Sau sáp nhập, Thành phố đông dân nhất sở hữu biển và có tour “đỡ đẻ cho rùa” đang gây sốt trong giới trẻ

Ngày 12/6, Quốc hội đã chính thức thông qua nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh. Theo đó, cả nước được sắp xếp thành 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, gồm 28 tỉnh và 6 thành phố.

Trong đó, sắp xếp toàn bộ diện tích, dân số của Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và tỉnh Bình Dương thành thành phố mới có tên gọi Thành phố Hồ Chí Minh. Đây cũng là Thành phố sau sáp nhập có số dân đông nhất trên cả nước với 14.002.598 người, có diện tích 6.772,59 km2, giáp các tỉnh Đồng Nai, Đồng Tháp, Lâm Đồng, Tây Ninh và Biển Đông.

Như vậy sau sáp nhập Thành phố Hồ Chí Minh, quần thể Côn Đảo cũng đã thuộc về Thành phố đông dân nhất Việt Nam.

Sáp nhập Thành phố Hồ Chí Minh: Tận mắt nhìn thấy rùa mẹ sinh sản và bảo vệ những cá thể rùa đầu đời vừa chào thế giới

Quần thể Côn Đảo là một trong những điểm đến độc đáo và đặc biệt của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ).

Nơi đây mang đậm dấu ấn lịch sử, nơi quá khứ và hiện tại giao thoa, nơi tâm linh hòa quyện cùng thiên nhiên tươi đẹp. Là một trong những điểm đến nghỉ dưỡng biển tuyệt đẹp với Vườn quốc gia Côn Đảo luôn bao phủ một màu xanh ngắt của thiên nhiên, của núi rừng, của cây cỏ.

Dành cho những ai yêu thích biển và cát, trải nghiệm lặn biển ngắm những rạn san hô đa hình dáng, đa sắc màu. Bên cạnh đó, du khách cũng đừng quên đi dạo dọc theo bờ biển, chụp những bức ảnh lưu niệm, hay đắm mình trong làn nước xanh ngắt, mát lạnh.

Một trong những đảo nằm trong quần thể Côn Đảo được giới trẻ yêu thích và ấn tượng, đó là Hòn Bảy Cạnh.

Hòn Bảy Cạnh nằm biệt lập về phía Đông, được bao phủ bởi rừng nguyên sinh rậm rạp và hệ sinh thái ngập mặn đa dạng bậc nhất cả nước. Nơi này trở nên đặc biệt bởi dấu vết trầm lặng của một chu trình đã diễn ra từ hàng triệu năm trước: rùa mẹ từ đại dương bò lên bờ cát, để lại trứng rồi quay về biển cả.

Giữa mùa rùa đẻ trứng, nhóm bạn trẻ từ nhiều vùng đất khác nhau đã tình nguyện ra đảo trong vai trò người hỗ trợ bảo tồn. Họ không đến để du lịch, không mang theo mục tiêu nghỉ dưỡng, mà chọn cách sống tối giản giữa thiên nhiên hoang sơ, cùng thức đêm, theo dõi, chăm sóc và di chuyển trứng rùa về khu vực ấp an toàn - bảo vệ sự sống đang khởi sinh trong cát.

Tại Hòn Bảy Cạnh, du lịch bảo tồn không phải là một mô hình được sắp đặt để phục vụ. Người tham gia phải sống chậm, quan sát, thích nghi và tự học cách tôn trọng những nhịp điệu nguyên bản của tự nhiên.

Mười ngày giữa gió, sóng và bóng tối, nhóm bạn trẻ đã tận mắt chứng kiến khoảnh khắc sự sống bắt đầu từ những chuyển động mong manh nhất, trong đó có anh Bùi Minh Tuấn (sinh năm 1996, Quảng Ninh), người làm du lịch và sáng tạo nội dung.

Sinh ra trong gia đình có hai đời rưỡi gắn bó với biển, từ đánh bắt đến buôn bán hải sản, với anh Tuấn, biển không chỉ là nơi sinh sống mà còn là ký ức tuổi thơ và nền tảng cho tình yêu thiên nhiên dai dẳng. Anh từng sống một năm tại đảo Phú Quý để hòa nhập cùng cộng đồng dân biển. Vì thế, hành trình đến Hòn Bảy Cạnh là một điểm nối tự nhiên trong mạch sống của anh, bắt nguồn từ chính tuổi thơ bên biển và những năm tháng rong ruổi dọc dài đất nước.

Chia sẻ với Dân Việt, anh Bùi Minh Tuấn cho biết: “Nhóm tình nguyện viên đến từ nhiều nơi khác nhau, chưa từng quen biết trước đó. Cụm từ “đỡ đẻ cho rùa” nghe có vẻ lạ tai nhưng thực chất là một cách nói vui về chuỗi công việc mà các tình nguyện viên thực hiện suốt mùa sinh sản của rùa.

