Quốc gia NATO tung "nước cờ" táo bạo cứu Ukraine giữa thời khắc nguy cấp, thách thức trực diện Nga

Kể từ khi cuộc chiến toàn diện với Nga bùng nổ vào tháng 2/2022, ngành quốc phòng Ukraine đã tăng tốc đáng kể, cho ra đời hàng loạt UAV, tên lửa, hệ thống phòng không và đạn dược. Tuy vậy, các nhà sản xuất cho biết họ bị giới hạn bởi ngân sách quốc phòng, khiến công suất chưa thể đạt đến tiềm năng tối đa. Giờ đây, quốc gia thành viên NATO - Đan Mạch đang đưa ra “lối thoát” cho bài toán hóc búa này. Đó là cho phép Ukraine chế tạo vũ khí ngay trên lãnh thổ Đan Mạch, với nguồn vốn từ châu Âu.

Sáng kiến của Đan Mạch

Theo kế hoạch mới mang tên “Build for Ukraine”, Đan Mạch sẽ dành hơn 50 triệu USD để giúp các doanh nghiệp Ukraine mở cơ sở sản xuất tại nước này. Mục tiêu kép: giúp Ukraine mở rộng sản xuất và cho phép Đan Mạch tiếp cận những công nghệ, kinh nghiệm chiến đấu hiện đại mà Kiev tích lũy trong hai năm chiến tranh.

Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Troels Lund Poulsen cho biết, đây là “một dự án hợp tác đôi bên cùng có lợi”, bởi các lực lượng vũ trang Đan Mạch sẽ “học hỏi được những công nghệ tiên tiến và mô hình sản xuất linh hoạt” từ Ukraine.

Về phía Kiev, Thủ tướng Denys Shmyhal khẳng định kế hoạch này sẽ giúp “trang bị hiệu quả hơn cho các chiến binh ngoài mặt trận”. Các dự án song phương cũng đủ điều kiện nhận tài trợ từ Liên minh châu Âu (EU).

Hiện các quy định xuất khẩu vũ khí của Ukraine gần như “đóng băng” toàn bộ, khiến doanh nghiệp nội địa khó tiếp cận thị trường bên ngoài. Nhờ việc đặt dây chuyền tại NATO, họ vừa tránh được nguy cơ bị Nga tấn công, vừa mở ra cơ hội chuyển giao công nghệ, sở hữu trí tuệ và hợp tác phát triển.

Ukraine hưởng ứng

Theo ông Serhiy Goncharov, Giám đốc Hiệp hội các nhà sản xuất quốc phòng Ukraine (NAUDI), thỏa thuận với Đan Mạch là bước đi thực tế, khi chính phủ Ukraine “không thể mua hết lượng vũ khí mà doanh nghiệp trong nước có thể sản xuất”.

Ông hy vọng các quốc gia châu Âu khác sẽ học theo mô hình này, kết hợp “nguồn lực tài chính của Đan Mạch và chuyên môn của Ukraine để trang bị tốt hơn cho cả hai quân đội".

Hiện mới có một công ty Ukraine – Fire Point, chuyên sản xuất UAV, tên lửa và đạn dược – lên kế hoạch mở nhà máy tại Đan Mạch, tập trung sản xuất nhiên liệu tên lửa. Tuy nhiên, nhiều dự án hợp tác khác đang được thảo luận.

Các drone do Ukraine tự chế tạo đã trở thành trụ cột trong chiến lược phòng thủ của nước này. Đan Mạch, cùng nhiều quốc gia châu Âu khác, muốn học hỏi từ tốc độ sản xuất và mô hình linh hoạt đó do lo ngại Nga mở rộng chiến tranh.

Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết hiện hơn 40% vũ khí trên tiền tuyến là “Made in Ukraine”, và mục tiêu là tăng lên 50% vào cuối năm nay. Việc sản xuất trên lãnh thổ NATO cũng giúp các doanh nghiệp Ukraine giảm chi phí an ninh, tránh bị phá hoại hoặc tấn công.

Một số công ty như Ark Robotics thừa nhận phải chia nhỏ và di dời nhà máy để tránh bị Nga phát hiện, khiến sản xuất chậm lại. Việc mở dây chuyền tại châu Âu giúp họ “thoát khỏi áp lực sinh tồn” và tăng tốc quy mô.

Hiện “Build for Ukraine” của Đan Mạch được xem như một nỗ lực chiến lược, vừa giúp Ukraine duy trì sản xuất giữa chiến tranh, vừa thắt chặt mối liên kết công nghiệp – quân sự với NATO.

×