Bộ trưởng Bộ Công Thương nêu 5 định hướng lớn nâng cao năng lực, khẳng định vị thế nông sản Việt

Phát biểu kết luận Diễn đàn Nông dân Quốc gia lần thứ X năm 2025: Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam và Bộ trưởng Bộ Công Thương - Lắng nghe nông dân nói, với chủ đề “Kết nối thị trường - Xây dựng thương hiệu - Thúc đẩy tiêu thụ nông sản, góp phần tăng trưởng kinh tế đất nước 2 con số”, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh đến 5 định hướng lớn nhằm tạo nền tảng vững chắc để nâng cao năng lực cạnh tranh, khẳng định vị thế của nông sản Việt.

Phát biểu kết luận Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Công Thương cảm ơn Hội Nông dân Việt Nam và cá nhân đồng chí Chủ tịch Hội đã tạo điều kiện để Bộ Công Thương và các đồng chí lãnh đạo một số đơn vị chức năng thuộc Bộ được tham dự Diễn đàn rất có ý nghĩa này, bởi đây không chỉ là nơi “lắng nghe” mà còn là nơi để chúng ta cùng nhau thể hiện quyết tâm “hành động” để các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước sớm đi vào cuộc sống, thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước nói chung và ngành nông nghiệp nói riêng.

Theo lãnh đạo Bộ Công Thương, sau một thời gian làm việc, chúng ta đã trao đổi với nhau rất nhiều nội dung thiết thực. Những kiến nghị, chia sẻ của đại biểu hội viên nông dân tại Diễn đàn hôm nay không chỉ là tâm tư, nguyện vọng của người nông dân Việt Nam, mà còn gợi mở và tạo động lực quan trọng để ngành Công Thương tiếp tục hoàn thiện chính sách, thúc đẩy sản xuất và tiêu thụ nông sản, đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế của đất nước ở mức 02 con số trong những năm tiếp theo.

Tư lệnh ngành Công Thương cho biết, nhìn lại chặng đường vừa qua, chúng ta có thể tự hào với những thành tựu nổi bật đạt được trong sản xuất và tiêu thụ nông sản, như: Nông sản Việt đã hiện hữu tại hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ; nhiều mặt hàng nông sản đã vươn lên nhóm xuất khẩu tỷ USD, đưa Việt Nam vào nhóm những quốc gia hàng đầu thế giới về xuất khẩu nông sản; Một số mặt hàng (như gạo, cà phê, điều, hồ tiêu, trái cây nhiệt đới, thủy sản) không chỉ giữ vững vị thế tại các thị trường xuất khẩu truyền thống, mà còn thâm nhập thành công vào các thị trường khó tính như Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Bộ trưởng khẳng định: Xuất khẩu nông sản đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế và cán cân thương mại của cả nước (năm 2024 xuất siêu hàng nông, lâm, thủy sản đạt kỷ lục gần 18 tỷ USD, đóng góp gần 3/4 kết quả xuất siêu của toàn nền kinh tế); Thương hiệu nông sản Việt bước đầu được định hình, gắn với hình ảnh chất lượng, an toàn và ngày càng được người tiêu dùng trong nước và quốc tế tin tưởng; Chuyển đổi số và sản xuất xanh trong nông nghiệp đã có bước tiến rõ nét; mô hình nông nghiệp công nghệ cao ngày càng phát triển.., tạo nền tảng quan trọng để nông sản Việt hội nhập sâu rộng và phát triển bền vững trong chuỗi nông sản toàn cầu.

Ông Diên cho biết, những thành tựu trên là thành quả của lao động cần cù, sáng tạo từ bàn tay, khối óc của bà con nông dân; sự nỗ lực vượt bậc của cộng đồng doanh nghiệp, HTX trong việc không ngừng đổi mới phương thức sản xuất, ứng dụng công nghệ và tuân thủ quy trình tiêu chuẩn hóa, truy xuất nguồn gốc, cùng với sự đồng hành, hỗ trợ kịp thời trong các cơ chế, chính sách của Đảng, Nhà nước và các Bộ, ngành, địa phương.