Nhóm tôi chia ca đi kiểm tra các bãi biển vào ban đêm, thường bắt đầu từ 8 giờ tối đến rạng sáng hôm sau. Việc đầu tiên là quan sát xem có rùa mẹ nào lên bờ hay không. Nếu có, mọi người sẽ giữ khoảng cách an toàn, tuyệt đối không chiếu đèn hay gây tiếng động để tránh làm rùa hoảng sợ. Theo các cán bộ tại đây, đó rất có thể là nơi nó từng được sinh ra khoảng 25 - 30 năm trước. Sau nhiều năm lênh đênh giữa đại dương, rùa mẹ quay lại đúng bãi cát cũ để sinh sản.

Khi rùa mẹ bắt đầu đẻ, nhóm sẽ lặng lẽ ghi nhận vị trí tổ và chờ đến khi rùa quay lại biển. Sau đó, toàn bộ tổ trứng sẽ được cẩn thận đào lên, cho vào thùng chuyên dụng để đưa về hồ ấp - nơi có điều kiện nhiệt độ và độ ẩm được kiểm soát tốt hơn, giúp tăng tỷ lệ trứng nở thành công. Thường một tổ có khoảng 80 đến 120 quả trứng. Những quả trứng nhỏ, tròn, mềm, mát lạnh, rất dễ vỡ nếu thao tác sai cách. Chúng tôi được hướng dẫn kỹ lưỡng trước khi bắt đầu, từ cách dùng tay đến cách xếp trứng đúng chiều. Tuyệt đối không xoay trứng vì có thể làm hỏng phôi.

Lần đầu tiên thả rùa con về biển là một trải nghiệm đặc biệt, vừa xúc động, vừa đầy trăn trở. Những chú rùa nhỏ xíu chỉ bằng lòng bàn tay, vừa chạm cát đã vội vàng lao thẳng ra biển như thể sinh ra để làm điều đó. Nhưng cảm giác ấy nhanh chóng bị thay thế bởi một nỗi bất lực khi tận mắt chứng kiến những con chim biển từ xa lao xuống, bắt đi vài cá thể rùa vừa được thả ra chưa đầy một phút. Dù đã được chuẩn bị tâm lý từ trước rằng đây là quy luật sinh tồn, nhưng cảm giác tiếc nuối và bất lực vẫn là điều không thể tránh khỏi.”

Sáp nhập Thành phố Hồ Chí Minh: Giữ nguyên sơ không có nghĩa cô lập, mà là cách mở đúng lúc, đúng cách

Những ngày đầu trên đảo không hề dễ dàng. Do ảnh hưởng của bão, mưa kéo dài gần như suốt ngày đêm, thời tiết thay đổi thất thường, điện và sóng điện thoại chỉ có vào một số khung giờ nhất định. Tuy nhiên, thiên nhiên vẫn giữ nguyên vẻ thuần khiết: núi non nhấp nhô sát mặt biển, rừng xanh phủ kín những con đường nhỏ và đôi khi vài con khỉ hoang bất ngờ xuất hiện, nhe răng trêu chọc người lạ.

Ngày đầu làm nhiệm vụ, anh Bùi Minh Tuấn đào được tổ rùa đầu tiên với 99 quả trứng. Những quả trứng tròn, mềm, mát lạnh và có độ đàn hồi, khác hoàn toàn với trứng gà hay trứng vịt, đủ để khiến những bàn tay lần đầu chạm vào run rẩy. Dù cảm giác ban đầu là mong manh, lo sợ làm hỏng trứng, nhưng thực tế, trong 6 giờ đầu sau khi đẻ, trứng rùa còn khá cứng và có thể di chuyển được an toàn.

“Mỗi lần cúi xuống nhặt trứng rồi ngẩng lên nhìn biển, tôi cứ có cảm giác như mẹ rùa đang ở đâu đó ngoài khơi nhìn lại. Như một sự trao gửi không lời”, chàng trai sinh năm 1996 cho biết.

Thời gian còn lại trong ngày, cả nhóm dọn vệ sinh bãi biển, ghi nhận dữ liệu, cùng nhau nấu ăn và sinh hoạt. Đảo vắng, điều kiện vật chất thiếu thốn, nhưng không ai than phiền. Những buổi tối mất điện hoàn toàn lại trở thành dịp hiếm hoi để quan sát bầu trời sao không bị che bởi ánh sáng nhân tạo. Không có mạng xã hội cũng đồng nghĩa với việc mọi người trò chuyện nhiều hơn, lắng nghe nhau nhiều hơn.

Trong mười ngày ở đảo, có nhiều buổi tối đáng nhớ, nhưng với anh Tuấn, đêm thứ tư là một khoảnh khắc đặc biệt. Khi rủ nhau đi dạo trên con đường nhỏ xuyên rừng, nhóm tình nguyện viên tình cờ bắt gặp những con cua "xe tăng" - loài cua đất có mai lớn, di chuyển chậm chạp đang lặng lẽ bò ra khỏi hốc đi kiếm ăn.

