"Kinh tế xanh lam" ở tỉnh Lâm Đồng thực ra là kinh tế dựa vào rừng núi, hay biển cả?

Trước khi sáp nhập, tỉnh Lâm Đồng và Đắk Nông cũ đều không có biển. Điều này gây không ít khó khăn trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của 2 tỉnh này.

Bởi xa cảng biển nên việc kêu gọi đầu tư còn hạn chế, các sản phẩm hàng hóa thiếu đi lợi thế cạnh tranh và xuất khẩu.

Sự hợp nhất, sáp nhập 3 tỉnh Lâm Đồng, Bình Thuận, Đắk Nông mở ra cơ hội lớn cho không gian kết nối lợi thế từ biển với tiềm năng nông nghiệp, công nghiệp và du lịch phía Tây Nam và Nam Tây Nguyên.

“Mặt tiền ngôi nhà”

Thử hình dung Lâm Đồng ngày nay với khu vực biển xanh được xem như “mặt tiền ngôi nhà” sau sáp nhập. Và khi ngôi nhà ấy có “bao lơn” hướng tầm nhìn ra vùng biển, đảo rộng lớn với chiều dài dọc theo đất liền hơn 190 km, không chỉ là cửa ngõ giao thương mà còn là lối đi vươn ra thế giới bên ngoài, phù hợp với xu hướng hội nhập quốc tế về mọi mặt.

Vì vậy, theo các chuyên gia kinh tế đánh giá, khu vực biển xanh Lâm Đồng - hội đủ điều kiện trở thành một trung tâm phát triển các ngành kinh tế biển đa dạng bao gồm: khai thác và nuôi trồng thủy sản, du lịch biển, đảo, dịch vụ vận tải biển, logistics và cảng biển, năng lượng tái tạo (điện gió ngoài khơi, điện mặt trời ven biển)...

Cùng đó là các ngành kinh tế biển mới như: sinh học biển, dược liệu biển và khai thác tài nguyên số biển, đặc biệt khẳng định vị thế chiến lược của mình trong chuỗi cung ứng Biển Đông và khu vực.

Các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, Lâm Đồng ở thì hiện tại mở ra một không gian phát triển mới, cơ hội có một không hai cộng hưởng các lợi thế đặc thù của từng địa phương, tạo nên một không gian địa kinh tế đặc biệt, nơi hội tụ 3 thành tố địa lý lớn: cao nguyên - đồng bằng - biển, ven biển và đảo.

“Trong đó, khu vực biển xanh Lâm Đồng không chỉ là cửa ngõ giao thương duy nhất ra Biển Đông mà còn là vành đai phòng thủ chiến lược quốc gia phía Đông Nam, đóng vai trò trung tâm trong việc kết nối không gian đất liền với biển, đảo, bảo đảm an ninh vùng duyên hải và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ” - GS TS Nhà giáo Nhân dân Mai Trọng Nhuận - nguyên Giám đốc Đại học quốc gia Hà Nội cho hay.

“Kinh tế xanh lam”

Kinh tế biển hay “kinh tế xanh lam”, là một khái niệm đa diện, bao hàm mọi hoạt động kinh tế dựa vào biển và các vùng ven biển, hướng tới sự phát triển bền vững, bao trùm.

Theo Ngân hàng Thế giới, kinh tế biển là việc sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên đại dương để tăng trưởng kinh tế, cải thiện sinh kế và việc làm, đồng thời, bảo đảm sức khỏe của hệ sinh thái đại dương.

Vận hội giàu lên từ biển Lâm Đồng (trước sáp nhập là biển Bình Thuận).

Khái niệm này nhấn mạnh sự cân bằng giữa 3 trụ cột: kinh tế, xã hội và môi trường, chuyển dịch từ mô hình khai thác tài nguyên truyền thống sang một cách tiếp cận toàn diện hơn, chú trọng đổi mới sáng tạo, gia tăng giá trị và bảo vệ hệ sinh thái.

Các cấu phần của kinh tế biển rất đa dạng, từ các ngành truyền thống như: khai thác và nuôi trồng thủy sản, vận tải biển, du lịch biển, đến các lĩnh vực mới nổi như: năng lượng tái tạo biển, công nghệ sinh học biển và các dịch vụ biển công nghệ cao...

