Bình luận
0
Một hôm Hy Tông (tức chúa Nguyễn Phúc Nguyên) ngự giá tới Quảng Nam, đi theo tháp tùng hộ giá có Nguyễn Phúc Lan (bấy giờ đang là thế tử, về sau lên ngôi nối nghiệp chúa, tức chúa Thượng). Vào một đêm trăng sáng, Nguyễn Phúc Lan đi chơi thuyền trên sông, ghé vào bãi Điện Châu để câu cá, nghe tiếng hát của một người con gái đang hái dâu trên bãi sông. Động lòng, mới cho người tới hỏi thì được biết người con gái đó họ Đoàn. Phúc Lan bèn đem nàng về hầu ở Tiềm để. Cô gái đó đức hạnh ít ai bằng. Về sau, khi Phúc Lan lên ngôi chúa, nàng sinh cho ông một con trai. Sau này, chính là Hiền Vương Nguyễn Phúc Tần.
Nối nghiệp chúa từ năm Mậu Tý (1648), nhưng khi còn thế tử mang tước là Dũng Lễ Hầu, Nguyễn Phúc Tần đã có một chiến công vô cùng hiển hách:
Năm 1644, theo yêu cầu của chúa Trịnh, chiến thuyền người Ô Lan (Hà Lan) đã vào xâm phạm cảng cửa Eo (Thuận An) của nước ta. Đoàn thuyền của họ được chia làm hai cánh:
Một cánh gồm ba chiến thuyền có tên là Wakendebode, Kievit và Meerman do Issac Davids chỉ huy, cánh này tiến thẳng ra Đàng Ngoài để cùng đi với chúa Trịnh. Cánh thứ hai gồm ba chiếc Wojdenes, Waterhod và Vos do Baek chỉ huy.
Ngày 3/6/1644, cả hai đoàn chiến thuyền rời Batavia, theo gió Nồm tiến đến bờ biển nước ta. Trịnh Tráng đem đại đội binh mã 100.000 người rước vua Lê đi cùng với Issac Davids vào. Cả hai đoàn quân giao ước hội quân ở sông Gianh.
Khi đoàn thuyền của Baek trên đường đến điểm hẹn thì tại Phú Xuân, chúa Thượng Nguyễn Phúc Lan được tin cấp báo. Sách Đại Nam thực lục t.1, tr. 55, 56 chép:
Bấy giờ, giặc Ô Lan đậu thuyền ngoài biển, cướp bóc lái buôn. Quân tuần biển báo tin. Chúa đương bàn kế đánh dẹp. Thế tử (tức Nguyễn Phúc Tần) tức thì mật báo với chưởng cơ Tôn Thất Trung (con thứ tư của Hy Tông), ước đưa thủy quân ra đánh. Trung lấy cớ chưa bẩm mệnh, ngần ngại chưa quyết. Thế tử tự đốc suất chiến thuyền của mình tiến thẳng ra biển. Trung bất đắc dĩ cũng đốc suất binh thuyền theo đi, đến cửa biển thì thuyền của thế tử đã ra ngoài khơi. Trung lấy cờ vẫy lại, nhưng thế tử không quay lại. Trung bèn giục binh thuyền tiến theo. Chiếc thuyền trước sau lướt nhanh như bay; giặc trông thấy thất kinh hoảng sợ…
Đó là ngày 7/7/1644*, đoàn thủy binh ta do thế tử Nguyễn Phúc Tần cầm đầu, tiến thẳng ra biển Đông, vây đánh đoàn thuyền Hà Lan do Baek chỉ huy. Khi đối đầu với đoàn thủy binh của ta, quân Hà Lan quá hoảng sợ, chống cự không nổi, phải bỏ chạy ra khơi. Trong tình thế hoảng loạn, quân địch tự phóng lửa đốt cháy tàu Wijdenes, tướng Baek chết theo tàu. Binh lính trên tàu sống sót chìm xuống biển, bị quân Nguyễn vớt lên và tiêu diệt. Từ xa, các chiến thuyền khác của Hà Lan thấy chiến thuyền của Phúc Tần nổ súng vang trời, không dám tiến đến sông Gianh nữa, nháo nhào chạy trốn.
Cũng theo Đại Nam thực lục, khi hay tin Nguyễn Phúc Tần ra biển một mình, chúa Thượng rất lo lắng, liền tự mình đốc suất binh thuyền đi tiếp ứng. Vừa tới cửa biển, từ xa trông thấy khói đen bốc cao mịt mù; chúa ra lệnh cho thủy binh ta tiến lên tiếp ứng. Đến khi được tin quân ta thắng trận, chúa mừng lắm, kéo quân về hải đình để chờ đợi.
