Thay vì phần mềm tiêu dùng, giới công nghệ Ukraine đổ xô phát triển ứng dụng thời chiến

Valentine Hrytsenko, giám đốc tiếp thị của một công ty hệ thống an ninh Ukraine đã chạy lánh nạn khỏi Kyiv, cùng đứa con 1 tháng tuổi trong những giờ đầu tiên khi cuộc chiến sự nổ ra, khi nhận được thông báo chiến sự trên điện thoại. Anh ấy có được điều này vốn dĩ công ty của Hrytsenko, Ajax Systems trong nhiều năm đã xây dựng các ứng dụng có thể cảnh báo điện thoại thông minh của một người ngay cả ở chế độ ngủ hoặc im lặng. Valentine Hrytsenko hiểu rõ điều đó, bởi vì chính anh ấy cũng sở hữu một hệ thống báo động an ninh gia đình.

Làm việc tại nơi trú ẩn, một nhóm lập trình viên tập hợp vội vã xây dựng ứng dụng còi báo động "Air Alert" chỉ trong một ngày không ngủ. Và mỗi ngày kể từ đó, họ đã tung ra các bản cập nhật cho ứng dụng, và nó đã trở thành ứng dụng được tải xuống nhiều nhất ở Ukraine. Hơn 4 triệu người sử dụng nó đến ngày hôm nay, Valentine Hrytsenko chia sẻ.

"Hôm qua, một số binh lính… đã nói với chúng tôi rằng ứng dụng này đã cứu mạng họ", Hrytsenko nói. "Chúng tôi cảm thấy rất tự hào… vì đã giúp đất nước chiến đấu".

Valentine Hrytsenko nói, việc phát triển và cập nhật ứng dụng Air Alert thường giống như một mớ hỗn độn gồm các cuộc gọi vào đêm khuya và các cuộc trò chuyện Telegram. Để nó hoạt động, các lập trình viên của ngành công nghiệp tư nhân phải làm việc với chính quyền liên bang và các đơn vị địa phương cho các dịch vụ khẩn cấp và phòng thủ dân sự. Họ cũng phải thiết kế một hệ thống kỹ thuật số để người điều khiển các còi báo động analog kiểu cũ có thể dễ dàng phát cảnh báo đến hàng triệu điện thoại.

"Ứng dụng được phát triển trong trường hợp khẩn cấp trong một ngày, vì vậy có thể có một số vấn đề nhỏ. Nhưng chỉ trong vòng một ngày kể từ khi ra mắt trên các cửa hàng ứng dụng, nó đã được tải xuống hơn 100.000 lần. Google đã cung cấp thông báo cảnh báo cho tất cả người dùng ở Ukraine", Valentine Hrytsenko nói thêm.

Những lời cảnh báo về cuộc không kích đã trở thành biểu tượng mạnh mẽ của một quốc gia đang trên đà phát triển: Trong một video báo cáo hàng ngày của ông trong tuần này được đăng trên Telegram, Tổng thống Zelensky giơ điện thoại lên trong khi còi báo".

Trong thời bình, các lập trình viên của nền công nghệ Ukraine đã tạo ra phần mềm tiêu dùng hỗ trợ các công ty khởi nghiệp cây nhà lá vườn và một số tên tuổi lớn nhất của Thung lũng Silicon. Giờ đây, họ xây dựng các ứng dụng chiến tranh - một cơ sở hạ tầng kỹ thuật số chưa từng có được thiết kế cho cả chiến đấu tiền tuyến và thực tế cuộc sống đang bị bao vây bởi chiến sự.

Hiện tại, theo ghi nhận của Valentine Hrytsenko thì ở Ukraine đang xuất hiện các công cụ trực tuyến bóng bẩy để tập hợp các cuộc biểu tình chống Điện Kremlin và ghi lại các tội ác chiến tranh. Có các ứng dụng để điều phối việc giao hàng, tìm đường sơ tán và các nền tảng góp phần vào các cuộc tấn công mạng nhằm vào các trang web quân sự của Nga.

