Ngày xưa nuôi "ăn cơm đứng", nhưng hôm nay, nông dân nuôi tằm ở xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái làm nghề này nhàn hơn nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ máy móc. Từ nghề trồng dâu nuôi tằm, mối năm Báo Đáp thu 25 tỷ đồng/năm.tin
Huyện Trấn Yên là "vựa" dâu tằm lớn nhất tỉnh Yên Bái với quy mô rộng trên 300ha và 1.500 hộ dân tham gia. Trong đó, xã Báo Đáp là một trong những địa phương có diện tích nuôi tằm lớn nhất của huyện này, tập trung ở các thôn Đồng Sâm, Đồng Danh, Đồng Ghềnh, Đồng Bưởi.
Cây dâu, con tằm đã thực sự trở thành cây, con chủ lực ở đây với tổng diện tích lên tới trên 135ha. Năm 2022, người dân trong xã nuôi trên 300 vòng tằm, sản lượng kén đạt gần 300 tấn, mang lại nguồn thu khoảng 25 tỷ đồng.
Người xưa vẫn có câu "Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng" để nói về nỗi vất vả của người trồng dâu nuôi tằm. Vậy nhưng ngày nay, nghề trồng dâu nuôi tằm không vất vả như trước bởi người nuôi đã biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất.
Anh Nguyễn Văn Tư (thôn Đình Xây, xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái) cho biết, từ khi chuyển sang trồng dâu nuôi tằm, kinh tế của gia đình anh ổn định và khá giá hơn hẳn. So với các loại cây trồng khác, trồng dâu nuôi tằm cho lợi nhuận gấp 3-4 lần. Điều quan trọng nhất khi nuôi tằm là phải đảm bảo vệ sinh sạch sẽ khu nuôi, đồng thời phải sát sao trong quá trình nuôi để sớm phát hiện tằm có bị bệnh hay không để kịp thời xử lý.
Cũng là hộ có thu nhập khá từ trồng dâu nuôi tằm, chị Nguyễn Thị Hải (thôn Đồng Xây, xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái) cho biết, trồng dâu nuôi tằm hiệu quả hơn trồng lúa và nhiều loại hoa màu khác.
"Bình quân mỗi lứa gia đình thu từ 250 - 300kg kén tằm. Để nâng cao hiệu quả khi nuôi tằm, gia đình đã mạnh dạn áp dụng các biện pháp kỹ thuật vào trong chăn nuôi như chuyển từ né tre sang né gỗ vuông. Từ đó giúp rút ngắn thời gian cắm né, tơ thu được lại rất đẹp và năng suất, sản xuất ra là hợp tác xã bao tiêu ngay" - chị Hải cho biết thêm.
Ông Trần Đức Tiến, Chủ tịch UBND xã Báo Đáp cho biết, để mở rộng và phát triển hơn nữa nghề trồng dâu nuôi tằm, thời gian qua, xã đã tích cực chỉ đạo, phân công cán bộ xuống địa bàn hướng dẫn người dân áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất. Đồng thời, xã cũng vận động bà con trồng cây dâu theo phương pháp hữu cơ, đưa máy móc hiện đại vào quy trình làm đất, làm cỏ cho cây dâu…
Chủ tịch UBND xã Báo Đáp phấn khởi: "Trước đây bà con trồng dâu nuôi tằm theo cách truyền thống, tự học nhau kinh nghiệm, kỹ thuật. Thế nhưng gần đây, bà con dân đã tích cực tham gia tập huấn khoa học kỹ thuật và trực tiếp áp dụng phương pháp được học vào nhà mình. Nếu có vấn đề không hiểu, người dân cũng không hề ngần ngại, mà đề nghị chính quyền địa phương và cán bộ Trung tâm dịch vụ hỗ trợ nông nghiệp huyện xuống tận nơi hướng dẫn trực tiếp tại hộ."
Ông Đặng Quốc Vương, cán bộ phụ trách kinh tế xã Báo Đáp cho biết, không chỉ xã Báo Đáp, các địa phương trên địa bàn huyện Trân Yên hiện cũng đang tích cực vận động người dân đổi mới cách thức sản xuất, đồng thời tuyên truyền, hướng dẫn thành lập các Hợp tác xã, Tổ hợp tác trồng dâu nuôi tằm.
Đây chính là các đầu mối trung gian kết nối giữa hộ nông dân với doanh nghiệp trong thu mua, chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Hiện trên địa bàn xã Báo Đáp đã thành lập được 5 hợp tác xã với 25 tổ hợp tác trồng dâu nuôi tằm. Nhờ liên kết giữa hợp tác xã với công ty, toàn bộ kén tằm của các hộ dân được thu mua toàn bộ, giá cả thu mua cũng ổn định hơn so với tư thương.
Để tiêu thụ sản lượng kén tằm cho bà con trong huyện, vừa qua, Công ty CP Dâu tằm tơ Yên Bái đã xây dựng nhà máy ươm tơ tự động tại xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên. Nhà máy có diện tích trên 2ha, với tổng số vốn đầu tư 50 tỷ đồng. Đến nay nhà máy đã cơ bản hoàn thành lắp đặt 2 dàn máy ươm tơ và bắt đầu đi vào hoạt động với công suất 150 tấn tơ/năm, tương đương với 1.100 tấn kén. Sau khi chế biến, các sản phẩm tơ tằm sẽ được xuất khẩu sang thị trường Ấn Độ, Nhật Bản và các nước khối EU.
Ông Đinh Xuân Trường, Giám đốc Công ty CP dâu tằm tơ Yên Bái cho biết, với quy mô thiết kế, nhà máy có thể thu mua toàn bộ số lượng kén của các hộ nuôi tằm trên địa bàn huyện Trấn Yên thông qua việc ký hợp đồng với các hợp tác xã và thương lái.
Hiện công ty đang thu mua kén tằm của các hộ dân với giá ổn định từ 170 - 180.000 đồng/kg. Ngoài ra, công ty còn là đơn vị kết nối, giới thiệu các đơn vị cung ứng trứng tằm giống, vật tư nuôi tằm cho các hợp tác xã và các hộ nuôi tằm trên địa bàn; hướng dẫn kỹ thuật cho người nuôi tằm để nâng cao chất lượng kén.
"Hiện công ty đã ký hợp đồng liên kết tiêu thụ sản phẩm với 8 hợp tác xã trên địa bàn huyện. Ngoài thu mua kén tằm của HTX, công ty cũng thu mua kén tằm của tiểu thương. Tuy nhiên, công ty chủ trương tập trung vào thu mua kén tằm của các HTX, đảm bảo cho thành viên các HTX có nguồn thu ổn định" - Giám đốc Công ty CP dâu tằm tơ Yên Bái cho hay.
Hiện nay vùng dâu tằm của huyện Trấn Yên (tỉnh Yên Bái) rộng trên 300ha với 1.500 hộ dân tham gia canh tác.
Trên cơ sở những kết quả đạt được, năm 2023, huyện Trấn Yên tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân phát triển, mở rộng diện tích; đưa các giống dâu mới có năng suất, chất lượng cao, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Từ đó, nâng cao năng suất, giá trị, hiệu quả kinh tế. Năm 2023, toàn huyện phấn đấu trồng mới 102ha dâu, sản lượng kén tằm đạt khoảng 1.400 tấn.