Dùng da đùi cứu bàn chân đã hoại tử gần hết do biến chứng đái tháo đường

Ngày 11/12, tin từ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, bệnh viện vừa cứu một bệnh nhân bị biến chứng đái tháo đường khiến bàn chân bị hoại tử gần hết.

Bệnh nhân là ông N.V.T (51 tuổi ở Hà Nội), nhập viện trong tình trạng bàn chân thối nát, gần như không thể cứu vãn do hoại tử và nhiễm trùng lan rộng.

Ông N.V.T mắc đái tháo đường nhưng không biết bệnh, đường huyết tăng kéo dài không được kiểm soát. Khi nhập viện, bàn chân đã hoại tử ướt, mô hoại tử mủn nát, tiết dịch hôi, ngón chân cái đã tự rụng trước đó.

Sau khi bác sĩ cắt lọc toàn bộ mô hoại tử, phần gan bàn chân còn lại chỉ khoảng 40–50%, tạo thành một khuyết hổng rất lớn – đây là thương tổn thường gặp trong biến chứng vi mạch của đái tháo đường lâu năm.

TS, bác sĩ Dương Mạnh Chiến – chuyên gia tạo hình thẩm mỹ, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết: Ở bệnh nhân đái tháo đường mạn tính, đường huyết cao kéo dài khiến các vi mạch ở đầu chi bị tổn thương và tắc nghẽn dần; máu không xuống được.

Mô thiếu máu dần chết, bắt đầu bằng hoại tử khô rồi tự rụng. Nếu nhiễm trùng xâm nhập, tình trạng chuyển sang hoại tử ướt, nguy hiểm và lan rộng. Vì vậy, phần lớn bệnh nhân đến viện muộn như vậy thường “khó cứu”: cắt cụt chi, hoặc nguy hiểm tính mạng do nhiễm trùng toàn thân.

Trong trường hợp của ông T, sau khi kiểm soát đường huyết và nhiễm trùng, ê - kíp phẫu thuật quyết định thực hiện vi phẫu – kỹ thuật duy nhất còn khả năng giúp giữ lại bàn chân. Các bác sĩ lấy một vạt da – mạch từ đùi và chuyển xuống bàn chân để che phủ khuyết hổng.

Theo TS Chiến, điểm đặc biệt của ca mổ là kỹ thuật nối mạch mới. Thay vì cắt đứt hoàn toàn mạch máu ở vùng chân để nối vạt như các phương pháp cũ – vốn làm giảm tưới máu cho bàn chân - kíp phẫu thuật chỉ “mở cửa bên” của mạch máu, giống như đục một cửa sổ nhỏ trên ống nước.

Nhờ đó, dòng máu chính xuống chân vẫn được giữ nguyên, đồng thời máu chảy vào vạt mới rất tốt. Cơ chế này còn giúp máu từ vạt “thấm ngược” xuống vùng bàn chân thiếu máu phía dưới, tạo ra hai nguồn máu cùng nuôi chân, giảm nguy cơ hoại tử tái phát.

Đây chính là điểm đột phá khiến kỹ thuật vi phẫu trở thành lựa chọn tối ưu trong các tổn thương bàn chân đái tháo đường – điều mà ngày trước nhiều bác sĩ còn e ngại vì cho rằng mạch máu ở bệnh nhân đái tháo đường quá kém để có thể thực hiện.

Kỹ thuật vi phẫu đòi hỏi sự tinh vi tuyệt đối. Mạch máu của người bệnh thường dày, cứng, nhiều mảng xơ vữa, lòng mạch hẹp nên việc tìm và nối mạch dưới kính hiển vi trở nên rất khó. Chính vì vậy, ca mổ kéo dài khoảng 4–5 giờ, với từng mũi khâu nhỏ phải đảm bảo máu chảy tốt và duy trì sự sống cho mảnh vạt.

Sau mổ, tình trạng bệnh nhân tiến triển thuận lợi: vạt hồng, tưới máu tốt, nhiễm trùng được kiểm soát và vết mổ khô dần. Điều kỳ diệu là bàn chân, bộ phận chịu trọng lực của cả cơ thể – đã được giữ lại trọn vẹn, giúp bệnh nhân tránh được một cuộc đời gắn với tàn phế.

Tuy nhiên, TS Chiến nhấn mạnh: "Phẫu thuật chỉ là giải pháp phần ngọn. Gốc rễ của vấn đề vẫn là đái tháo đường: nếu đường huyết không được kiểm soát tốt, tình trạng tắc mạch, hoại tử và nhiễm trùng có thể tiếp tục tái diễn.

Vì vậy, sau phẫu thuật, bệnh nhân phải phối hợp chặt chẽ với chuyên khoa nội tiết để điều chỉnh đường huyết, theo dõi biến chứng và chăm sóc chân đúng cách".

TS Chiến khuyến cáo người dân, bất kỳ dấu hiệu nào như tê chân, giảm cảm giác, đau cách hồi khi đi bộ một đoạn ngắn, vết loét lâu lành hay da đầu ngón chuyển tím – đen đều phải đi khám ngay. Đây là các biểu hiện sớm của thiếu máu chi thể và nếu được can thiệp kịp thời, cơ hội bảo tồn chân sẽ cao hơn rất nhiều.

×