Khi Nguyễn Phúc Tần đến bái yết, chúa trách: “Làm thế tử sao không thận trọng giữ mình?”.
Chúa còn trách Tôn Thất Trung về tội không bẩm mệnh. Trung cúi đầu tạ tội, sau đó đã hết lời khen ngợi thế tử. Chúa thượng cười và nói: “Trước kia, tiên quân ta đã từng đánh phá giặc biển, nay con ta cũng lại như thế. Ta không lo gì nữa…”
Nói xong, chúa trọng thưởng thế tử và đoàn thủy binh rất hậu…
Trong thời gian kế nghiệp chúa, Hiền Vương Nguyễn Phúc Tần được coi là người rất chăm chỉ chính sự, biết trọng người tài, xa rời nữ sắc. Dưới thời chúa, vào năm 1656, Nguyễn Hữu Dật và Nguyễn Hữu Tiến đã kéo quân ra đánh Trịnh, tạm chiếm được 7 huyện ở Nghệ An. Sau đó mới rút quân về. Và kể từ đó, chiến tranh Trịnh – Nguyễn kéo dài từ lâu đã được chấm dứt.
Năm Quý Tỵ (1653), vua nước Chiêm Thành mang quân sang đánh phá Phú Yên, chúa sai quân đi đánh dẹp. Đổi vùng đất từ Phan Rang trở ra làm Thái Ninh phủ và đặt dinh Thái Khang để coi việc cai trị.
Năm Kỷ Mùi (1659), Dương Ngạn Địch là một tướng cũ của triều Minh, bất phục nhà Thanh, cùng với Trần Nhượng Xuyên đem hơn 3.000 quân vào đóng tại cửa bể Tư Dung xin thuần phục. Chúa bèn phong cho họ quan chức, rồi cho vào khai hoang vùng Đông Phố (Gia Định); Lộc Dã (Đồng Nai) và Mỹ Tho. Cùng với số di dân từ miền Trung vào miền Bắc, họ đã lập nên phố xá đông đúc ở các vùng đất mới. Nhân dân trong vùng có sự giao lưu thương mại với thuyền buôn của nhà Thanh, các nước Tây phương và Nhật Bản.
Cùng trong thời gian Hiền Vương trị vì, nhiều vùng đất mới được mở mang. Các kênh Trung Đan, Mai Xá được khơi đào. Bờ cõi vô sự, thóc lúa được mùa. Chúa thực hiện chính sách bớt lao dịch, giảm thuế khóa…
Nguyễn Phúc Tần là người có tình cảm sâu nặng. Sách Nam Triều công nghiệp diễn chí tr. 613 chép: “Từ khi thái phu nhân Chu thị qua đời. Hiền Vương buồn rầu thương tiếc, mắt lệ ít khi khô, bữa ăn thường bỏ dở, đêm nằm, vẫn đặt chung đôi gối như khi thái phu nhân còn sống, các mỹ nhân trong cung không mấy khi được gần…” (sđd, tr. 613).
Chúa ở ngôi 39 năm, thọ 68 tuổi.
Chú thích
* Về thời gian trận đánh, Đại Nam thực lục ghi là vào năm Giáp Thân (1644), còn Lê Quý Đôn trong Phủ Biên tạp lục và GS Dương Kỵ trong Việt Sử khảo luận thì ghi là năm Quý Mùi (1643). Cũng theo GS Dương Kỵ; năm trước đó (1642) quân Hà Lan đã một lần đem quân vào Nam đánh chúa Nguyễn, nhưng lần đó chúng thua to. Lần sau, mặc dù chuẩn bị kỹ hơn, nhưng kết quả lại còn tệ hơn năm trước!
Hoàng Thái Cực, là vị Đại hãn thứ hai của nhà Hậu Kim, và là Hoàng đế sáng lập triều đại nhà Thanh trong lịch sử Trung Quốc. Ông cai trị từ năm 1626 đến năm 1643, được 16 năm. Một số ý kiến cho rằng ông mất vào năm 1644, cai trị được 17 năm.
Thi thể một người đàn ông đã tử vong được phát hiện trong túi hành lý ở sảnh một tòa nhà cao tầng. Công an TP.HCM đang khẩn trương phong tỏa hiện trường và truy bắt hai nghi phạm liên quan.
Chia sẻ
U22 Việt Nam đạt giá trị gần 4 triệu euro; Adeyemi ưu tiên đến Arsenal hơn M.U; U17 Việt Nam tăng sự tự tin sau trận thắng ra quân; Arne Slot lọt top 3 HLV có nguy cơ bị sa thải cao nhất; Ông Trump tặng Ronaldo chìa khóa Nhà Trắng.