Thậm chí còn có một ứng dụng mà mọi người có thể sử dụng để báo cáo các hoạt động di chuyển của quân đội Nga, gửi các video được gắn thẻ vị trí trực tiếp cho tình báo Ukraine. Bộ trưởng Bộ chuyển đổi kỹ thuật số của đất nước, Mykhailo Fedorov nói với tờ Washington Post rằng, họ nhận được hàng chục nghìn báo cáo mỗi ngày.

Các chuyên gia nhận định, người Ukraine đã khéo léo sử dụng mạng xã hội để vô hiệu hóa tuyên truyền ở Nga, tập hợp tinh thần ở quê nhà và vận động tình cảm phản đối chiến sự trên khắp thế giới. Nhưng các ứng dụng chiến tranh mới cho thấy quốc gia bị xâm lược này đã vũ khí hóa sức mạnh của Internet theo cách tinh vi hơn như thế nào, mở rộng phạm vi tiếp cận của các nguồn lực dân sự đang bị hạn chế, và cung cấp nguồn lực cho phòng thủ đô thị của quốc gia.

Ở đây, giới công nghệ Ukraine di tản cho biết họ đang dồn cả cuộc đời vào những công cụ trực tuyến, ứng dụng báo động, nếu có cơ hội giúp ngăn chặn cuộc chiến sự, họ sẽ làm việc cho tới khi ngay cả ngày mai họ sẽ phải mặt áo giáp, tạm xa gia đình và chuẩn bị cho những trận chiến phía trước.

Hiện tại, các nhà phát triển công nghệ nói rằng Ukraine đã sẵn sàng cho loại kháng chiến này, nhờ lĩnh vực công nghệ của Ukraine đã trở thành một đầu tàu kỹ thuật số, với hàng nghìn người làm việc cho các công ty khởi nghiệp cây nhà lá vườn và những gã khổng lồ công nghệ của Mỹ bao gồm Google, Oracle, Snap và Amazon's Ring. Thậm chí, nhiều người trong số các nhà thiết kế phần mềm, kỹ sư và tin tặc được gọi xem là có quê hương ở Ukraine.

Tại Nga, các phương tiện truyền thông độc lập đã bị bóp nghẹt, và Internet của quốc gia này bị tắc nghẽn bởi những tuyên truyền và thuyết âm mưu về một cuộc chiến sự mà Điện Kremlin sẽ không cho phép mọi người gọi đó là một cuộc chiến. Nhưng chính phủ Ukraine đã hoan nghênh phong cách đổi mới kỹ thuật tự do này ở cấp độ cao nhất. Vào đầu năm 2020, Bộ Chuyển đổi Kỹ thuật số đã tung ra một ứng dụng, " Diia " hoặc "Action", hoạt động giống như giấy phép lái xe kỹ thuật số và bao gồm các liên kết đến các dịch vụ công, từ giấy chứng nhận tiêm chủng Covid-19 đến giấy phép xây dựng.

Lãnh đạo của Bộ trưởng Bộ Chuyển đổi Kỹ thuật số của Ukraine, Fedorov, 31 tuổi, trước đó đã thành lập một cơ quan tiếp thị trực tuyến điều hành chiến dịch bầu cử chiến thắng " e-Zelensky " của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Kể từ khi chiến sự bắt đầu, Fedorov đã sử dụng các cách tinh vi trên mạng xã hội của mình để kêu gọi vận động các công ty công nghệ ở phương Tây thách thức nhà nước Nga.

