Liên minh Chip 4 của Mỹ chống lại Trung Quốc, dội áp lực vào Hàn Quốc

Tình trạng thiếu hụt chất bán dẫn trên toàn cầu ngày càng trầm trọng trong hai năm qua đã khiến Hoa Kỳ nhận ra một điều - họ đã mất đi sự tỏa sáng trong ngành và còn rất nhiều việc phải làm. Kể từ đó, Tổng thống Joe Biden đã thực hiện nhiều hành động khác nhau bao gồm quảng cáo đề xuất được gọi là Liên minh Chip cho các cường quốc sản xuất chip đặc biệt ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Trên hết, liên minh này bao gồm Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, là một nỗ lực rõ ràng của Mỹ nhằm chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Thành thật mà nói, Mỹ từ lâu đã cố gắng thu hút Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan bằng nhiều nỗ lực khác nhau nhằm xây dựng một liên minh chuỗi cung ứng chất bán dẫn do Mỹ dẫn đầu, ngoại trừ Trung Quốc. Tuy nhiên, phản ứng chậm chạp từ Hàn Quốc, đặc biệt là bất chấp sự thúc đẩy mạnh mẽ hơn từ Mỹ, do nước này lo ngại sẽ gặp phải sự phản đối đáng kể từ đối tác thương mại lâu năm, Trung Quốc.

Trong bối cảnh mới, Chip 4, do Mỹ đề xuất vào tháng 3 năm nay, là một liên minh chiến lược của bốn cường quốc chip toàn cầu, bao gồm Hàn Quốc, Nhật Bản và Đài Loan. Các đồng minh được lựa chọn dựa trên sức mạnh của họ, theo đó Mỹ là nước đi đầu trong việc chế tạo những con chip tiên tiến nhất, trong khi Nhật Bản dẫn đầu trong việc cung cấp vật liệu và thiết bị quan trọng. Mặt khác, Hàn Quốc và Đài Loan tự hào về sức mạnh sản xuất.

Sau nhiều năm đi vào ranh giới mỏng manh giữa Mỹ và Trung Quốc, có lẽ giờ đây chính phủ và các nhà sản xuất chip của Hàn Quốc phải đối mặt với áp lực phải chọn một bên trong cuộc cạnh tranh công nghệ ngày càng tăng giữa đồng minh quân sự và đối tác thương mại lớn nhất của họ.

Mỹ đang chuẩn bị tổ chức một cuộc họp sơ bộ cho sáng kiến Chip 4 được đề xuất, được thiết kế để ổn định chuỗi cung ứng chất bán dẫn. Ngoài Mỹ, quan hệ đối tác được hình dung còn có Nhật Bản, quốc gia đi đầu trong lĩnh vực vật liệu sản xuất chất bán dẫn; Đài Loan, nhà sản xuất chip tiên tiến hàng đầu; và Hàn Quốc, quốc gia có công suất sản xuất chỉ đứng sau Đài Loan.

Với việc Mỹ là cường quốc thiết kế chip và ba quốc gia khác có năng lực hàng đầu trong sản xuất các thiết bị và vật liệu quan trọng, liên minh được hình dung sẽ bao gồm tất cả các lĩnh vực chính của chuỗi giá trị chip. Thông tin chi tiết vẫn chưa được hoàn thiện. Nhưng sáng kiến này được coi là một nỗ lực nhằm ngăn chặn Trung Quốc, quốc gia đang chạy đua để nâng cao công nghệ sản xuất chip của mình.

Mỹ đã áp đặt các hạn chế đối với các công ty công nghệ Trung Quốc kể từ chính quyền Trump. Gần đây, Tổng thống Joe Biden vào tháng 8 đã ký thành luật Đạo luật Khoa học và CHIPS, bao gồm 52,7 tỷ đô la trợ cấp để hỗ trợ nghiên cứu và sản xuất chất bán dẫn trong nước. Vào thời điểm hiện tại, Washington đặt mục tiêu hợp tác với các công ty Đài Loan, Hàn Quốc và Nhật Bản để xây dựng các trung tâm sản xuất mới tại quê nhà, đồng thời ngăn chặn công nghệ nhạy cảm bị rò rỉ sang Trung Quốc.

Sự thúc đẩy này đã đặt Hàn Quốc, vốn từ lâu tập trung vào việc duy trì sự cân bằng giữa quan hệ kinh tế với Trung Quốc và hợp tác an ninh với Mỹ, vào một tình thế khó khăn hơn rất nhiều.

