Dịch tả lợn châu Phi, nhìn từ điểm nóng: Vaccine, chăn nuôi an toàn sinh học, hai tấm lá chắn hiệu quả (Bài 6)

Những trang trại bình yên trong "bão" dịch

Giữa những khu chuồng trại trống trơn vì Dịch tả lợn châu Phi, trang trại lợn của anh Phạm Trung Hiếu, phường Phong Châu (tỉnh Phú Thọ) vẫn đang phát triển ổn định trong 3 năm qua. Bí quyết của anh là, áp dụng đúng các quy trình kỹ thuật chăn nuôi và tiêm phòng vaccine Dịch tả lợn châu Phi cho đàn lợn.

"Trong 10 năm chính thức chăn nuôi lợn, tôi thấy Dịch tả lợn châu Phi chính là cửa ải khó nhằn nhất với người chăn nuôi, chỉ cần nó xuất hiện là mất trắng", Hiếu nói.

Như trang trại của Hiếu, Dịch tả lợn châu Phi cũng đã tấn công đàn lợn đôi ba lần. Lần đầu tiên vào năm 2019, khi dịch bệnh này mới xuất hiện ở Việt Nam, khi đó, trang trại của anh mất vài chục con nái một lúc, chỉ may mắn giữ được đàn lợn thịt.

Tiếp đó, năm 2021, một lần nữa, trại lợn lại "dính" Dịch tả lợn châu Phi, nhưng lần này thiệt hại nặng nề hơn, anh mất 100 con lợn cai sữa, vài chục con nái, chuồng trại trống trơn, chỉ còn 7 - 8 con nái.

Sau thất bại do dịch bệnh quét qua, Hiếu vẫn quyết tâm khôi phục lại trang trại lợn nhưng lần này anh tin vào những nghiên cứu khoa học mang tính đột phá của ngành thú y, đó là vaccine Dịch tả lợn châu Phi.

"Cách đây 2 năm, tôi được doanh nghiệp mà tôi làm đại lý thức ăn chăn nuôi tư vấn nên khuyên vaccine Dịch tả lợn châu Phi, tôi đã mạnh dạn liên hệ với Công ty CP AVAC Việt Nam đăng ký tiêm thử vaccine AVAC AFS LIVE của công ty. Kết quả thật không ngờ, từ đó đến nay, đàn lợn của gia đình tôi phát triển rất ổn định, dù ngay sát nhà tôi, các trại vẫn nổ dịch như thường", Hiếu tiết lộ.

Nói rồi Hiếu dẫn chúng tôi đi đến một số trại nuôi ngay sát nhà mình, rất nhiều chuồng trại trống trơn, còn nguyên dấu vết của vôi bột, hậu quả của Dịch tả lợn châu Phi đã quét qua trang trại. "Khu chúng tôi có truyền thống chăn nuôi lợn từ nhiều năm nay, nhà nào cũng có vài chục con nái, đàn lợn thịt, từ khi Dịch tả lợn châu Phi xuất hiện, bà con chăn nuôi chịu nhiều thiệt hại, nên khi thấy tôi mạnh dạn tiêm vaccine Dịch tả lợn châu Phi, lúc đầu họ còn bán tín bán nghi, giờ thì đã yên tâm áp dụng theo sau khi chứng kiến đàn lợn nhà tôi vẫn bình yên ngay trong bão dịch", Hiếu nói.

Chủ trang trại 9X tiết lộ, đến nay, anh đã tiêm 3 đợt vaccine AVAC AFS LIVE của Công ty CP AVAC Việt Nam cho đàn lợn với số lượng 600 liều, trong đó ngay đợt đầu tiêm, anh đã thử nghiệm 300 liều. Hiếu cho biết, hiện, mỗi năm trang trại xuất bán khoảng 500 con lợn thịt, tương đương khoảng 60 tấn.

Khi được hỏi lý do mạnh dạn tiêm vaccine Dịch tả lợn châu Phi, Hiếu cho biết, thời điểm tiếp cận thông tin về vaccine, anh gần như "chơi tất tay" vì không tiêm thì lợn chết vì dịch, còn nếu tiêm thì sẽ có cơ hội vượt qua và phục hồi. "Tôi tin vào thành quả nghiên cứu của các nhà khoa học, vaccine đã được công nhận lưu hành thì cứ mạnh dạn áp dụng", Hiếu khẳng định.

