dự án chậm triển khai (tính đến năm 2012) còn tồn tại đã được Thường trực HĐND TP kiến nghị tại Báo cáo số 53/BC-HĐND ngày 20/9/2012, đến nay còn 56 dự án vẫn chưa được khắc phục dứt điểm các vi phạm theo kiến nghị giám sát. Đặc biệt, 22 dự án có quyết định thu hồi đất, nhưng đến thời điểm tái giám sát vào tháng 3/2021, vẫn còn 18 dự án chưa được thu hồi đất trên thực tế.

Bên cạnh đó, 383 dự án chậm triển khai giai đoạn 2012-2017, HĐND TP kiến nghị, đến nay vẫn còn 293 dự án tiếp tục chậm triển khai hoặc có các vi phạm.

Đặc biệt, trong số 90 dự án chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính từ năm 2018, đến nay vẫn còn 37 dự án chậm nộp tiền sử dụng đất gần 2.000 tỷ đồng.

Ngoài ra, qua tái giám sát, Thường trực HĐND TP còn phát hiện thêm 45 dự án chậm triển khai phát sinh sau khi HĐND TP giám sát vào tháng 7/2018 đến tháng 3/2021.

Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà cùng Đoàn giám sát tiến hành khảo sát thực tế dự án Khách sạn Hoa Sen, phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm, tháng 4/2021

Cũng theo Thường trực HĐND TP, qua giám sát cho thấy còn một số tồn tại khác trong thực hiện kết luận giám sát của HĐND TP, đó là: Đến nay Sở Tài nguyên và Môi trường vẫn chưa hoàn thành dự án Xây dựng tổng thể hệ thống hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu liên quan quản lý đất đai của TP, Sở Kế hoạch Đầu tư còn chậm xây dựng hệ thống thông tin quản lý các dự án ngoài ngân sách và chưa báo cáo rõ về thời hạn hoàn thành. 

Công tác hậu kiểm thực hiện các kết luận thanh tra và phối hợp giữa các sở, ngành, địa phương để theo dõi, báo cáo tiến độ, vi phạm, hướng giải quyết của các dự án còn lúng túng và chưa được thực hiện kịp thời; việc đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện một số kết luận sau thanh tra và giải quyết kiến nghị của các quận, huyện chưa kịp thời; công tác giám sát, đánh giá đầu tư chưa được chú trọng, kém hiệu quả…

Về nguyên nhân của tình trạng chậm trễ này, nguyên nhân khách quan được Thường trực HĐND TP chỉ ra là quy định pháp luật về quản lý đất đai, quản lý quy hoạch, quản lý đầu tư, xây dựng còn chồng chéo, chưa đồng bộ và chậm được tháo gỡ; một số dự án chậm triển khai do phải tạm dừng để rà soát điều chỉnh quy hoạch; nhiều dự án trên địa bàn phải rà soát, khớp nối đồng bộ với các quy hoạch, dự án khác; một số dự án gặp khó khăn trong công tác thỏa thuận, đền bù GPMB. Ngoài ra, do dịch bệnh Covid-19 từ đầu năm 2020 ảnh hưởng đến phát triển kinh tế nói chung…

Tuy nhiên, còn có không ít nguyên nhân chủ quan, đó là việc chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra thực hiện Nghị quyết về kết quả giám sát và các kiến nghị giám sát của HĐND TP, kết luận phiên giải trình của Thường trực HĐND TP chưa được chính quyền các cấp, các sở ngành triển khai thực sự quyết liệt, thường xuyên. 

