Đặt nông dân ở trung tâm của phát triển – tinh thần lớn tại Diễn đàn Lắng nghe nông dân nói năm 2025

Thưa ông, Diễn đàn “Bộ trưởng, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam lắng nghe nông dân nói” năm 2025 có chủ đề “Đồng hành cùng nông dân bước vào kỷ nguyên mới”. Với ông – người nhiều năm gắn bó với lĩnh vực phát triển nông thôn, chủ đề này mang lại cho ông những suy nghĩ và kỳ vọng như thế nào?

- Diễn đàn năm 2025 có thể nói là một trong những diễn đàn được kỳ vọng nhất, bởi nó gắn với những nguyện vọng rất lớn của bà con nông dân. Tại sao tôi nói kỳ vọng? Bởi vì đất nước ta đang ở trên một hành trình phát triển mạnh mẽ, đúng theo tinh thần “vươn tới kỷ nguyên mới”.

Chúng ta đang chuẩn bị cho Đại hội Đảng XIV. Đồng thời, trong nước, nhiều nhiệm vụ chiến lược đang được triển khai như tổ chức lại chính quyền hai cấp, sáp nhập đơn vị hành chính… Đặc biệt, Trung ương và Bộ Chính trị vừa ban hành một loạt nghị quyết, trong đó có 4 nghị quyết rất quan trọng. Đó là về khoa học công nghệ, phát triển thể chế, hợp tác quốc tế và kinh tế tư nhân.

Tất cả những nghị quyết đó đang tạo nên những làn sóng phát triển mạnh mẽ, thúc đẩy cuộc cách mạng lớn trong kinh tế - xã hội nói chung và nông nghiệp, nông dân, nông thôn nói riêng. Trong bối cảnh ấy, đất nước ta đang thực sự trở thành một điểm sáng về nhiều mặt, và diễn đàn lần này, đương nhiên, cũng không thể tách rời dòng chảy ấy.

Một điều nữa khiến tôi cho rằng bà con nông dân sẽ rất kỳ vọng chính là những chỉ đạo mang tầm chiến lược, tầm thời đại của Tổng Bí thư Tô Lâm trong dịp các đại biểu nông dân tiêu biểu tiếp kiến vừa qua.

Tổng Bí thư đã chỉ rõ rằng, chúng ta phải đặt nông dân là trung tâm, là chủ thể của phát triển, làm sao để giai cấp nông dân Việt Nam không chỉ là người sản xuất đơn thuần mà còn là người sáng tạo, doanh nhân, nhà quản trị nông nghiệp sinh thái, là người tổ chức phát triển nông thôn văn minh, hiện đại.

Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh rằng phát triển nông thôn không chỉ là xây dựng cơ sở hạ tầng mà còn là một cuộc cách mạng lấy nông dân làm trung tâm, hướng tới nông nghiệp xanh, nông thôn đáng sống. Tôi tin rằng những chỉ đạo đó sẽ trở thành “khơi nguồn” để tại diễn đàn này, bà con nông dân bày tỏ nguyện vọng, hiến kế và cùng nhau bàn về những hành động cụ thể để hiện thực hóa tinh thần chỉ đạo của Đảng, của Tổng Bí thư.

Vậy với vai trò là cơ quan tham mưu chính sách về kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn, ông kỳ vọng gì từ diễn đàn này để góp phần hoàn thiện thể chế, thúc đẩy liên kết chuỗi và phát triển nông thôn bền vững trong giai đoạn tới?

- Tôi rất tâm đắc khi Tổng Bí thư khẳng định nông dân là trung tâm, là chủ thể của phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân là doanh nhân của đồng đất, là kỹ sư sinh thái, là chủ thể văn hóa nông thôn.

Chính những chỉ đạo ấy đặt ra cho chúng tôi - cơ quan tham mưu quản lý nhà nước về kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường một nhiệm vụ rất nặng nề nhưng cũng rất vinh dự.

Trước hết, phải thể chế hóa kịp thời đường lối, chỉ đạo của Tổng Bí thư, của Đảng và Chính phủ để đưa vào cuộc sống. Nhiệm vụ tiếp theo là đặt nông dân làm trung tâm trong phát triển kinh tế hợp tác. Muốn vậy, chúng tôi phải tiếp tục đẩy mạnh việc phát triển các hợp tác xã nòng cốt, xây dựng chuỗi giá trị xanh, chuỗi giá trị số.

Cách đây 6 năm, chúng tôi đã tham mưu để Chính phủ ban hành nghị định thúc đẩy liên kết sản xuất. Giờ đây, liên kết không chỉ là câu chuyện giữa nông dân – doanh nghiệp – nhà khoa học, mà hơi thở mới nằm ở liên kết xanh, số hóa quản trị, phát triển vùng nguyên liệu đạt chuẩn.

Khoa học công nghệ, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế hợp tác, sẽ là động lực tăng trưởng xanh, tăng trưởng số. Hợp tác xã không thể đứng ngoài xu thế này. Ngoài ra, chúng tôi cũng định hướng phát triển hợp tác xã đa chức năng, đa dịch vụ, tham gia sâu vào xây dựng nông thôn mới đáng sống, tích hợp giá trị văn hóa, du lịch, làm giàu từ nông thôn.