Hiếu cho biết thêm, khi tiêm vaccine Dịch tả lợn châu Phi, đàn lợn vẫn phát triển bình thường, chỉ có những con có bệnh nền sẽ yếu hơn, khi đó, anh chủ động loại khỏi đàn. Chủ trang trại 9X cũng lưu ý, chỉ tiêm vaccine Dịch tả lợn châu Phi khi đàn lợn khỏe mạnh, chưa ủ bệnh thì sau một thời gian sẽ đạt miễn dịch và tiết lộ thêm, có những con lợn trong trại đã tiêm đến vòng thứ 4 và vẫn phát triển khỏe mạnh.

Không chỉ áp dụng cho trang trại, Hiếu cũng giới thiệu vaccine Dịch tả lợn châu Phi cho nhiều hộ dân trong khu cùng tiêm cho đàn lợn.

Tương tự như vậy, anh Nguyễn Thanh Tùng, chủ trang trại chăn nuôi ở Thạch Thất (Hà Nội) cũng lựa chọn con đường tiêm vaccine để bảo vệ đàn lợn của gia đình.

Chia sẻ với chúng tôi, anh Nguyễn Thanh Tùng cho biết, anh "bén duyên" với nghề chăn nuôi lợn từ năm 2013. Trải qua nhiều thăng trầm với nghề, với đủ loại dịch bệnh, "bão" giá nhưng với anh và nhiều chăn nuôi khác, Dịch tả lợn châu Phi vẫn là một cơn ác mộng.

"Dịch tả lợn châu Phi quét qua trang trại là xác định trắng tay, cho đến giờ hậu quả dịch gây ra vẫn rất khủng khiếp khiến người chăn nuôi thiệt hại rất nặng. Như trại của tôi còn bùng phát dịch không chỉ một lần, thiệt hại không biết bao nhiêu mà kể", anh Tùng nói.

Đang trong lúc hoang mang, anh được đại diện doanh nghiệp thức ăn chăn nuôi giới thiệu vaccine Dịch tả lợn châu Phi AVAC ASF LIVE của Công ty CP AVAC Việt Nam, một trong 3 loại vaccine Dịch tả lợn châu Phi chính thức được Bộ Nông nghiệp và PTNT (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cấp phép lưu hành.

"Sau hơn 1 năm đưa vaccine vào sử dụng, tôi thấy hiệu quả bảo hộ của vaccine đã được chứng minh. 5.000 - 6.000 con lợn vẫn khỏe mạnh, lớn nhanh sau khi tiêm vaccine và đã được xuất chuồng", anh Tùng nói.

Hiện, trang trại của anh Tùng đang duy trì tổng đàn gần 2.000 lợn nái và hơn 5.000 con lợn thịt. Sau hiệu quả của vaccine, anh Tùng đã xây dựng kế hoạch để sử dụng vaccine thường xuyên cho đàn lợn thịt.

Là một trong 3 doanh nghiệp đang cung ứng vaccine Dịch tả lợn châu Phi ra thị trường, ông Nguyễn Văn Điệp, Tổng Giám đốc Công ty CP AVAC Việt Nam cho biết, hiện nay, người chăn nuôi đang thiếu những thông tin chính thống về hiệu quả của vaccine, từ đó chưa tin tưởng sử dụng trên diện rộng.

Do vậy, thời gian qua, AVAC tích cực triển khai các mô hình tiêm phòng vaccine Dịch tả lợn châu Phi trên đàn lợn để người chăn nuôi có thêm kiểm chứng, đánh giá, từ đó tin tưởng vào một loại vaccine mới. Hiện, các mô hình sử dụng vaccine của AVAC ở Mỹ Đức, Đan Phượng (Hà Nội), Trà Vinh, Hải Dương,... đều đã chứng minh được hiệu quả.

Cũng theo ông Điệp, vaccine cùng với biện pháp an toàn sinh học chính là 2 tấm lá chắn thép nhằm giảm thiểu thiệt hại do dịch bệnh gây ra. Vaccine không phải là một tấm áo giáp hoàn hảo vì nó không thể bảo hộ hết được các biến chủng của virus cũng như cần có thời gian sau khi tiêm để đảm bảo miễn dịch nên trong thời gian đó giải pháp an toàn sinh học vẫn rất quan trọng.

Chăn nuôi an toàn sinh học, hướng phát triển bền vững

Dịch tả lợn châu Phi vẫn đang diễn biến phức tạp và gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành chăn nuôi lợn ở nhiều địa phương trên cả nước. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, trong khi các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ liên tục chịu ảnh hưởng nặng nề thì nhiều trang trại áp dụng mô hình chăn nuôi khép kín, đảm bảo an toàn sinh học vẫn duy trì sản xuất ổn định, ít chịu thiệt hại từ dịch bệnh.

