Nhà văn Nguyễn Quang Thiều xót xa kể về giờ phút cuối đời của họa sĩ Lê Thiết Cương

Lê Thiết Cương đã sống một cuộc đời rực rỡ

Theo nhiều văn nghệ sĩ, họa sĩ Lê Thiết Cương phát hiện bị ung thư khi đã ở giai đoạn cuối. Gia đình đã đưa ông vào bệnh viện với tất cả niềm hy vọng, mong có thể phẫu thuật để cứu sống ông. Tuy nhiên, "phép màu" đã không xảy ra.

Sự ra đi của họa sĩ Lê Thiết Cương khiến nhiều văn nghệ sĩ bàng hoàng, tiếc thương.

Đạo diễn Bông Mai – con gái nhạc sĩ An Thuyên cũng xót xa chia sẻ: “Lê Thiết Cương là người đàn ông hào hoa, tri thức và nồng ấm nhất mà tôi được biết. Người đàn ông màu sắc, chuyên thích đồ rực rỡ nhất mà tôi quen. Người đàn ông mang đủ cung cách của một người Hà Nội mà tôi được gặp. Người đàn ông lúc nào cũng mua chè sắn cho tôi ăn mỗi lần đến nhà.

Người đàn ông cầm tay tôi trong những cuối đời nói: “Anh đã là thằng mạnh mẽ rồi mà anh vẫn phải cần năng lượng từ em, anh phải học em...”.

Người đàn ông lần cuối nắm tay tôi bảo: “Em về đi, anh lo được”. Trước khi về tôi còn khoe việc mới, anh mỉm cười, gật gật. Thế rồi cũng phải chào nhau. Tiễn nhau một đoạn đường nhưng tình người là còn mãi”.

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều – Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho biết: “Khi mấy anh em chúng tôi vào bệnh viện thăm Lê Thiết Cương, Cương nói “Cầm tay tôi đi”. Cầm tay Cương và biết là lần cuối được cầm tay bạn”.

Theo nhà văn Nguyễn Quang Thiều, các bác sĩ biết không thể làm gì hơn nữa cho họa sĩ Lê Thiết Cương nên đã khuyên gia đình nên đưa ông về. Tuy vậy, họa sĩ vẫn muốn ở lại với hy vọng mong manh là các bác sĩ có thể phẫu thuật khi sức khỏe của ông khá lên.

“Lê Thiết Cương vẫn quyết tâm chống lại thần chết. Cương không chịu khuất phục đúng như con người Cương trong mọi thăng trầm mà Cương đã đi qua. Thần chết không phải lúc nào cũng đe doạ được tất cả mọi người cho dù thần chết luôn giành phần thắng vào phút cuối. Thần chết đã thắng Cương và lần lượt thắng tất cả chúng ta.

Năm nay Cương mới 63 tuổi. Với tuổi ấy, Cương chỉ mới đi một đoạn đường ngắn trên cuộc đời. Nhưng chiều qua Cương đòi về nhà. Cương nói về với mẹ. Khi về đến nhà, Cương mở to mắt nhìn quanh một thoáng rồi khép mắt chìm vào hôn mê.

Cuối cùng Cương đã được về nhà, nơi Cương đã sống những tháng năm đẹp nhất, sáng tạo nhất, hạnh phúc nhất và cũng đau đớn nhất. Nơi những người bạn chân thành nhất đã bên anh, nơi Cương “bày” con người anh ra mà không hề che giấu: thông thái, tài hoa, mê đắm, kiêu ngạo, nhân ái, điên rồ, yếu đuối.

Cho dù đoạn đường đời Cương đi chưa phải dài, nhưng Cương đã đi một cách trọn vẹn đoạn đường ấy. Sống đúng con người Cương ở nhiều nghĩa và không sợ hãi. Người bị bệnh ung thư thường tỉnh táo đến giây phút cuối cùng. Khi nhìn Cương, tôi biết thời gian của Cương không còn nhiều nữa. Trong đôi mắt Cương nhìn bạn bè, tôi nhận ra ánh sáng của sự sống đang dần tắt nhưng tôi không nhìn thấy bất cứ một tia sợ hãi nào trong đó.

Chiều nay đến nhìn Cương nằm đúng nơi Cương vẫn ngồi với bạn bè trong những năm tháng qua. Và chiều tối nay, Cương đã trút hơi thở cuối cùng, ra đi trong chính ngôi nhà của mình bện cạnh người mẹ, các con và bạn bè”.

Nhà thơ, nhà báo Như Bình cũng bày tỏ: “Hành trình đi tới cuộc hẹn của Lê Thiết Cương, tôi nghĩ đã trọn vẹn và vô cùng ý nghĩa rồi. Anh đã sống bằng nhiều cuộc đời cộng lại. Đã dâng hiến, tận hiến, đã yêu thương, hạnh phúc và thậm chí đau khổ cũng gấp nhiều cuộc đời cộng lại rồi.

Hôm kia đến thăm anh, nắm bàn tay sưng phù của anh, anh mở mắt nhìn tôi ngạc nhiên rất vui. Trong một khoảnh khắc, môi anh mấp máy muốn nói với tôi điều gì đó mà tôi không còn nghe được rõ. Tôi nắm tay anh thật lâu, bàn tay nhiều lần xiết rất chặt. Tiếc anh. Buồn đau.

Chỉ cầu mong anh luân hồi chuyển kiếp sớm để thế gian này lại được gặp Lê Thiết Cương tài danh, cá tính, biệt dị… thấp thoáng đâu đó trong đời sống hồi sinh kỳ diệu này”.

Họa sĩ Lê Thiết Cương trút hơi thở cuối cùng tại nhà riêng vào 18 giờ 55 phút ngày 17/7 dương lịch, nhằm ngày 23/6 năm Ất Tỵ (2025).

Hoạ sĩ Lê Thiết Cương sinh năm 1962, tại Hà Nội. Anh tốt nghiệp trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội khóa 1985 -1990. Anh là một nghệ sĩ tự do và là tác giả của hai cuốn sách: "Nhà & Người" (8/2024), "Trò chuyện với hội hoạ" (6/2025).

Trong giới mỹ thuật Việt Nam đương đại, họa sĩ Lê Thiết Cương là một trong những nhân vật được giới sưu tầm tranh chú ý nhất. Các sáng tác của anh chủ yếu được vẽ trên chất liệu sơn dầu, bột màu trên vải màn, bồi giấy dó, điêu khắc... Phong cách tối giản là nét độc đáo của cá tính sáng tạo Lê Thiết Cương.

Trong ký ức của bè bạn, hoạ sĩ Lê Thiết Cương là một người rất thẳng thắn, thẳng tới mức độ... khó chịu. Trong ký ức của những người làm ở Nhà Xuất bản Hội Nhà Văn, hoạ sĩ Lê Thiết Cương là nghệ sĩ tinh tế, tài hoa, thẳng thắn, hài hước và ấm áp.

×