Vì sao giá cà phê tăng mạnh, nông dân Tây Nguyên vẫn lỗ "sặc gạch" (Bài 4): Hạt cà phê è cổ cõng chi phí!

Mọi chi phí đều đổ đầu hạt cà phê nên giá cà phê tăng mạnh, nông dân vẫn lỗ nặng

Theo ông Hồ Gấm, Chủ tịch Hội Nông dân Đắk Nông, năm nay giá cà phê tăng cao. Tuy nhiên, mức giá đó so với chi phí đầu vào quá lớn, nông dân vẫn chưa thực sự có lãi, nếu không muốn nói nhiều chủ vườn cà phê vẫn còn bị lỗ...

Giá cà phê nhân Đắk Nông hôm nay, 19/11 được mua ở mức giá 40.400 đồng/kg. Đây là mức giá cà phê cao nhất trong khoảng 10 năm qua ở Đắk Nông. 

Tuy nhiên, có một thực tế là hầu như nông dân, nhất là hộ nghèo, hộ khó khăn đều phải vay mượn để đầu tư trồng cà phê. 

Do đó, mùa thu hoạch cà phê đến cũng là các chủ nợ thúc ép trả nợ, từ tiền mua phân bón, thuốc trừ sâu...Nông dân, nhất là nông dân nghèo, hộ nông dân đồng bào dân tộc thiểu số, vì không có tiền đầu tư chăm bón vườn cà phê nên chấp nhận mua phân bón, vật tư trả chậm.

Việc mua bán phân bón có thỏa thuận lãi suất. Có nơi nông dân phải trả lãi suất đến 30%/năm. Nhiều gia đình chỉ có nguồn thu duy nhất là hạt cà phê. Do đó, trăm thứ chi ra đều trông chờ vào vụ thu hoạch. Mẹ ốm, con học, hiếu hỉ, áo quần… tất tần tật chỉ trông chờ vào hạt cà phê.

Nhưng cà phê mỗi năm chỉ thu hoạch một lần. Trong thời gian chờ đợi, để có tiền trang trải hàng trăm thứ, nông dân nghèo chấp nhận mượn tiền tại các đại lý phân bón, đại lý cà phê. Đến khi có được hạt cà phê nào thu về, chủ nợ liền trừ dần vào số nợ.

Người có điều kiện có thể chờ cà phê được giá mới bán, nhưng người nghèo không có cơ hội đó. Thu được hạt cà phê nào, bán tươi trừ nợ liền hạt đó. Nhiều gia đình, vì quá chật vật phải chấp nhận bán cà phê non với giá chỉ bằng 2/3 thị trường. 

Cũng nói thêm rằng, trên thực tế có những gia đình không chịu làm ăn. Vay mượn ngân hàng chây ỳ không trả. Vì thế, để có tiền đầu tư, họ không thể vay được ở đâu. Ngay cả thế chấp tài sản, ngân hàng vẫn không muốn cho vay. Không có tiền đầu tư dẫn đến năng suất cà phê thấp. Những nông dân này, nghèo lại càng nghèo.

Khó khăn chồng chất đối với nông dân trồng cà phê

Ông Hồ Gấm cho biết thêm, tỉnh Đắk Nông đang bước vào vụ thu hoạch cà phê. Nhưng do diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19, nông dân đang gặp khó khăn về nhân công thu hái.

So với những năm trước, giá nhân công thu hoạch cà phê đang tăng. Hiện giá nhân công trên địa bàn phổ biến từ 1.200 – 1.400 đồng/kg. Tuy nhiên, lực lượng lao động từ các tỉnh, thành phía Nam về thì bị cách ly. Công nhân các tỉnh miền Trung cũng do dịch bệnh nên không đến được. Công nhân tại chỗ thì rất ít, không thể thuê được.

Cũng do ảnh hưởng dịch bệnh, không chỉ nông dân nghèo mà nhiều nông dân khác cũng phải mượn tiền để sinh hoạt, chăm sóc cà phê nên khi cà phê vào vụ liền bán tươi để trả nợ.

Cùng với đó, năm nay giá vật tư nông nghiệp do đứt gãy chuỗi cung ứng nên đã tăng đột biến. Nên giá cà phê nhân, giá cà phê Robusta trên thị trường tăng cao thì cũng khó theo kịp tốc độ, bước tăng giá phân bón, vật tư nông nghiệp, giá xăng dầu...

Không chỉ thế, khi giá cà phê tăng cao cũng kéo theo nạn trộm cắp cà phê, trộm cắp hồ tiêu gia tăng. Nhiều nông dân vì sợ trộm chấp nhận hái cà phê xanh, chưa chín đều. Việc này làm chất lượng cà phê giảm, giá bán cũng thấp hơn.

Theo ông Hồ Gấm, để phần nào khắc phục những khó khăn cho nông dân, Hội Nông dân tỉnh Đắk Nông đã có văn bản chỉ đạo các cấp Hội, trong đó, đặc biệt chỉ đạo Hội Nông dân cơ sở, chi, tổ Hội hướng dẫn hội viên, nông dân, nhóm nông dân chủ động dự kiến nhân lực. Từ đó có kế hoạch thu hoạch cà phê đảm bảo.

Đối với nhân lực nơi khác đến, Hội Nông dân cơ sở tham gia hướng dẫn họ chủ động khai báo với chính quyền địa phương để quản lý phòng dịch; tham gia hướng dẫn họ định kỳ test nhanh kháng nguyên Covid-19. Nông dân thuê công nhân nơi khác đến tạo điều kiện để họ ăn ở, đi lại đảm bảo công tác phòng, chống dịch.

Ngoài ra, Hội Nông dân tỉnh Đắk Nông cũng chỉ đạo các cấp Hội Nông dân cơ sở thành lập các tổ đổi công, tổ bảo vệ cà phê để hội viên, nông dân yên tâm đợi cà phê chín đều mới hái, giúp nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm hạt cà phê, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

×