Trên đường trở về, cả nhóm gần như đứng sững trước khung cảnh kỳ lạ: hàng chục con đom đóm phát sáng lấp lánh dưới tán cây, trong khi phía trên là vòm trời đầy sao. Âm thanh của rừng đêm: từ tiếng lá xào xạc, tiếng dế kêu đến tiếng sóng vỗ xa xa, hiện ra rõ ràng hơn bao giờ hết.

Đêm thứ sáu, vào khoảng 11 giờ, anh Tuấn và một bạn nữ trong nhóm tên Nhung ngồi trên bãi cát, chờ đợi rùa mẹ lên bờ. Không có ánh sáng ngoài một đèn đỏ mờ, họ bất động trong bóng tối. Rồi từ phía mép nước, hai cá thể rùa xuất hiện cùng lúc. Một trong số đó bò đến rất gần, dừng lại trước mặt hai người, ngẩng đầu lên, lặng lẽ quan sát. Trong khoảnh khắc ngắn ngủi, đôi mắt của rùa và ánh nhìn của người quan sát giao nhau. Rồi như thể đã cảm nhận được sự an toàn, rùa chuyển hướng, chọn làm tổ và đẻ trứng ngay cạnh họ.

Anh Tuấn kể: “Chứng kiến một loài sinh vật đã tồn tại từ trước cả thời khủng long - rùa biển, sinh ra, lớn lên và quay về đúng nơi nó được sinh ra sau hàng chục năm giữa đại dương, là một điều vượt ngoài mọi hiểu biết thông thường của tôi. Không có GPS, không cần bản đồ, rùa mẹ vẫn tìm được đường về chính bãi cát năm xưa để tiếp tục vòng đời. Đó không còn là kiến thức sinh học khô khan, mà là một bằng chứng sống động về sự bí ẩn và chính xác đến kinh ngạc của tự nhiên - một thứ mà công nghệ hiện đại khó có thể thay thế hay mô phỏng.”

Theo thống kê của Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) tại Việt Nam và Vườn quốc gia Côn Đảo, hiện mỗi năm chỉ còn khoảng 300 - 400 cá thể rùa mẹ quay lại đẻ trứng, giảm mạnh so với hàng nghìn con cách đây vài thập kỷ. Nguyên nhân đến từ nhiều phía: ô nhiễm môi trường biển, ánh sáng nhân tạo từ khu dân cư, lưới đánh cá, và cả việc khai thác trái phép trứng rùa. Nhưng sâu xa hơn, đó vẫn là hệ quả từ sự can thiệp quá sâu của con người vào hệ sinh thái biển.

Với kinh nghiệm làm du lịch và sáng tạo nội dung, anh Tuấn nhìn thấy tiềm năng rất lớn từ mô hình du lịch bảo tồn - nơi trải nghiệm cá nhân gắn liền với sự hiểu biết và hành động vì môi trường. Anh cho rằng, những hành trình như ở Côn Đảo không chỉ để lại ký ức sâu sắc mà còn có thể tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ nếu được tổ chức có trách nhiệm và truyền thông đúng cách.

“Việt Nam không thiếu những vùng cảnh quan đẹp, cũng không thiếu người trẻ sẵn sàng dấn thân. Nhưng để du lịch bền vững phát triển, cần nhiều hơn những chương trình thực chất: từ bảo tồn rùa biển đến cứu hộ động vật rừng, tái tạo san hô hay hỗ trợ sinh kế cho các cộng đồng sống gần thiên nhiên. Mỗi hành trình có thể trở thành một lớp học sống động, miễn là được thiết kế bài bản và kiểm soát được tác động.

Tôi tin là nếu có nhiều người được tham gia, được nhìn tận mắt và cảm nhận như mình, thì nhận thức cộng đồng về thiên nhiên sẽ thay đổi rất nhanh. Các nhà sáng tạo nội dung về du lịch, trong đó có cả tôi, nên góp phần nhiều hơn vào việc kể những câu chuyện đúng và có chiều sâu. Chúng ta không chỉ đăng ảnh đẹp mà cần lồng ghép các thông điệp về du lịch bền vững, về giới hạn giữa chiêm ngưỡng và xâm lấn”, anh Tuấn nhấn mạnh.

Anh cũng cho rằng, việc mở rộng các chương trình tình nguyện sẽ không làm tổn hại đến hệ sinh thái nếu người tham gia được đào tạo và thực hiện nghiêm túc. Giữ gìn sự nguyên sơ không đồng nghĩa với đóng kín. Điều quan trọng là mở ra đúng cách bằng hiểu biết, sự tôn trọng và giới hạn rõ ràng. Đó là cách duy nhất để những vùng đất như Côn Đảo có thể giữ được vẻ đẹp lâu dài, thay vì chỉ là điểm đến nhất thời trong mắt du khách.

×