Chia sẻ
Những năm qua đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi xã Bác Ái Đông, tỉnh Khánh Hòa đã có bước phát triển mới và xuất hiện nhiều mô hình kinh tế hiệu quả.
Chia sẻ
Chiều ngày 23/11/2025, Đội xung kích Công ty Điện lực Huế với 62 CBCNV đã lên đường ra quân hỗ trợ Công ty Điện lực Đắk Lắk khắc phục lưới điện tại địa bàn Phú Yên (cũ) do hậu quả của thiên tai gây ngập lụt diện rộng.
Chia sẻ
“Hôn sự hào môn” giữa Cao Hải Thuần và Trương Tuấn Kiệt khiến dư luận Trung Quốc xôn xao. Ái nữ này được mệnh danh là “Thế hệ kế nghiệp xinh đẹp nhất" vì nhan sắc không thua diễn viên, ca sĩ.
Chia sẻ
Trong đợt lũ dữ vừa qua, bà Bùi Thị Trường, sống một mình cùng đứa cháu nhỏ tại thôn ở thôn Phú Hữu, xã Hòa Thịnh, tỉnh Đắk Lắk đã trải qua một đêm dài đầy ám ảnh khi nước lũ bất ngờ dâng cao, cô lập hoàn toàn căn nhà của hai bà cháu.
Chia sẻ
Đến nay, chỉ tính riêng Ủy ban MTTQ TP.HCM đã chuyển hơn 100 tấn hàng cứu trợ ra tỉnh Khánh Hòa. Lãnh đạo Thành phố cũng đã có mặt tại hiện trường vùng lũ, bàn bạc, phối hợp với địa phương để đảm bảo thực hiện hiệu quả công tác cứu trợ, khắc phục hậu quả do lũ.
Chia sẻ
Dịch Dương Thiên Tỉ chắc chắn là ngôi sao 10X có thành tích phim điện ảnh tốt nhất Trung Quốc hiện tại. Anh lập kỷ lục 8 phim liên tiếp đều có doanh thu đặt trước vượt 100 triệu NDT.
Chia sẻ
Phải chăng nơi an nghỉ của Thuận Trị đế có ẩn giấu huyền cơ gì khiến những kẻ mộ tặc không dám bén mảng tới?
Chia sẻ
Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Tây Ninh vừa phát đi bản tin quan trọng cảnh báo mưa lũ ở Tây Ninh và diễn biến thủy văn phức tạp trên địa bàn tỉnh. Theo đó, mực nước tại các trạm hạ lưu sông Vàm Cỏ Đông và Vàm Cỏ Tây đang tăng nhanh theo triều cường, vượt mức báo động III tại nhiều khu vực, đặt ra nguy cơ cao về ngập úng đô thị và sạt lở bờ sông.
Chia sẻ
Làn sóng chính trị tại Kiev đã bắt đầu xoay chiều chống lại Tổng thống Volodymyr Zelensky. Kể từ khi chiến tranh nổ ra, ông luôn nhận được sự ủng hộ áp đảo trong giới chính trị Ukraine. Nhưng bê bối tham nhũng mới nhất liên quan đến nhóm thân cận của ông có thể là tín hiệu mở đầu cho sự kết thúc thời kỳ quyền lực của vị Tổng thống từng được ca ngợi như "người hùng" này.
Chia sẻ
Sáng nay 23/11, tại Cụm sân Pickleball Cầu Giấy (35 Trần Quý Kiên, Hà Nội), Lễ khai mạc Giải Pickleball “Ước Mơ Xanh” năm 2025 do Báo Nhà báo và Công luận tổ chức chính thức diễn ra trong không khí trang trọng và sôi nổi.
Chia sẻ
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, hiện tượng lũ đồng thời phá kỷ lục trên 3–5 lưu vực sông ở các tỉnh miền Trung vừa qua là cực kỳ hiếm, gần như chưa từng xuất hiện trong hơn 50 năm quan trắc và không thuộc “mức lũ tính toán thông thường”.
Chia sẻ
Dòng tiền đổ mạnh vào thị trường giúp VIC lập đỉnh mới, kéo vốn hóa Vingroup vượt 885.000 tỷ đồng. Tài sản vợ chồng tỷ phú Phạm Nhật Vượng cũng tăng vọt, ghi nhận thêm hàng tỷ USD chỉ trong một tuần.