Tổng thống mới Hàn Quốc Yoon Suk-yeol coi quan hệ đồng minh song phương với Mỹ là ưu tiên và cũng bày tỏ sự quan tâm đến Chip 4. Nhưng Bắc Kinh cũng đang gia tăng áp lực lên Seoul, khi Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nói với người đồng cấp Hàn Quốc Park Jin vào tháng 8 rằng, hai nước nên duy trì độc lập và tự do khỏi sự can thiệp từ bên ngoài.

Thậm chí, Trung Quốc đã chỉ trích liên minh này là một thực thể nhằm mục đích kiềm chế ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong ngành và phản đối việc Hàn Quốc gia nhập nhóm.

Được biết, Trung Quốc chiếm 24% tổng kim ngạch thương mại của Hàn Quốc vào năm 2021, trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc. Khoảng 76,8 tỷ USD, tương đương 60% xuất khẩu chất bán dẫn của Hàn Quốc đến Trung Quốc trong năm đó, cũng như một phần lớn hóa chất, máy móc và các sản phẩm chủ chốt khác. Bằng không, các mức thuế cao hơn và các biện pháp trừng phạt khác của Trung Quốc có thể giáng một đòn mạnh vào các ngành công nghiệp cốt lõi của Hàn Quốc.

Các công ty công nghệ phần lớn đã im lặng về vấn đề này. Khoảng 20% chip nhớ của Samsung Electronics được sản xuất tại thành phố Tây An của Trung Quốc. SK Hynix vận hành một nhà máy ở Vô Tích và mua lại nhà máy Đại Liên của Intel vào năm 2021. Hiện hãng sản xuất 40% chip của mình tại Trung Quốc.

"Đây không còn là vấn đề mà khu vực doanh nghiệp có thể xử lý", một lãnh đạo doanh nghiệp Hàn Quốc cho biết. Các công ty Hàn Quốc đã nhiều lần yêu cầu Seoul và Washington giảm thiểu tác động của các chính sách của họ đối với hoạt động kinh doanh. Chủ tịch SK Inc, Chey Tae-Won đã đến thăm Washington vào tháng 7 để giải thích câu hỏi hóc búa của ngành cho Biden.

Trong khi đó, sự tập trung của Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol vào Washington không nhất thiết phải vững chắc. Ông đã không gặp Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi khi bà đến thăm Hàn Quốc vào tháng 8, nói rằng ông đang đi nghỉ. Thay vào đó, Yoon đã nói chuyện với bà ấy qua điện thoại mặc dù đang ở Seoul - một động thái được coi là sự gật đầu làm hài lòng trước những lo ngại của Trung Quốc.

Dù bảo thủ hay tiến bộ, chính quyền Hàn Quốc trong những năm qua luôn theo dõi sát sao cả Mỹ và Trung Quốc. Trên cương vị từng là Tổng thống, Cựu Tổng thống Hàn ông Moon Jae-in dựa vào mối quan hệ của Hàn Quốc với Trung Quốc như một cách để xoa dịu căng thẳng với Triều Tiên. Nhưng ông cũng cân nhắc các vị trí của Hoa Kỳ.

Giờ đây, chiến lược ngoại giao của Hàn Quốc đang phải đối mặt với một ngã ba đường khi rạn nứt giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng gia tăng. Một câu hỏi nghiêm trọng được đặt ra là liệu việc Yoon quyết định ký tiếp vào sáng kiến Chip 4 có thể ảnh hưởng đến tương lai của nền kinh tế Hàn Quốc hay không.

Liên minh Chip 4 cũng có thể trở nên hùng biện về chính trị hơn là thực chất. Hoặc, kết hợp với các lệnh trừng phạt đã được áp đặt (và có thể sẽ còn nhiều hơn nữa), nó có thể đặt ra những trở ngại trên con đường phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc mà có thể mất nhiều năm để vượt qua. Đây sẽ là một trở ngại lớn đối với các ngành công nghiệp xử lý dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và quốc phòng của Trung Quốc - chính xác là những gì chính phủ Mỹ hy vọng đạt được.

Và người Trung Quốc có thể phản ứng như thế nào? Các biện pháp trả đũa kinh tế trực tiếp hoặc phi đối xứng - chẳng hạn như tẩy chay các sản phẩm của Hàn Quốc hoặc Nhật Bản, đã được thực hiện trong quá khứ - là một khả năng sẽ bị tái diễn lần nữa.

×