Đồng thời, Bộ Chuyển đổi Kỹ thuật số của Ukraine khi trước đây xuất phát từ một mạng lưới dịch vụ hành chính, quốc gia không có gì nổi bật nay cũng tung ra một số ứng dụng thời chiến mới, trở thành một người bạn đồng hành toàn diện cho những người Ukraine trong chiến tranh. Ứng dụng hiện bao gồm danh sách việc làm từ xa cho những người Ukraine không có việc làm; một cổng chi trả tiền mặt cho công dân chạy trốn khỏi chiến sự.

Nhưng một số đặc điểm nổi bật nhất của ứng dụng mới mà Ukraine hướng tới là tính quân sự không thể nhầm lẫn. Các nhà phát triển của ứng dụng đã bắt đầu cho phép những người Ukraine bình thường gửi ảnh và video được gắn thẻ vị trí về các lần nhìn thấy quân đội Nga - cũng như các mẹo về những người "đáng ngờ" có thể là kẻ xâm lược hoặc kẻ phá hoại. Fedorov nói với The Post trong một cuộc phỏng vấn rằng, dữ liệu được tổng hợp trên bản đồ mà các quan chức tình báo Ukraine làm việc về phòng thủ và phản công có thể nhìn thấy được.

Fedorov cho biết trên mạng xã hội tuần này rằng nhóm của ông, từng sử dụng quét nhận dạng khuôn mặt để xác minh danh tính của người Ukraine cho các dịch vụ của chính phủ, đã bắt đầu điều chỉnh công nghệ quét khuôn mặt để xác định khuôn mặt của những người lính Nga đã thiệt mạng.

Một quan chức của Bộ Chuyển đổi Kỹ thuật số Ukraine nói với The Post vào tuần trước rằng, dự án đang "trong giai đoạn phát triển rất sớm" và có khả năng sẽ dựa vào phần mềm được cung cấp bởi công ty nhận dạng khuôn mặt Clearview AI, công ty đã bị các chính phủ quốc tế chỉ trích vì đã cung cấp cho cơ sở dữ liệu của họ với hàng tỷ bức ảnh khuôn mặt của mọi người lấy từ phương tiện truyền thông xã hội và các trang web khác.

Các quan chức Ukraine cho biết công nghệ này sẽ giúp bác bỏ những tuyên bố của Điện Kremlin rằng chỉ một số ít binh sĩ đã thiệt mạng trong thời gian mà nước này gọi là hoạt động quân sự hạn chế. Fedorov nói với Reuters rằng, các nhà chức trách Ukraine đã sử dụng danh tính của các binh sĩ thiệt mạng để liên lạc với người thân của họ ở tại Nga. Bởi những tuyên bố này không thể được xác nhận một cách độc lập chỉ từ một bên được.

Đồng thời, Dịch vụ An ninh của Ukraine, cơ quan thực thi pháp luật hàng đầu của nước này cũng điều hành một bot Telegram riêng biệt, @stop_russian_war_bot , cho phép mọi người gửi thông tin về người hoặc phương tiện "đáng ngờ".

Đồng thời, nhiều cơ quan Ukraine khác đã triển khai các công cụ trực tuyến của riêng họ. Văn phòng Bộ trưởng Tư pháp của đất nước đã tạo ra một trang web để báo cáo tội ác chiến tranh cho phép bất kỳ ai gửi ảnh, video và dữ liệu vị trí địa lý để điều tra thêm về một danh sách dài những nỗi kinh hoàng tiềm ẩn.

Trong khi đó, Trung tâm Truyền thông Chiến lược và An ninh Thông tin của Bộ Thông tin Ukraine đã sử dụng các biểu mẫu của Google để tổ chức các cuộc biểu tình phản đối chiến sự ở 18 thành phố trên khắp thế giới. Ngoài những nỗ lực do chính phủ lãnh đạo, các công ty công nghệ Ukraine đã tiết lộ một số công cụ thời chiến của riêng họ. Có Prykhystok, một trang web điều phối việc sắp xếp chia phòng để nhận những người tị nạn Ukraine thoát khỏi các vùng chiến sự đang hoạt động.