Hoàng đế tại vị ngắn nhất nhà Minh: Lìa đời khi đang giao hoan với cung nữ

Lịch sử Trung Hoa trải dài hàng ngàn năm với hàng trăm vị quân vương, mỗi người đều mang theo những câu chuyện bi – hùng riêng biệt. Trong số đó, có những cái tên lướt qua vương triều chỉ như làn khói mỏng, không kịp để lại dấu ấn trên cột mốc lịch sử. Một trong những nhân vật bi kịch bậc nhất ấy chính là Chu Thường Lạc, tức Minh Quang Tông Thái Xương Đế, vị hoàng đế tại vị ngắn nhất trong lịch sử nhà Minh – chỉ vỏn vẹn 29 ngày trên ngai vàng.

Chỉ mới ngồi lên ngai báu chưa đầy một tháng, vị vua này đã đột tử trong hoàn cảnh vừa kỳ lạ, vừa trào phúng, để lại nhiều nghi vấn cùng lời đàm tiếu không dứt trong hậu thế. Nhưng đằng sau cái chết tưởng chừng chỉ là trò bi hài ấy là một chuỗi bi kịch dài – từ khi còn là Thái tử bị ghẻ lạnh, cho tới ngày đoản mệnh trên đỉnh cao quyền lực.

Chu Thường Lạc sinh ngày 28 tháng 8 năm 1582, là con trai trưởng của Minh Thần Tông – Vạn Lịch Đế và một cung nữ thấp hèn họ Vương. Dù là trưởng nam hợp pháp, thế nhưng ông không hề nhận được sự sủng ái từ phụ hoàng. Nguyên nhân sâu xa bắt nguồn từ chuyện hậu cung: Minh Thần Tông sủng ái Trịnh phi – người thiếp được ông yêu thương nhất – và muốn lập con trai bà ta là Chu Thường Tuấn làm Thái tử, dù y sinh sau Thường Lạc.

Tuy nhiên, các đại thần triều đình phản đối quyết liệt vì Trịnh phi không có danh phận chính cung hoàng hậu, không thể để con bà ta kế vị. Cuộc tranh đấu ngầm trong hậu cung lẫn ngoài triều đình kéo dài suốt 15 năm, tạo nên một cơn khủng hoảng chính trị mang tên "Tranh ngôi Thái tử", khiến triều Minh suy yếu đáng kể.

Cuối cùng, trước sức ép từ các đại thần, Vạn Lịch Đế buộc phải lập Chu Thường Lạc làm Thái tử vào năm 1601. Nhưng đây không phải là thắng lợi thực sự – bởi suốt 19 năm sau đó, dù mang danh Thái tử, ông hoàn toàn bị thất sủng, sống lặng lẽ trong cung, bị cha ruồng bỏ, và luôn bị phe cánh của Trịnh phi rình rập, hãm hại.

29 ngày trên ngai vàng của hoàng đế Chu Thường Lạc – đỉnh cao của một trò hề bi kịch

Đến năm 1620, khi Vạn Lịch Hoàng đế qua đời sau 48 năm trị vì, Chu Thường Lạc chính thức kế vị, lấy niên hiệu là Thái Xương, trở thành vị hoàng đế thứ 15 của nhà Minh, hiệu là Minh Quang Tông.

Tưởng như đây sẽ là bước ngoặt để ông chứng tỏ bản lĩnh sau nhiều năm bị kìm kẹp, nhưng thực tế đã chứng minh ngược lại. Sau khi lên ngôi, Minh Quang Tông làm được vài việc tích cực: cho gọi các đại thần từng bị phụ hoàng trừng phạt vì ủng hộ mình quay lại triều đình, phục chức cho họ; đồng thời thể hiện ý muốn cải cách chính sự vốn đã suy tàn từ thời Vạn Lịch.