Tuy nhiên, người đứng đầu ngành Công Thương cho rằng: Chúng ta cũng phải thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại, hạn chế trong sản xuất, chế biến và xuất khẩu nông sản, như: Quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ, phân tán, chất lượng sản phẩm không ổn định; liên kết giữa nông dân - hợp tác xã - doanh nghiệp chưa bền chặt, hiệu quả còn thấp.

Việc bảo quản, chế biến nông sản thành các sản phẩm mới, có giá trị gia tăng cao còn hạn chế, chủ yếu là sản phẩm thô, giá trị thấp, tỷ lệ hao hụt qua các khâu của quá trình sản xuất còn lớn; Ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh trong sản xuất nông nghiệp còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển bền vững của ngành nông nghiệp; Xuất khẩu nông sản chính ngạch chưa mạnh, chủ yếu vẫn là xuất khẩu tiểu ngạch, ở dạng thô nên giá trị gia tăng thấp, thiếu bền vững; Xuất khẩu còn phụ thuộc vào một số thị trường lớn (dẫn đến rủi ro khi thị trường có biến động).

Bộ trưởng Bộ Công Thương khẳng định, trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, các đối tác thương mại lớn đặt ra yêu cầu ngày càng khắt khe về tiêu chuẩn vệ sinh, an toàn, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững. Để góp phần thúc đẩy tiêu thụ và nâng cao giá trị nông sản Việt, chúng ta phải có những bước đột phá về tổ chức sản xuất, chế biến, xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường, khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế về nguồn lực tự nhiên phong phú và một nền văn hóa ẩm thực đa dạng của nước ta.

Dưới góc độ ngành Công Thương, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đưa ra 5 định hướng lớn nhằm tạo nền tảng vững chắc để nâng cao năng lực cạnh tranh, khẳng định vị thế của nông sản Việt.

Trong đó, thứ nhất cần nâng cao năng lực sản xuất chất lượng cao và bền vững: Tăng cường liên kết chặt chẽ giữa nông dân - HTX - DN - hệ thống phân phối, tạo thành chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ, gắn với quy hoạch vùng trồng, vùng nuôi và khuyến khích sản xuất nông sản sạch, hữu cơ và các sản phẩm có xuất xứ rõ ràng, có chứng nhận quốc tế, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc để đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch.

Chủ động ứng dụng mạnh mẽ KHCN trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ; đồng thời, chú trọng khuyến khích doanh nghiệp tư nhân, hợp tác xã đầu tư xây dựng các trung tâm logistics, kho lạnh, hệ thống bảo quản và dây chuyền chế biến sau thu hoạch để giảm tỷ lệ hao hụt, nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm nông sản.

Hai là, thúc đẩy tiêu thụ nông sản: Tập trung khai thác thị trường trong nước còn nhiều tiềm năng thông qua việc kết nối trực tiếp vùng sản xuất với các đô thị lớn, chuỗi siêu thị, chợ đầu mối… Đẩy mạnh hỗ trợ xúc tiến thương mại; ứng dụng thương mại điện tử, công nghệ số trong truy xuất nguồn gốc và quảng bá thương hiệu sản phẩm, bán hàng trực tuyến… nhằm kết nối trực tiếp nông sản Việt với người tiêu dùng trong và ngoài nước. 

Tăng cường hợp tác, hội nhập quốc tế để mở cửa thị trường, tận dụng tối đa các FTA mà nước ta là thành viên và các thỏa thuận thương mại song phương để nông sản Việt Nam tiếp cận nhiều thị trường mới, nhất là phân khúc thị trường cao cấp.

Ba là, xây dựng, quảng bá thương hiệu: Lấy chất lượng, an toàn thực phẩm và chứng nhận xanh làm nền tảng để xây dựng, quảng bá thương hiệu nông sản Việt. Khuyến khích phát triển các thương hiệu vùng miền gắn với chỉ dẫn địa lý để tạo ra sự khác biệt cho sản phẩm. 

Các cấp chính quyền cần có cơ chế hỗ trợ trong giai đoạn đầu để các doanh nghiệp, HTX tham gia các hội chợ trong nước và quốc tế nhằm giới thiệu, quảng bá thương hiệu, thúc đẩy tiêu thụ nông sản, gắn với phát triển du lịch, quảng bá văn hóa, bản sắc dân tộc và cam kết phát triển bền vững.

