Cựu Giám đốc CDC Nam Định hầu tòa, khai không nghĩ mình gây thiệt hại đến thế

Cựu Giám đốc CDC bị truy tố 2 tội danh

Ngày 29/11, Tòa án nhân dân tỉnh Nam Định đã mở phiên tòa sơ thẩm, xét xử cựu Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nam Định (CDC Nam Định) Đỗ Đức Lưu cùng 7 bị cáo khác.

Trong vụ án liên quan đến sai phạm trong quá trình mua kit xét nghiệm của Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á), ông Lưu cùng cựu Kế toán trưởng CDC Nam Định Vũ Ngọc Tuyên bị truy tố 2 tội danh "Nhận hối lộ" và "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".

Các bị cáo Phạm Thị Nga – cựu Trưởng khoa Dược - Vật tư y tế; Vũ Khánh Vân – cựu Trưởng phòng Kế hoạch nghiệp vụ bị truy tố tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", quy định tại khoản 3, Điều 222 Bộ luật Hình sự.

Bị cáo Vũ Thị Ngọc Thanh – cựu Phó Trưởng khoa Xét nghiệm; Nguyễn Thị Phương Thảo - kỹ thuật viên xét nghiệm Khoa Xét nghiệm; Lâm Thị Hà - nhân viên Khoa Xét nghiệm bị truy tố tội "Tham ô tài sản", quy định tại điểm a, khoản 3, Điều 353 Bộ luật Hình sự.

Bị cáo Vũ Thị Yến - nhân viên Khoa Xét nghiệm bị truy tố tội "Tham ô tài sản", quy định tại điểm d, khoản 2, Điều 353 Bộ luật Hình sự.

Cựu Giám đốc CDC Nam Định Đỗ Đức Lưu bị truy tố 2 tội danh "Nhận hối lộ" và "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng". Ảnh: CDC NĐ

Trong vụ án này, bị hại được xác định là CDC Nam Định, đại diện theo pháp luật là ông Trần Ngọc Minh – Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Nam Định, quyền Giám đốc CDC Nam Định.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là Công ty Việt Á – người đại diện theo pháp luật là Phan Quốc Việt (hiện đang bị tạm giam trong một vụ án khác, người đại diện theo ủy quyền là Hà Thị Thanh Thủy).

Cựu Giám đốc CDC Nam Định hầu tòa với 3 luật sư bào chữa, các bị cáo còn lại mỗi người có 1 luật sư bào chữa.

Cơ quan truy tố cáo buộc, trong thời gian từ tháng 8/2020 đến tháng 11/2021, lợi dụng việc CDC Nam Định được UBND tỉnh Nam Định giao làm chủ đầu tư mua sắm trang thiết bị y tế, hóa chất, sinh phẩm phục vụ công tác phòng chống cấp bách dịch Covid-19, Đỗ Đức Lưu biết Công ty Việt Á trích lại tiền cho CDC Nam Định theo phần trăm giá trị hợp đồng khi mua sinh phẩm của Công ty Việt Á và Vũ Ngọc Tuyên đã thỏa thuận với Vũ Đình Hiệp – Phó Giám đốc Công ty Việt Á về việc tiền theo phần trăm giá trị hợp đồng do Công ty Việt Á đưa cho CDC Nam Định và cá nhân Tuyên để mua sản phẩm của Công ty Việt Á.

Sau mỗi lần thanh lý hợp đồng, Tuyên nhận tiền do Hiệp chuyển đã báo cáo Lưu, Lưu chỉ đạo nhập quỹ cơ quan và chi một phần cho các thành viên Hội đồng mua sắm (HĐMS), tổ chuyên gia đấu thầu.

Hiệp đã đưa cho Tuyên tổng 3,1 tỷ đồng, Tuyên báo cáo Lưu là Công ty Việt Á chuyển hơn 1,2 tỷ đồng và đưa vào quỹ CDC Nam Định để ký 4 hợp đồng mua 46.756 test của Công ty Việt Á.

Để mua sản phẩm của Công ty Việt Á như thỏa thuận, Đỗ Đức Lưu đã chỉ đạo Nga, Tuyên, Vân vay sinh phẩm của Công ty Việt Á sử dụng trước, cam kết khi có kế hoạch và dự toán được UBND tỉnh phê duyệt, CDC Nam Định sẽ hoàn thiện các thủ tục mua sắm theo quy định và hoàn trả số sinh phẩm đã vay của Công ty Việt Á; đồng thời xin báo giá của các công ty khác với giá cao hơn của Công ty Việt Á, được đưa vào nội dung hồ sơ yêu cầu để hợp thức hóa hồ sơ các gói thầu theo hình thức chỉ định thầu.

Mục đích để Công ty Việt Á làm nhà thầu cung cấp sinh phẩm xét nghiệm cho CDC Nam Định, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước tổng hơn 14,6 tỷ đồng.