Cùng đó, các sở Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch Đầu tư chưa kiên quyết, chưa kịp thời, chưa làm hết trách nhiệm trong xử lý vi phạm của các nhà đầu tư; việc quản lý, đôn đốc nhà đầu tư thực hiện dự án theo tiến độ đã được phê duyệt còn thiếu chủ động; việc hướng dẫn, đôn đốc nhà đầu tư hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh quy hoạch còn chậm và chưa quyết liệt. Đồng thời, việc phối hợp giữa các cơ quan chuyên ngành mang tính thời điểm, chưa xuyên suốt; chưa quy định trách nhiệm cụ thể của từng ngành, cấp trong phối hợp theo dõi, đôn đốc, kiểm tra; công tác giám sát và đánh giá đầu tư đối với các dự án sử dụng vốn ngoài ngân sách bị buông lỏng… 

Ngoài ra, nhiều chủ đầu tư dự án chưa chấp hành tốt pháp luật đất đai, chấp hành chế độ báo cáo giám sát đầu tư; còn tình trạng cố ý sử dụng đất sai mục đích hoặc cố tình chây ỳ triển khai dự án chậm tiến độ; đề xuất điều chỉnh gia hạn dự án nhiều lần; chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính…

Cần thực hiện nghiêm trách nhiệm giám sát

Từ thực tế giám sát và phân tích nguyên nhân, Thường trực HĐND TP kiến nghị UBND TP chỉ đạo các cơ quan, đơn vị theo dõi, thanh tra, kiểm tra công tác triển khai thực hiện và xử lý vi phạm đối với nhóm các dự án Đoàn giám sát kiến nghị tại các phụ lục gửi kèm; đặc biệt quan tâm, xử lý ngay kiến nghị nêu về nhóm 4 dự án mà Đoàn giám sát yêu cầu gửi hồ sơ để rà soát. 

Đồng thời, cần chỉ đạo các cơ quan chuyên môn trực thuộc và UBND quận, huyện, thị xã thực hiện nghiêm trách nhiệm giám sát, đánh giá đầu tư, trách nhiệm kiểm tra dự án đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư và pháp luật chuyên ngành với những dự án sử dụng vốn ngoài ngân sách nói chung và các dự án có sử dụng đất nói riêng.

Riêng với các sở liên quan, Thường trực HĐND TP đề nghị UBND chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường khẩn trương hoàn thành dự án Đầu tư xây dựng tổng thể hệ thống hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu quản lý đất đai của TP trong năm 2021; Sở Kế hoạch Đầu tư khẩn trương hoàn thành xây dựng hệ thống thông tin quản lý các dự án ngoài ngân sách, sớm hoàn thành việc rà soát thủ tục đầu tư của các dự án chậm triển khai chưa được giao đất, cho thuê đất và đề xuất thời hạn giải quyết thủ tục liên quan, có phương án xử lý dứt điểm từng dự án. 

Đồng thời, chỉ đạo Sở Quy hoạch - Kiến trúc tăng cường quản lý thực hiện dự án theo quy hoạch và rà soát tiến độ điều chỉnh quy hoạch với từng dự án, có biện pháp ngăn chặn lợi dụng đề xuất điều chỉnh quy hoạch để kéo dài thời gian triển khai thủ tục đầu tư, xây dựng, đất đai của dự án.

Bên cạnh đó, đề nghị UBND TP chỉ đạo thực hiện tốt công tác hậu kiểm việc thực hiện các kết luận thanh tra và tăng cường phối hợp giữa các sở, ngành, UBND quận, huyện, thị xã để theo dõi, báo cáo về tiến độ, vi phạm, hướng giải quyết của các dự án có sử dụng đất; chỉ đạo nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác giám sát, đánh giá đầu tư đối với các dự án không sử dụng vốn ngân sách nhà nước; đôn đốc các nhà đầu tư thực hiện cam kết triển khai dự án đúng tiến độ và có kế hoạch, lộ trình để khắc phục các vi phạm mà Đoàn giám sát đã nêu.

Thường trực HĐND TP đề nghị UBND TP chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan triển khai thực hiện các kiến nghị này và báo cáo HĐND TP kết quả thực hiện vào trước kỳ họp thường kỳ HĐND TP giữa năm 2022.

×