Theo GS TS Nhà giáo Nhân dân Mai Trọng Nhuận: Với Lâm Đồng biển xanh, trong bối cảnh sáp nhập 3 tỉnh càng làm cho các liên kết này trở nên thiết yếu, kết nối các hoạt động kinh tế biển, ven biển với tiềm năng nông nghiệp và công nghiệp của vùng cao nguyên.

Mặt mạnh, yếu

Lâm Đồng biển xanh sở hữu nhiều lợi thế nội tại để phát triển kinh tế biển. Trước hết, đó là tiềm năng tự nhiên phong phú với đường bờ biển dài, khí hậu nắng gió thuận lợi cho phát triển du lịch và năng lượng tái tạo, cùng nguồn tài nguyên biển đa dạng bao gồm hải sản và khoáng sản có giá trị.

Đáng chú ý, tỉnh cũng đang xây dựng được thương hiệu du lịch Mũi Né có uy tín, là nền tảng để thu hút du khách trong và ngoài nước. Kế đến, đó là cam kết chính trị mạnh mẽ của tỉnh được thể hiện rõ thông qua “Quy hoạch tỉnh Bình Thuận thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050” với mục tiêu trở thành địa phương “mạnh, giàu từ biển”, là trung tâm năng lượng xanh, du lịch tầm cỡ quốc gia và quốc tế.

Bên cạnh đó, việc đầu tư phát triển hạ tầng chiến lược đang được đẩy mạnh, với các dự án trọng điểm như: Cảng hàng không Phan Thiết, các cảng biển Vĩnh Tân và Sơn Mỹ.

Mặt khác, chủ động quy hoạch và đầu tư vào các công trình hạ tầng then chốt là một yếu tố quan trọng, có khả năng tạo ra cú hích lớn, đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế biển.

Và, cuối cùng, khu vực biển xanh đã khẳng định vị thế tiên phong trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, với nhiều dự án điện gió, điện mặt trời quy mô lớn đã và đang được triển khai, phù hợp với xu thế phát triển xanh toàn cầu.

Tuy nhiên, bên cạnh những điểm mạnh, Lâm Đồng biển xanh cũng đối mặt với một số hạn chế.

Đó là hạ tầng nội tỉnh và chuyên dụng cho một số ngành kinh tế biển mà cụ thể ở đây là cảng nước sâu, logistics phức hợp mặc dù đang được cải thiện nhưng vẫn còn những khoảng trống nhất định, có thể chưa đáp ứng kịp nhu cầu phát triển nhanh.

Nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt cho các ngành công nghiệp biển công nghệ cao, dịch vụ du lịch cao cấp và hoạt động nghiên cứu và phát triển, là một thách thức không nhỏ, tương tự như nhiều địa phương khác đang hướng tới phát triển kinh tế biển hiện đại.

Năng lực quản lý môi trường, đặc biệt là môi trường biển cần được tăng cường để bảo đảm sự phát triển bền vững song song với tăng trưởng kinh tế nhanh, tránh các tác động tiêu cực đến hệ sinh thái biển.

Trong số các điểm yếu này, khoảng cách về nguồn nhân lực có tay nghề cao là một trong những rào cản lớn nhất, có thể làm chậm quá trình chuyển dịch sang các hoạt động kinh tế biển có giá trị gia tăng cao hơn, một mục tiêu quan trọng đã được xác định trong quy hoạch tỉnh và cũng là thách thức chung của các trung tâm kinh tế biển đang hình thành...

Do đó, “Chiến lược phát triển trung tâm kinh tế biển của Lâm Đồng cần phải mang tính đa chiều, không chỉ tập trung vào các chỉ số GRDP mà là một tổng thể hài hòa, bao trùm các lĩnh vực bảo vệ môi trường biển, bảo tồn hệ sinh thái và phát triển bền vững...”, GS TS Nhà giáo Nhân dân Mai Trọng Nhuận cho hay.

Nghị quyết số 36-NQ/TW/2018 về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã chuyển trọng tâm sang phát triển bền vững, đặt ra các mục tiêu cụ thể về đóng góp của kinh tế biển vào GDP cả nước khoảng 10%; đồng thời, xác định các ngành ưu tiên như: du lịch và dịch vụ biển, kinh tế hàng hải, khai thác dầu khí và khoáng sản biển, nuôi trồng thủy sản, công nghiệp ven biển, năng lượng tái tạo và các ngành kinh tế biển mới.

×