Trong thời gian từ tháng 5/2021 đến tháng 9/2021, lợi dụng việc được giao trực tiếp quản lý và phụ trách sinh phẩm đã mua của Công ty Việt Á, Vũ Thị Ngọc Thanh đã chỉ đạo Thảo, Hà, Yến đóng gói các sinh phẩm do Khoa tiết kiệm được trong quá trình xét nghiệm gộp mẫu để bán cho Công ty Việt Á. Thanh đã chiếm đoạt hàng nghìn kit test, tổng trị giá 791 triệu đồng.

"Nhận 3 nhưng báo cáo 1"

Là người đầu tiên được gọi lên bục xét hỏi, Vũ Ngọc Tuyên thừa nhận cáo trạng truy tố mình với 2 tội danh như vậy là đúng. Về 5 hợp đồng kinh tế ký kết mua sinh phẩm của Công ty Việt Á, Tuyên khai được thực hiện từ tháng 10/2019 đến tháng 11/2021 và hiện đã thanh toán với Công ty Việt Á 4 hợp đồng.

Tuyên trình bày mình là thành viên của HĐMS, thành viên của tổ chuyên gia đấu thầu, đã được tập huấn quy định của Luật Đấu thầu.

Nhận thức về vai trò của mình trong thực hiện 5 hợp đồng kinh tế nêu trên, Tuyên khai đã làm sai. Tuy nhiên theo cựu Kế toán trưởng CDC Nam Định, bị cáo này đã ngăn cản Giám đốc Đỗ Đức Lưu ít nhất 3 lần "kể cả về mặt tình cảm, kể cả về mặt chuyên môn" khi có chuyện vay hàng trước khi ký kết hợp đồng.

Bị cáo Vũ Ngọc Tuyên cũng thừa nhận việc vay hàng của Công ty Việt Á trước khi ký kết hợp đồng kinh tế là sai quy định, "sai hoàn toàn"; sau này việc ký kết 5 hợp đồng với Công ty Việt Á, theo Tuyên cũng là hoàn toàn không hợp lệ.

Mặt khác, khai về quá trình thực hiện 5 hợp đồng kinh tế với Công ty Việt Á, Tuyên khai tháng 8/2019 Đỗ Đức Lưu có bảo liên hệ với Công ty Việt Á để xem "người ta có đủ năng lực để cung cấp hàng", kit test "người ta bán như thế nào".

Tuyên sau đó đã liên hệ với Hiệp, giới thiệu là Kế toán trưởng của CDC Nam Định cần mua sinh phẩm. Phía Công ty Việt Á nói đã cung cấp nhiều đơn vị, giá cả cũng như thế. Hiệp cũng nói cơ chế của Công ty Việt Á sẽ hỗ trợ trong thời điểm này là 10%. Sau này khi về giới thiệu sản phẩm ở CDC Nam Định, đại diện Công ty Việt Á có nói hỗ trợ bằng sinh phẩm.

Tuyên trình bày khi CDC Nam Định chuyển trả tiền hợp đồng thứ nhất, Hiệp nói hỗ trợ sinh phẩm thì không xuất được hóa đơn VAT 10%, sau đó chuyển sang hỗ trợ bằng giá trị 10% hợp đồng trước thuế.

Theo bị cáo Tuyên, Tuyên hiểu tiền này là tiền chi ngoài hợp đồng. Tuyên cũng thừa nhận còn được Công ty Việt Á trích bồi dưỡng riêng cho 4% và xác nhận đã nhận của Công ty Việt Á tổng 3,1 tỷ đồng (cả 10% chung của CDC và 4% riêng của Tuyên).

Sau khi nhận tiền, Tuyên khai có báo cáo lại lãnh đạo CDC nhưng chỉ thông báo Công ty Việt Á đã chuyển tiền cho từng lần và do gọi điện thoại nên không báo cáo cụ thể.

Về số tiền 3,1 tỷ đồng nhận từ Công ty Việt Á, Tuyên chuyển hơn 1,2 tỷ đồng cho Vân. Trong số 1,2 tỷ đồng này, Tuyên có làm danh sách đề xuất đưa cho Lưu ký phê duyệt, Tuyên tiếp tục được nhận 61,5 triệu đồng.

Về việc chuyển tiền cho Vân mà không chuyển cho thủ quỹ, bị cáo Tuyên khai là theo chỉ đạo của cựu Giám đốc Đỗ Đức Lưu. Tuyên cũng thừa nhận mình bị truy tố tội "Nhận hối lộ" là đúng, không oan sai. Hiện Tuyên đã nộp lại khoảng hơn 1,7 tỷ đồng.

Cựu Giám đốc CDC Nam Định thừa nhận những gì?

