Gắn sinh kế của người dân với biến đổi khí hậu để giảm nghèo bền vững

Tại tọa đàm: “Tác động của biến đổi khí hậu đến giảm nghèo bền vững và cách thích ứng” do Báo Dân Việt/Nông thôn ngày nay tổ chức, chuyên gia nông nghiệp Hoàng Trọng Thủy cho biết, để người nghèo thích ứng với biến đổi khí hậu, sản xuất kinh doanh tốt, nhanh chóng thoát nghèo bền vững thì cần có 4 điều chỉnh.

Trước hết là phải gắn sinh kế của người dân với biến đổi khí hậu mà đối tượng cần chú trọng nhất là người dân ở các vùng dễ xảy ra bão lũ, thiên tai, nước mặn xâm nhập như đồng bào miền núi phía Bắc, khu vực miền Trung hay đồng bằng sông Cửu Long...

Tại mỗi vùng có thiên tai thì tùy vào loại thiên tai để điều chỉnh canh tác cho phù hợp, không thể dạy nghề, cho vay vốn rồi để mặc họ tự bươn chải, tự ứng phó, thụ động khi dịch bệnh xảy ra, nuôi trồng rồi lại bị mưa lũ cuốn trôi...

"Dạy nghề phải hướng tới nghề nào chống chịu được với thiên tai và thích ứng với phân khúc thấp của thị trường để làm sao người dân bán dduwwocj hàng.

Về trồng trọt, chăn nuôi cần tìm kiếm cây con ngắn ngày, có vòng quay nhanh và tạo ra đồng tiền sớm như nuôi gia cầm, chỉ cần 3-4 tháng là người ta có thể thu hồi vốn, kiếm lãi. Hay hướng dẫn người ta làm ra sản phẩm có thể tiêu thụ được trên thị trường", ông Thủy phân tích.

Điều thứ 3 theo ông Thủy là phải chú trọng kỹ thuật nuôi trồng sản xuất để giúp bà con sản xuất, an toàn trong thời kỳ biến đổi khí hậu mạnh mẽ. Ông Thủy chú trọng vào 2 việc đó là phòng chống dịch bệnh và bảo quản sau thu hoạch - hai điều thường gây thiệt hại nặng nề cho người dân, khiến người nghèo luôn lâm vào thế bị động.

Ông Thủy phân tích, hiện nay việc chăn nuôi tập trung thường có quy mô lớn. Nếu có dịch bệnh sẽ ốm bệnh, chết với số lượng lớn. Do đó, phải dạy cho người nghèo chủ động phòng ngừa dịch bệnh.

Thứ hai là việc bảo quản sản phẩm nông nghiệp để giúp người dân bán được ra thị trường với giá tốt nhất, nhanh nhất, tránh được cảnh được mùa mất giá, được giá mất mùa, gây lãng phí lớn. Dạy người dân bả

Ông Thủy cũng cho rằng cần phải tăng cường dạy nghề phi nông nghiệp tại chỗ, giúp tăng giá trị nông sản. Ông Thủy đơn cử, ở khu vực miền núi phía Bắc, người dân thường làm các sản phẩm thủ công từ những vật liệu hoặc ngành nghề vốn có ở địa phương để bán. Nếu chỉ là khai thác nguyên vật liệu từ rừng thì giá rẻ nhưng nếu làm các sản phẩm mây te đan thì lại được giá.

Hay những sản phẩm thêu tay, làm từ vải thổ cẩm mang tính bản sắc của dân tộc nhưng lại được khách du lịch yêu thích. "Phải tạo nghề dựa trên năng lực và thế mạnh ở địa phương chứ đừng mang nghề ở phố lên rừng đào tạo thì không hợp với người dân mà làm ra sản phẩm cũng không tiêu thụ được", ông Thủy nhấn mạnh.

Những nghề phi nông nghiệp như vậy giúp người dân giảm phụ thuộc vào nông nghiệp, đồng nghĩa giảm được tác động ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, nghề phi nông nghiệp ấy cũng phải có nguồn thu ngang bằng, thậm chí cao hơn nghề nông thì mới có thể giúp người dân thoát nghèo. Còn nếu nông dân chỉ chăm chú đổ mồ hôi sôi nước mắt trên đồng ruộng, đến khi gặp thiên tai, bão lũ lại mất trắng thì họ chỉ có thể tái nghèo hoặc thậm chí nghèo hơn, nghèo dai dẳng.

Tham dự tọa đàm, PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược chính sách Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Phát triển môi trường) cũng cho biết, để giảm tác động của biến đổi khí hậu và thiên tai, Việt Nam cũng đã để ra nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó có giảm thiểu tác động với người nghèo, ảnh hưởng đến công tác giảm nghèo bền vững.

Việt Nam đã có các chính trách hỗ trợ trực tiếp cho người nghèo khi họ gặp thiệt hại do bão lũ..., hỗ trợ tài chính để người nghèo gia tăng sản xuất, dạy nghề, khuyến nông, xây dựng các mô hình sản xuất, nhà ở ứng phó với biến đổi khí hậu, xây dựng hạ tầng xanh...

Đơn cử như ở vùng lũ lụt, sạt lở nhiều có thể xây dựng nhà thông minh với nhiều thùng phi xung quanh để khi có lũ là nổi lên hay xây nhà trên các cột xi măng cao để khi có lũ, người dân đã ở trên cao, không lo bị ngập lụt..., xây dựng nhà ở các khu đất chắc chắn, tránh được sạt lở...

"Tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân, đặc biệt là người nghèo, về biến đổi khí hậu và cách thích ứng. Giúp người dân có kiến thức, năng lực để làm nông nghiệp bền vững. Người dân có thể áp dụng các phương pháp sản xuất mới, như canh tác thông minh, để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu... Như vậy, khi người dân có kiến thức, có vốn, có năng lực, họ có thể cải thiện sinh kế, ứng phó được với biến đổi khí hậu", PGS Thọ nhận định.

×