Chia sẻ
Hoàng Thái Phương - con gái Thanh Thanh Hiền 21 tuổi có nhan sắc nữ tính thừa hưởng từ mẹ. Cô còn sở hữu mái tóc đen dài vừa truyền thống mà rất dịu dàng.
Chia sẻ
Sự xuất hiện của các tổ chức tín dụng trong danh sách nợ thuế được công bố định kỳ bởi Thuế TP.HCM là một hiện tượng đáng chú ý.
Chia sẻ
Không ngờ loại cá rẻ tiền này lại giàu dinh dưỡng đến thế!
Chia sẻ
Bộ Xây dựng nghiêm cấm các đơn vị bỏ qua hoặc rút ngắn các quy trình, thủ tục, công nghệ thi công, lựa chọn loại vật liệu không đảm bảo tiêu chuẩn tại các dự án trọng điểm.
Chia sẻ
Do mâu thuẫn xuất phát từ việc nói xấu nhau trên Facebook, dẫn tới nhiều lần cự cãi, thách thức, nhóm của Th. hẹn nhóm T. giải quyết mâu thuẫn và đánh nhau gây náo loạn.
Chia sẻ
Sáng 23/11, Trung đoàn Không quân 917, Sư đoàn 370, Quân chủng Phòng không – Không quân tiếp tục triển khai nhiệm vụ bay cứu hộ, cứu trợ nhân dân tại các khu vực bị ảnh hưởng bởi mưa lũ.
Chia sẻ
Trường tiểu học Hoà Thịnh, điểm trường Phú Hữu nằm tại xã Hoà Thịnh, tỉnh Đắk Lắk (trước đây là tỉnh Phú Yên) mấy ngày trước còn chìm nghỉm trong nước, hôm nay 23/11, nước đã rút nên lực lượng quân đội đã mang “con chữ” ra phơi, vệ sinh trường lớp.
Chia sẻ
Ngay sau khi đơn vị vận hành đóng cửa tràn Dốc Miếu hồ Kẻ Gỗ (xã Cẩm Duệ, Hà Tĩnh) hàng chục người dân đã đổ về khu vực hạ lưu để giăng lưới, vây bắt cá. Chỉ trong thời gian ngắn, nhiều nhóm đã thu được hàng tạ cá mè lớn ngay dưới chân cửa tràn.
Chia sẻ
Bước ra từ nghèo khó, cô gái trẻ Dương Thị Mỹ Hồng không chỉ là sinh viên giỏi mà còn trở thành Đại sứ ESG, lan tỏa thông điệp sống xanh sau khi nhận được sự hỗ trợ từ chương trình học bổng.
Chia sẻ
Theo đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, việc thu hút nhà làm phim phải có cơ chế đồng bộ thống nhất, ông ví dụ đoàn phim "Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối” phải đóng máy 1 ngày vì trong xóm hát karaoke.
Chia sẻ
Chính phủ Moldova đang thảo luận về việc trục xuất Đại sứ Nga Oleg Ozerov. Lý do cho việc này là một máy bay không người lái của Nga được cho là đã xâm phạm không phận Moldova. RIA Novosti đưa tin về ý định của Chisinau.
Chia sẻ
Tối 22/11, tại sân khấu Chợ đêm Bắc Hà, UBND xã Bắc Hà, tỉnh Lào Cai đã tổ chức bế mạc Festival mùa đông “Sắc màu Cao nguyên” năm 2025. Sau một tuần diễn ra sôi động, lễ hội đã khép lại bằng một chương trình nghệ thuật giàu bản sắc cùng lễ trao giải hội thi Trình diễn trang phục dân tộc, điểm nhấn được đông đảo du khách chờ đón.
Chia sẻ
Các hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên, Trương Hồ Phương Nga, Ngọc Trinh... đều trở thành tâm điểm của dư luận khi bị bắt giữ bởi những tội danh khác nhau.
Chia sẻ
Ông Hồ Xuân Năng, giảng viên kiêm Chủ tịch Hội đồng trường, Tổng Giám đốc Đại học Phenikaa - là một trong 71 gương mặt được Hội đồng Giáo sư Nhà nước công nhận đạt chuẩn giáo sư năm 2025.
Chia sẻ
Cuộc đua "hút tiền" của một số nhà băng đang nóng trở lại. Theo nhận định của nhiều công ty chứng khoán và chuyên gia, lãi suất huy động sẽ tiếp tục tăng trong phần còn lại năm 2025.
Chia sẻ
Trấn Thành, Hà Anh Tuấn ủng hộ 500 triệu đồng, Lý Hải hỗ trợ xe 0 đồng, cùng hướng về miền Trung, sẻ chia khó khăn với bà con vùng lũ.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Tôn Thọ 
