Dù giảm, giá gạo Việt vẫn dẫn đầu các nước xuất khẩu, tác động từ nguồn cung toàn cầu ra sao?

Giá trị xuất khẩu giảm mạnh, gạo Việt gặp nhiều thách thức

Theo báo cáo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, 8 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu gạo Việt Nam đạt 6,3 triệu tấn, tương đương 3,17 tỷ USD, tăng 2,2% về khối lượng nhưng giảm mạnh 17,5% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Giá gạo xuất khẩu bình quân giảm 19,3%, đạt 504,9 USD/tấn, do nhu cầu quốc tế sụt giảm và cạnh tranh khốc liệt từ các quốc gia như Thái Lan, Ấn Độ, và Pakistan.

Đến hôm nay, giá lúa gạo tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long vẫn khá ổn định. Theo cập nhật từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang, hiện giá lúa IR 50404 (tươi) dao động ở mức 5.700 - 5.900 đồng/kg; giá lúa OM 5451 (tươi) dao động mốc 5.900 - 6.000 đồng/kg; giá lúa OM 18 (tươi) dao động ở mốc 6.000 - 6.200 đồng/kg; giá lúa Đài Thơm 8 (tươi) dao động ở mốc 6.100 - 6.200 đồng/kg; giá lúa Nàng Hoa 9 dao động ở mức 6.000 - 6.200 đồng/kg; giá lúa (tươi) OM 308 dao động ở mức 5.700 - 5.900 đồng/kg.

Tương tự với mặt hàng gạo, theo cập nhật từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang, hiện gạo nguyên liệu xuất khẩu OM 380 dao động ở mức 7.450 - 7.550 đồng/kg; gạo nguyên liệu OM 18 dao động ở mức 8.500 - 8.600 đồng/kg; gạo nguyên liệu xuất khẩu IR 504 dao động ở mức 7.700 - 7.850 đồng/kg; gạo nguyên liệu xuất khẩu CL 555 dao động ở mức 7.750 - 7.900 đồng/kg; gạo nguyên liệu xuất khẩu OM 5451 dao động ở mức 7.700 - 7.900 đồng/kg; gạo thành phẩm OM 380 dao động ở 8.800 - 9.000 đồng/kg; gạo thành phẩm IR 504 dao động ở 9.500 - 9.700 đồng/kg.

Trên thị trường quốc tế, giá gạo xuất khẩu Việt Nam có dấu hiệu giảm nhẹ sau khi Philippines tạm ngừng nhập khẩu trong 60 ngày từ 1/9 để bảo vệ sản xuất nội địa. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), tính đến ngày 11/9, giá gạo trắng 5% tấm của Việt Nam giảm 11 USD/tấn so với cuối tháng 8, xuống còn 378 USD/tấn. Tương tự, giá gạo Jasmine cũng giảm 12 USD/tấn, về mức 533 USD/tấn, trong khi gạo thơm 5% tấm vẫn ổn định ở 450 USD/tấn.

Dù giảm, giá gạo trắng 5% tấm của Việt Nam vẫn dẫn đầu nhóm các nước xuất khẩu chính, cao hơn Ấn Độ (375 USD/tấn), Thái Lan (353 USD/tấn) và Pakistan (353 USD/tấn).

Với việc Ấn Độ quay lại xuất khẩu mạnh sau khi gỡ bỏ lệnh cấm, nguồn cung gạo toàn cầu đang ở trạng thái dư thừa. Dự báo, giá gạo thế giới có thể tiếp tục duy trì ở mức thấp đến năm 2026 nếu không có biến động lớn về thời tiết hay chính sách.

Trong bối cảnh đó, gạo Việt Nam vẫn giữ lợi thế nhờ chất lượng cao và uy tín trên thị trường quốc tế, nhưng áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt. Các doanh nghiệp xuất khẩu vẫn đang theo sát chính sách nhập khẩu từ các thị trường lớn như Philippines, Indonesia và Trung Quốc để kịp thời điều chỉnh chiến lược.

Chủ động ứng phó, mở rộng thị trường xuất khẩu gạo

Có thể nói, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam từ tháng 8/2025 đã chịu áp lực giảm. Các đối thủ cạnh tranh như Ấn Độ, Thái Lan, Pakistan cũng chứng kiến xu hướng tương tự.

Trước tình hình trên, các cơ quan chức năng và VFA đã khuyến nghị các doanh nghiệp xuất khẩu gạo không chỉ duy trì thị trường truyền thống mà cần chủ động tìm kiếm thị trường tiềm năng mới để giảm thiểu rủi ro, nâng cao khả năng thích ứng. Ngoài ra, doanh nghiệp cần tích cực mua tạm trữ lúa gạo của nông dân, thực hiện nghiêm Nghị định 107/2018/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo.

Đẩy mạnh thu mua lúa gạo cho nông dân đã là giải pháp được đưa ra. Đây cũng là một trong những chỉ đạo mới đây của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động sản xuất, xuất khẩu và ổn định thị trường gạo.