Phun khử trùng phòng chống bệnh dịch tả lợn Châu Phi tại trại chăn nuôi xã Phùng Nguyên. Ảnh: Hoan Nguyễn

Một trong những mô hình tiêu biểu là trang trại của ông Bùi Đức Biên ở xã Phùng Nguyên (tỉnh Phú Thọ), với quy mô 300 lợn nái và 3.000 lợn thịt. Ông Biên chia sẻ: “Nhiều năm chăn nuôi quy mô lớn, tôi rút ra bài học là phải chăn nuôi theo mô hình khép kín, an toàn sinh học mới bền vững.

Mình chủ động mọi khâu, từ con giống, thức ăn đến vệ sinh chuồng trại. Nhất là trong thời điểm dịch bệnh phức tạp, thì việc phòng dịch phải thực hiện nhiều lớp: từ rắc vôi, phun khử trùng hàng ngày cho đến kiểm soát nghiêm ngặt người và phương tiện ra vào trại”.

Không chỉ có ông Biên, nhiều trang trại chăn nuôi ở Phú Thọ cũng đã áp dụng công nghệ hiện đại để đảm bảo an toàn dịch bệnh. Hộ ông Bùi Quang Hiệu (xã Xuân Lũng) chăn nuôi lợn theo mô hình khép kín, an toàn sinh học cho biết: “Tôi áp dụng chăn nuôi công nghệ mới, gần như tuyệt đối không để người lạ tiếp xúc với đàn lợn. Xe vận chuyển không được vào trại mà phải có điểm trung chuyển bên ngoài. Con giống, thức ăn đều được kiểm tra kỹ nguồn gốc. Nhờ vậy, trại của tôi vẫn an toàn trong khi nhiều nơi khác đang lao đao vì dịch”.

Áp dụng chăn nuôi khép kín, an toàn sinh học, trang trại chăn nuôi lợn của hộ ông Bùi Đức Biên ở xã Phùng Nguyên đàn nuôi phát triển tốt, không bị ảnh hưởng dịch tả lợn châu Phi. Ảnh: Hoan Nguyễn

Theo thống kê, toàn tỉnh Phú Thọ hiện có hơn 300.000 hộ chăn nuôi, với tổng đàn lợn khoảng 1,9 triệu con. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 3.000 trang trại quy mô vừa và nhỏ, còn lại chủ yếu là hộ chăn nuôi nhỏ lẻ. Đây chính là nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất khi dịch bệnh bùng phát, do không đảm bảo các điều kiện vệ sinh, cách ly và kiểm soát dịch bệnh hiệu quả.

Trước thực trạng này, ngành nông nghiệp tỉnh Phú Thọ đang khuyến khích các hộ dân chuyển đổi sang mô hình chăn nuôi tập trung, khép kín và ứng dụng công nghệ cao để giảm thiểu rủi ro.

Ông Nguyễn Hiệp Khôi, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản tỉnh Phú Thọ cho biết: “Đối với dịch tả lợn châu Phi, biện pháp hiệu quả nhất là áp dụng triệt để chăn nuôi an toàn sinh học. Từ khâu thiết kế chuồng trại cao ráo, sạch sẽ, tách biệt khu sinh hoạt của người; đến việc lựa chọn con giống có nguồn gốc rõ ràng, kiểm dịch đầy đủ, cách ly tối thiểu 2 tuần trước khi nhập đàn. Chỉ khi đảm bảo nghiêm ngặt các yếu tố này, nguy cơ lây lan dịch bệnh mới được giảm thiểu”.

Chăn nuôi khép kín, an toàn sinh học – Giải pháp an toàn cho nhiều trại chăn nuôi quy mô lớn ở Phú Thọ trước dịch bệnh. Ảnh: Hoan Nguyễn

Mô hình chăn nuôi khép kín không chỉ giúp kiểm soát tốt dịch bệnh mà còn nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và đáp ứng yêu cầu thị trường. Đây là hướng đi tất yếu trong bối cảnh ngành chăn nuôi đang phải đối mặt với nhiều thách thức, từ dịch bệnh đến biến đổi khí hậu và yêu cầu ngày càng cao từ người tiêu dùng.

"Để bảo vệ thành quả chăn nuôi, đảm bảo sinh kế cho nông dân và hướng đến phát triển bền vững, việc đẩy mạnh chuyển đổi sang mô hình chăn nuôi khép kín, an toàn sinh học là cần thiết và cấp bách hơn bao giờ hết. Không chỉ là giải pháp phòng chống dịch bệnh hiệu quả, đây còn là bước đi chiến lược để ngành chăn nuôi hội nhập sâu rộng và phát triển bền vững trong tương lai", ông Khôi nhấn mạnh.

×