Bốn là, phát triển lực lượng doanh nghiệp và đổi mới sáng tạo: Bộ Công Thương sẽ tập trung thực hiện có hiệu quả các Chương trình, Kế hoạch hành động thực hiện các Nghị quyết quan trọng, chiến lược của Bộ Chính trị (về phát triển KHCN, ĐMST và chuyển đổi số quốc gia; đẩy mạnh hội nhập quốc tế, phát triển kinh tế tư nhân trong tình hình mới…) để thúc đẩy ứng dụng KHCN, chuyển đổi số trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản và tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã nông nghiệp trở thành hạt nhân liên kết với bà con nông dân, xây dựng chuỗi giá trị nông sản bền vững.

Tăng cường hỗ trợ DN, HTX trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng, công nghệ cao, đào tạo nhân lực quản trị và kỹ thuật, tạo động lực thúc đẩy khu vực tư nhân trở thành một trong những trụ cột phát triển nông nghiệp; đồng thời chú trọng hỗ trợ các Tập đoàn kinh tế, DN lớn trong lĩnh vực nông sản vươn ra thị trường quốc tế, tạo lực kéo, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, HTX nông nghiệp cùng phát triển.

Năm là, thúc đẩy chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp: Khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp theo mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn gắn với bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính, sử dụng tiết kiệm tài nguyên, nước, đất, năng lượng. Đẩy mạnh phát triển các chương trình nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp carbon thấp để đáp ứng yêu cầu mới từ thị trường quốc tế và góp phần thực hiện cam kết giảm phát thải ròng bằng “0” của Việt Nam.

Với vai trò, chức năng của Cơ quan quản lý nhà nước về công nghiệp và thương mại, Bộ Công Thương cam kết đồng hành, phối hợp chặt chẽ với Hội Nông dân Việt Nam và các Bộ, ngành, địa phương trong xây dựng các cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển công nghiệp chế biến, hệ thống logistics, xây dựng thương hiệu, kết nối thị trường, thúc đẩy tiêu thụ nông sản.

Đặc biệt, ông Diên khẳng định sẽ chỉ đạo các đơn vị chức năng thuộc Bộ và hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tập trung hỗ trợ các HTX, doanh nghiệp, người sản xuất, hiệp hội ngành hàng trong việc khai thác có hiệu quả các FTA mà nước ta là thành viên để phát triển và đa dạng hóa thị trường, mở rộng kênh phân phối (nhất là trong thương mại điện tử và thương mại điện tử xuyên biên giới), góp phần đưa nông sản Việt Nam đến gần hơn với người tiêu dùng trong và ngoài nước; đồng thời, tăng cường công tác phòng vệ thương mại để bảo vệ quyền lợi và lợi ích chính đáng của người sản xuất và doanh nghiệp Việt Nam.

Về các kiến nghị của các đại biểu tại Diễn đàn hôm nay, ông Diên khẳng định Bộ trưởng và Thủ trưởng các đơn vị chức năng của Bộ đã trao đổi, giải đáp trực tiếp. Sau Diễn đàn này, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với Hội Nông dân Việt Nam tổng hợp đầy đủ các kiến nghị, đề xuất của các HTX, doanh nghiệp, người sản xuất, hiệp hội ngành hàng để tập trung giải quyết theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét chỉ đạo giải quyết (đối với những vấn đề không thuộc hoặc vượt thẩm quyền của Bộ).

Lãnh đạo Bộ Công Thương trân trọng cảm ơn Hội Nông dân Việt Nam và các Bộ, ngành, địa phương, các Hiệp hội ngành hàng, cộng đồng doanh nghiệp đã luôn ủng hộ, giúp đỡ, chia sẻ, đồng hành với ngành Công Thương trong những năm qua; mong rằng trong thời gian tới, chúng ta tiếp tục hợp tác, ủng hộ, giúp đỡ nhau để hoàn thành và hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của đất nước và không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, đặc biệt là đời sống nông dân Việt Nam.

×