Từ nay đến cuối năm, về sản xuất, theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, sản lượng gạo năm 2025 ước đạt 43,143 triệu tấn, giảm 323 nghìn tấn so với cùng kỳ năm 2024. Lúa hàng hóa để cho xuất khẩu ước khoảng 15,085 triệu tấn, tương đương 7,542 triệu tấn gạo.

VFA cho rằng, để duy trì sản xuất, doanh nghiệp cần mở rộng thêm thị trường mới, đa dạng hóa thị trường. Doanh nghiệp cần tập trung mở rộng xuất khẩu gạo vào các thị trường Trung Quốc, Bangladesh, Malaysia, các nước châu Phi... trong khi vẫn theo sát tình hình thị trường Philippines.

VFA cho biết, đối với doanh nghiệp, để duy trì hoạt động kinh doanh cần xác định là phải đi tìm thị trường khác càng nhanh càng tốt. Đây là điều cốt lõi nhất để cả trước mắt và lâu dài chúng ta tránh bị phụ thuộc vào một thị trường chủ lực nào đó.

Giới chuyên gia nhận định, nhu cầu gạo chất lượng cao trên thị trường quốc tế luôn ngày càng tăng chứ không giảm. Đây sẽ vừa là cơ hội vừa là thách thức, đòi hỏi doanh nghiệp và nông dân Việt Nam phải nâng cao quy trình canh tác, đảm bảo an toàn, chất lượng, từ đó duy trì uy tín và năng lực cạnh tranh của hạt gạo Việt.

Với sự chủ động điều chỉnh chiến lược, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và tuân thủ chặt chẽ quy định, ngành gạo Việt Nam sẽ tiếp tục giữ vững được tốc độ tăng trưởng, đồng thời bảo đảm được giá thóc lúa cho nông dân.

Thực tế, nhiều doanh nghiệp vẫn tin tưởng vào tình hình xuất khẩu gạo cuối năm nay sẽ khả quan. Tổng Công ty Lương thực miền Nam (Vinafood II, mã: VSF) cho biết, doanh nghiệp tiếp tục đa dạng hóa thị trường xuất khẩu gạo. Năm 2025, Vinafood II đặt mục tiêu tổng doanh thu 18.500 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 113,6 tỷ đồng. Tổng sản lượng gạo của toàn công ty là 1,362 triệu tấn… Dù mục tiêu doanh thu giảm nhưng chỉ tiêu lợi nhuận của toàn tổng công ty và công ty mẹ dự báo tăng khá so với thực hiện năm 2024.

Còn với CTCP Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam (Vinaseed), năm nay, ban lãnh đạo đề ra kế hoạch doanh thu 2.750 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 310 tỷ đồng, tăng trưởng lần lượt 12% và 14% so với năm trước. Đây sẽ là kết quả kinh doanh cao nhất lịch sử doanh nghiệp.

Theo thông tin từ CTCP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An (mã: TAR), Hội đồng quản trị TAR vừa phê duyệt kế hoạch vay 190 tỷ đồng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) - Chi nhánh TP.HCM. Khoản vay này được sử dụng để mua gạo thực hiện hợp đồng cung ứng cho Kho dự trữ quốc gia năm 2025, sau khi công ty trúng thầu từ Chi cục Dự trữ Nhà nước khu vực XIV.

Với các động thái này của các doanh nghiệp, giá lúa gạo trong nước cũng như xuất khẩu của Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục vững trong thời gian tới.

Theo VFA, nhu cầu nhập khẩu gạo của Philippines còn rất lớn, trong đó, riêng gạo Việt Nam những tháng cuối năm ở mức khoảng 0,8 đến 1 triệu tấn. Bởi, gạo thơm Việt Nam được người tiêu dùng Philippines ưa chuộng, giá cả hợp lý. Nhiều doanh nghiệp Việt đã chuyển xuất khẩu gạo sang thị trường châu Phi, Trung Quốc và một số quốc gia khác. Hiện châu Phi đang mua lại gạo thơm của ta với giá cao. Trong khi đó, Tổng cục dự trữ Nhà nước đang thu mua khoảng 280.000 tấn lúa, gạo và các doanh nghiệp trúng thầu cung cấp đang tích cực gom hàng để giao vào tháng 10/2025 nên sẽ giúp giá lúa gạo chuyển biến tích cực hơn. Đây là những tín hiệu sáng của lúa gạo những tháng cuối năm nay.

Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) cho rằng, xuất khẩu gạo của Việt Nam trong năm 2025 có thể đạt 8,2 triệu tấn, tăng thêm 300.000 tấn so với dự báo. Xuất khẩu gạo của Việt Nam sẽ tăng mạnh trong những tháng cuối năm 2025 nhờ nhu cầu cao từ châu Phi và Trung Quốc. Trong khi đó, đối tác quan trọng nhất của Việt Nam là Philippines áp dụng chính sách hạn chế nhập khẩu 60 ngày sẽ khiến lượng nhập khẩu giảm khoảng 500.000 tấn. Lượng gạo nhập khẩu trong năm 2025 của Philippines vẫn ở mức 4,9 triệu tấn, cao nhất thế giới, USDA thông báo.

×