Thưa ông, từ thực tiễn triển khai các chương trình phát triển kinh tế hợp tác và xây dựng nông thôn, theo ông điều gì là quan trọng nhất để tinh thần “Lắng nghe nông dân nói” thực sự trở thành hành động, chứ không chỉ dừng ở khẩu hiệu?

- Tôi rất ấn tượng khi chương trình đối thoại lần này có hai phần rất rõ ràng: khơi thông chính sách, đồng hành cùng nông dân. Lắng nghe nông dân ở đây không chỉ là nghe để biết, mà là nghe để hiểu, để hành động, để chính sách thật sự “đi vào lòng dân”.

Thông qua các câu hỏi sắp tới của nông dân, Bộ trưởng và Chủ tịch Hội Nông dân sẽ có cơ sở chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tham mưu thực thi chính sách sao cho ý Đảng và lòng dân gặp nhau. Chỉ khi hai điều đó hòa làm một, chính sách mới phát huy hiệu quả, mới đi được trọn vẹn con đường từ nghị quyết đến hành động rồi đến cuộc sống của người dân.

Theo ông, trong hàng nghìn câu hỏi gửi về cho diễn đàn năm nay, đâu là những nhóm vấn đề mà bà con nông dân quan tâm nhất – đặc biệt là những vấn đề liên quan đến lĩnh vực mà Cục đang phụ trách?

- Chúng tôi đã nhận được rất nhiều câu hỏi của bà con nông dân, và chắc chắn tại diễn đàn tới sẽ còn nhiều hơn nữa. Tổng hợp lại, chúng tôi chia thành bốn nhóm vấn đề lớn trong lĩnh vực kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn.

Thứ nhất là thể chế hóa cơ chế chính sách trong bối cảnh triển khai nhiều chủ trương, nghị quyết mới của Đảng. Để hiện thực hóa tinh thần “nông dân là chủ thể, là nhà sáng tạo, là doanh nhân của nông nghiệp sinh thái”, chúng tôi đang chuẩn bị đề xuất sửa đổi hàng loạt nghị định, thông tư, giúp tháo gỡ khó khăn cho nông dân.

Ví dụ, cách đây một tháng, Cục đã sơ kết Nghị định 52 về bảo tồn và phát triển làng nghề. Những khó khăn đã được nhận diện rõ, và chúng tôi quyết tâm tham mưu để làng nghề trở thành điểm tựa văn hóa và kinh tế, từ đó biến văn hóa thành lợi thế phát triển.

Thứ hai, chúng tôi đang đề xuất với Chính phủ ban hành Nghị định về kinh tế trang trại. Đây được xem là một lực lượng nòng cốt cho nông nghiệp hiện đại, quy mô lớn, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, tham gia chuỗi giá trị trong nước và quốc tế.

Thứ ba, về khoa học công nghệ, chúng tôi đã bắt đầu xây dựng nền tảng số dùng chung cho khu vực kinh tế hợp tác, xây dựng cơ sở dữ liệu cho nhiều lĩnh vực như cơ giới hóa, bố trí dân cư, phát triển vùng nguyên liệu, liên kết chuỗi – tất cả đều theo hướng xanh và số.

Thứ tư, Cục Kinh tế hợp tác đang phối hợp với các đơn vị triển khai nhiều đề án chiến lược, như: Đề án trồng trọt giảm phát thải, hay Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp vùng Đồng bằng sông Cửu Long vừa được Thủ tướng phê duyệt.

Toàn ngành kinh tế hợp tác từ Trung ương đến địa phương đang chuẩn bị tinh thần sẵn sàng cho kỷ nguyên tăng trưởng xanh và bền vững, nơi nông dân thực sự là trung tâm của đổi mới.

Vậy thì theo ông, bà con sẽ đặc biệt quan tâm tới những vấn đề gì tại diễn đàn lần này?

- Tôi nghĩ rằng bà con nông dân sẽ đặc biệt quan tâm đến các chủ trương, chỉ đạo của Tổng Bí thư, của Đảng và Chính phủ về phát triển nông nghiệp sinh thái, xanh, bền vững.

Ngoài ra, việc tổ chức lại thể chế hai cấp, bỏ cấp huyện, sáp nhập địa phương cũng là vấn đề lớn, tác động trực tiếp đến sản xuất và đời sống của nông dân.

Một chủ đề nữa chắc chắn được nhắc đến nhiều là khoa học, công nghệ và biến đổi khí hậu. Bà con sẽ quan tâm đến tín dụng xanh, bảo hiểm nông nghiệp,... những vấn đề mà Tổng Bí thư cũng từng chỉ đạo rất sâu sắc trong buổi tiếp kiến nông dân vừa rồi.

Cuối cùng, tôi tin rằng nông dân cũng sẽ ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ, các địa phương trong khắc phục thiệt hại thiên tai. Nhưng quan trọng hơn, như tôi vẫn nói, phải chuyển từ “hỗ trợ thảm họa” sang “phòng ngừa rủi ro” để chủ động thích ứng thay vì bị động khắc phục.

Đó là những điều mà tôi tin rằng bà con nông dân đang chịu tác động lớn nhất từ biến động khí hậu và kinh tế sẽ mang đến diễn đàn lần này bằng tất cả tấm lòng và khát vọng của mình.

Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện thẳng thắn và đầy tâm huyết này!

×