Tuy nhiên, những tia hy vọng ấy nhanh chóng bị dập tắt bởi một thứ yếu đuối cố hữu: thể trạng mỏng manh và sự mê đắm nữ sắc. Dù được biết có sức khỏe kém từ nhỏ – có lẽ do áp lực kéo dài suốt thời gian làm Thái tử thất sủng – nhưng sau khi lên ngôi, Chu Thường Lạc lại lao đầu vào tửu sắc vô độ. Ông thu nhận rất nhiều phi tần và ngày đêm hoan lạc, dường như muốn bù đắp cho chuỗi năm tháng tuổi trẻ bị kìm nén.

Giữa cơn mê đắm lạc thú ấy, bệnh tình của Quang Tông trở nên trầm trọng. Các ngự y hoàng cung buộc phải tìm đủ mọi phương thuốc để cứu giá. Một trong số đó là viên “Hồng hoàn” – viên đan màu đỏ được điều chế kỳ lạ từ sữa người và các dược liệu bí truyền. Có người cho rằng đây là đơn thuốc do hoạn quan Ngụy Trung Hiền giới thiệu từ ngoài dân gian, cũng có thuyết cho rằng viên thuốc này có tác dụng bổ dương thần tốc.

Lần đầu dùng, Quang Tông thấy dễ chịu và có phần hồi phục. Nhưng ông không dừng lại. Ngự y kê thêm hai viên nữa, và sau khi uống, ông bỗng thấy khỏe khoắn, phấn chấn đến mức cho gọi nhiều mỹ nữ vào cùng lúc để vui vầy. Đến sáng hôm sau – ngày 1 tháng 9 năm 1620, Minh Quang Tông đột ngột băng hà khi đang giao hoan, thọ 39 tuổi, sau đúng 29 ngày trị vì.

Cái chết của ông được sử sách ghi lại với sắc thái nửa nghiêm túc, nửa châm biếm. Nó được gọi là “Hồng hoàn án”, ám chỉ viên thuốc đỏ kỳ bí là nguyên nhân dẫn đến cái chết đầy trớ trêu ấy. Không chỉ gây sốc vì hoàn cảnh, cái chết còn dấy lên nghi ngờ về việc ông bị hạ độc – hoặc bởi phe cánh của Trịnh phi, hoặc do mưu đồ quyền lực từ các hoạn quan vốn thèm khát kiểm soát ngai vàng.

Cái chết đột ngột của Quang Tông đẩy nhà Minh vào một cuộc khủng hoảng kế vị nghiêm trọng. Thái tử của ông là Chu Do Hiệu, mới 16 tuổi, vội vã được đưa lên ngôi, tức Minh Hy Tông. Tuy nhiên, vị tân đế này lại là người yếu đuối, sợ sệt và hoàn toàn phó mặc triều chính cho hoạn quan Ngụy Trung Hiền – một kẻ gian thần khét tiếng, từ đó dẫn đến thời kỳ hoạn quan chuyên quyền tột đỉnh, đưa triều Minh trượt dài trên con đường sụp đổ.

Chuỗi bi kịch khởi đầu từ thân phận của một Thái tử bị ghẻ lạnh, bị đẩy vào cuộc chiến quyền lực từ trong bụng mẹ, cuối cùng lại kết thúc trong một màn hài kịch đen tối – chính là hình ảnh điển hình cho sự mục ruỗng và tha hóa của triều Minh cuối thời kỳ.

Chu Thường Lạc, với chỉ 29 ngày trị vì, gần như không để lại thành tựu gì đáng kể. Ông không có thời gian đủ dài để cải cách, cũng không đủ sức lực để chỉnh đốn lại triều chính. Cái chết của ông không chỉ là cái chết của một cá nhân hoàng đế, mà là biểu tượng cho một vương triều già cỗi, suy đồi, nơi quyền lực bị thao túng bởi hậu cung, hoạn quan và những viên thuốc bổ dương kỳ quái.

Sau Minh Quang Tông, Minh triều chỉ tồn tại thêm 24 năm. Đến năm 1644, Lý Tự Thành công phá Bắc Kinh, Minh Tư Tông thắt cổ tự vẫn ở Môi Sơn, chấm dứt 276 năm trị vì của nhà Minh.

×