Làng khoa bảng đất Nghệ An, chỉ rộng 4,2km2 mà có đến 8 di tích lịch sử cấp quốc gia

Xã Quỳnh Đôi nơi nổi tiếng với làng khoa bảng, quê hương bà chúa thơ Nôm

Xã Quỳnh Đôi cách trung tâm huyện Quỳnh Lưu 5 km về phía Đông Bắc. Diện tích chỉ khoảng 4,2km2, có dân số khoảng 5.300 người.

Năm 2021, xã Quỳnh Đôi là địa phương đầu tiên ở tỉnh Nghệ An đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Xa xưa, Quỳnh Đôi là một vùng đất ngập mặn cây hoang, cỏ dại giáp sông Mai (gọi là sông Mơ).

Năm thứ II Xương Phù (1378), ông Hồ Kha giao cho con trai trưởng là Hồ Hồng cùng với ông Nguyễn Thạc và Hoàng Khánh cùng nhau đến đây khai cơ, lập ấp đặt tên là “Thổ Đôi Trang”.

Tới năm 1528, cụ Hồ Nhân Hy đổi tên Thổ Đôi Trang thành làng Quỳnh Đôi nay là xã Quỳnh Đôi. Tính đến nay Quỳnh Đôi đã có trên 640 năm hình thành và phát triển.

Từ xa xưa, xã Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An đã nổi tiếng khắp cả nước với làng khoa bảng. Xã Quỳnh Đôi có nhiều người đỗ đạt cao. Ảnh: N.T

Quỳnh Đôi là một làng văn hóa cổ có bề dày truyền thống hiếu học, khổ học, cách mạng và khoa bảng.

Từ xa xưa, Quỳnh Đôi đã nổi danh với làng khoa bảng. Ước tính từ năm 1378 đến 1918 khi bãi bỏ khoa thi bằng chữ Hán, Làng Quỳnh có 734 người đậu Tú tài và cử nhân, 4 Phó bảng, 7 Tiến sỹ, 2 Hoàng Giáp, 1 Thám hoa.

Sau cách mạng tháng Tám năm 1945 đến nay, theo thống kê chưa đầy đủ toàn xã đã có trên 1.000 người tốt nghiệp đại học và trên đại học.

Năm 1996 xã Quỳnh Đôi vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tăng danh hiệu cao quý “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”.

Năm 1998, xã Quỳnh Đôi được UBND tỉnh Nghệ An công nhận danh hiệu “Làng văn hoá” đầu tiên của tỉnh Nghệ An.

Xã Quỳnh Đôi còn được biết đến là quê hương của bà chúa thơ Nôm, nữ sĩ Hồ Xuân Hương. Xã Quỳnh Đôi chỉ rộng 4,2km2 nhưng có đến 8 di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia và 3 di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.

Các di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia ở xã Quỳnh Đôi gồm có: Nhà thờ họ Hồ, Nhà thờ họ Nguyễn Triệu Cơ, Đền thờ Hoàng Khánh, Nhà thờ và mộ Hồ Tùng Mậu, Mộ và Đền thờ Hồ Sỹ Dương, Đền Thần, Mộ và Nhà thờ Hồ Phi Tích, Nhà thờ họ Dương.

Xã Quỳnh Đôi xác định du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, đón những đoàn khách lớn về tham quan

Năm 2024, huyện Quỳnh Lưu xây dựng đề án sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn.

Trong đó, dự kiến xã Quỳnh Đôi sẽ sáp nhập với xã Quỳnh Hậu. Tuy nhiên, vì chưa thống nhất được tên gọi sau sáp nhập xã nên đã tạm dừng. Xã Quỳnh Đôi vẫn giữ nguyên đến bây giờ.

Xã Quỳnh Đôi đang tiếp tục nâng cao các tiêu chí nông thôn mới kiểu mẫu. Ảnh: N.T

Về xã Quỳnh Đôi ngày hôm nay du khách như lạc vào một làng văn hóa cổ, đậm đà bản sắc; trong làng là một quần thể các di tích văn hóa lịch sử với truyền thống hiếu học, khoa bảng.

Xác định lấy thế mạnh về văn hóa làm điểm nhấn trong xây dựng nông thôn mới, từ nhận thức và quyết tâm chính trị, Đảng ủy xã Quỳnh Đôi đã ban hành Nghị quyết chuyên đề, xây dựng chương trình tổng thể, kiện toàn các ban, phân công chỉ đạo từng nhiệm vụ triển khai thực hiện xã nông thôn mới.

Từ đó, những tuyến đường trên địa bàn xã nông thôn mới kiểu mẫu được mở rộng, trang hoàng rực rỡ. Nhiều người khi về thăm xã Quỳnh Đôi cứ ngỡ nơi đây là "phố trong làng”.

Năm 2024, tổng giá trị sản xuất của xã Quỳnh Đôi đạt 244,71 tỷ đồng, thu nhập bình quân đầu người đạt 77 triệu đồng/người/năm.

Cơ cấu nền kinh tế chuyển đổi đúng hướng với mũi nhọn là du lịch, dịch vụ. Hiện tại, tour du lịch “Làng khoa bảng” đang thu hút đông đảo du khách từ khắp nơi tìm về với xã Quỳnh Đôi.

“Hàng tháng, địa phương đón 3 đến 4 đoàn khách du lịch. Có những đoàn khách 400 người, thậm chí lên đến 700 người. Đặc biệt, trong các dịp nghỉ lễ, lượng du khách về tham quan rất đông.

Hiện tại, ngành du lịch và dịch vụ đang chiếm tỷ trọng đến 61% trong cơ cấu nền kinh tế của địa phương”, ông Hồ Bảo Thông – Chủ tịch UBND xã Quỳnh Đôi chia sẻ.

Xác định công cuộc xây dựng nông thôn mới chỉ có điểm khởi đầu, không có kết thúc, xã Quỳnh Đôi đang tiếp tục nâng cao các tiêu chí của nông thôn mới kiểu mẫu.

“Sau khi đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, chúng tôi tự đặt ra tiêu chí mới cho mình là xây dựng nông thôn mới tiêu biểu. Bằng việc, nâng cao các tiêu chí, hoàn thiện hơn nữa hạ tầng nông thôn, thiết chế văn hóa, tăng thu nhập cho người dân”, Chủ tịch UBND xã Quỳnh Đôi cho biết thêm.

Hiện, tỉnh Nghệ An đang thực hiện sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Ban Chỉ đạo tỉnh Nghệ An thống nhất giảm gần 68,5% số xã trên địa bàn.

Như vậy, Nghệ An từ 412 đơn vị hành chính cấp xã sẽ giảm còn khoảng 130 xã. Hiện, UBND xã Quỳnh Đôi cũng đang chờ phương án sắp xếp từ cấp trên.

×