Trả lời xét hỏi của Hội đồng xét xử (HĐXX), cựu Giám đốc CDC Nam Định Đỗ Đức Lưu cho biết, bị cáo hoàn toàn công nhận với những diễn biến xảy ra khi ký 5 hợp đồng kinh tế với Công ty Việt Á mà cáo trạng thể hiện.

Trả lời về việc vay sinh phẩm dùng trước sau mới hoàn thiện thủ tục với Công ty Việt Á, bị cáo Lưu thừa nhận có việc này và nói bắt buộc phải vay, tuy nhiên bị cáo Lưu cũng nói việc vay như vậy là không đúng.

Cựu Giám đốc CDC Nam Định cũng thừa nhận quá trình thực hiện 5 hợp đồng kinh tế với doanh nghiệp hoàn toàn không đúng. Trình bày tại tòa, bị cáo Lưu nói CDC Nam Định đã sai khi chủ động liên hệ nhà thầu cung cấp vay vật tư, sau đó tiến hành các bước tiếp theo xây dựng các tờ trình để phê duyệt các kế hoạch cũng như cung cấp ngân sách bổ sung…

Trong việc xin báo giá của các đơn vị khác, cựu Giám đốc CDC Nam Định cũng thừa nhận không đúng.

Tại tòa hôm nay, vị cựu lãnh đạo CDC Nam Định khai rằng, CDC Nam Định tin tưởng khi nhận được thông tin của Bộ Y tế và một số cơ quan chuyên môn công bố liên quan danh mục sinh phẩm của Công ty Việt Á đảm bảo chất lượng, được đảm bảo các giấy phép lưu hành, kèm theo các tiêu chuẩn kỹ thuật, danh bạ người liên hệ, cổng thông tin Bộ Y tế cũng công bố giá.

Đến hết năm 2021, theo bị cáo Lưu, CDC Nam Định cũng không tìm được nhà thầu thứ 2 nào cung cấp sinh phẩm cho việc xét nghiệm Covid-19.

Về cáo buộc gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 14,6 tỷ đồng, vị cựu Giám đốc CDC Nam Định khai hoàn toàn không nghĩ mình gây thiệt hại cho Nhà nước thế.

Trình bày trước HĐXX, Đỗ Đức Lưu cho biết, vì hoàn cảnh cực kỳ khốc liệt của dịch Covid-19 thời điểm đó nên đã thực hiện một số công việc chưa đúng như cáo buộc.

"Bị cáo và các cán bộ của bị cáo cũng không nghĩ là mình gây thiệt hại. Giá Việt Á (Công ty Việt Á – PV) hiện diện ngay trên cổng thông tin của Bộ Y tế…, cán bộ đi rà soát các tỉnh thì họ cũng đều mua như thế" – bị cáo Đỗ Đức Lưu nói.

Mặt khác, theo trình bày của cựu Giám đốc CDC Nam Định, ngay từ đầu năm 2020, quá trình phòng, chống dịch đã xảy ra vụ CDC Hà Nội trong quá trình mua bán hệ thống máy xét nghiệm, chính vì thế trong hệ thống CDC đã cố gắng trong đại dịch đừng làm sao để xảy ra vi phạm liên quan công tác tài chính.

Về số tiền 3,1 tỷ đồng mà Tuyên nhận của Công ty Việt Á, bị cáo Lưu khai không biết, mãi đến tháng 7/2023 mới biết việc này thông qua đối chất.

Việc Tuyên thỏa thuận với Hiệp chi phần trăm ngoài hợp đồng, khai về tình tiết này, bị cáo Đỗ Đức Lưu nói sau khi thực hiện một số hợp đồng với Công ty Việt Á thì có tiền bồi dưỡng chuyển về CDC Nam Định. Lưu khai rằng ông đã hoàn toàn không để ý, bảo có tiền thì chuyển cho Phòng Kế hoạch nghiệp vụ quản lý.

Với bản thân mình, bị cáo Lưu thừa nhận nhận 3 lần tiền là 85 triệu đồng. Về chi tiết Tuyên khai đưa cho mình 60 triệu đồng, ông Lưu nói không nhận số tiền này.

Cũng theo cựu Giám đốc CDC Nam Định, sau khi nhận kết luận điều tra, cáo trạng, bị cáo này không chối tội nhưng hết sức băn khoăn. Bởi về mặt suy nghĩ chủ quan hoàn toàn không đặt vấn đề gì, ý nghĩ gì liên hệ với nhà thầu để có mục đích cá nhân.

Và khi Công ty Việt Á chuyển tiền, bị cáo Lưu khai nghĩ tiền bồi dưỡng nên không cầm mà chuyển cho Phòng Kế hoạch nghiệp vụ để sử dụng chung, bồi dưỡng cho "anh em trong hội đồng".