Một xã vùng thấp của tỉnh Hòa Bình, người dân trồng lúa, dong riềng, làm nghề phụ mà thoát nghèo, thu 52,4 triệu đồng/người/năm

Xã Cao Sơn nằm cách trung tâm huyện Đà Bắc khoảng 8km. Xã có địa hình nhiều đồi núi, giao thông đi lại khó khăn đã và đang đặt ra không ít thách thức cho cuộc sống mưu sinh của người dân, đặc biệt là trong việc phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp quy mô và tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản.

Tuy nhiên, vượt lên trên những khó khăn ấy, Cao Sơn đang từng ngày thay da đổi thịt, minh chứng cho sự nỗ lực không ngừng của cấp ủy, chính quyền và tinh thần cần cù, sáng tạo của đồng bào các dân tộc Mường, Dao nơi đây. Năm 2022, việc xã Cao Sơn được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới là một dấu son rạng rỡ, khẳng định hướng đi đúng đắn và những thành quả đáng tự hào.

Phát triển nông nghiệp - dệt nên ấm no cho người dân

Trước đây, cuộc sống của phần lớn người dân Cao Sơn, chủ yếu là đồng bào dân tộc Mường và Dao, gắn liền với nương rẫy, với cây lúa, cây ngô trồng theo phương thức truyền thống. Năng suất bấp bênh, sản phẩm làm ra phần nhiều chỉ đủ đáp ứng nhu cầu lương thực tại chỗ, cái nghèo, cái khó cứ thế đeo bám.

"Ngày trước, chúng tôi trồng lúa, trồng ngô thì cũng chỉ đủ ăn qua ngày thôi, chẳng có dư dả gì. Từ khi được cán bộ xã tuyên truyền, hướng dẫn cách làm ăn mới, bà con mạnh dạn chuyển đổi sang trồng thêm cây dong riềng, rồi học cách chăn nuôi khoa học hơn, bài bản hơn, cuộc sống bây giờ đã khấm khá hơn nhiều rồi!" - bà Dương Thị Xuân ở xóm Sèo chia sẻ.

Lời chia sẻ mộc mạc của bà Xuân cũng chính là bức tranh thu nhỏ phản ánh sự chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy sản xuất của người dân Cao Sơn. Nhận định nông nghiệp vẫn là mũi nhọn chiến lược trong phát triển kinh tế địa phương, Đảng ủy, UBND xã đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt việc tái cơ cấu ngành nông nghiệp.

Theo số liệu thống kê từ UBND xã Cao Sơn, chỉ tính riêng vụ chiêm xuân năm 2025, toàn xã đã gieo trồng thành công 70ha lúa, chủ yếu là các giống lúa lai chất lượng cao như Thiên ưu 8, TBR225, DS1, JO2... Những giống lúa này không chỉ cho năng suất vượt trội so với các giống lúa thuần địa phương trước đây mà còn có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, thích ứng với điều kiện khí hậu thổ nhưỡng của vùng.

Bên cạnh cây lúa, diện tích ngô cũng đạt 440ha, với sự ưu tiên dành cho các giống ngô lai có tiềm năng năng suất cao, đảm bảo an ninh lương thực và tạo nguồn thức ăn dồi dào cho chăn nuôi.

Đặc biệt, cây dong riềng đã được xác định là một trong những cây trồng chủ lực, mang lại giá trị kinh tế đột phá cho Cao Sơn. Với diện tích lên đến 483ha, dong riềng không chỉ dễ trồng, ít tốn công chăm sóc, phù hợp với đất đai vùng cao mà còn là nguyên liệu chính để sản xuất miến dong – một đặc sản có thị trường tiêu thụ ổn định.

Ông Bàn Văn Xuân, Phó Chủ tịch UBND xã Cao Sơn, nhấn mạnh: “Chúng tôi xác định nông nghiệp vẫn là mũi nhọn trong phát triển kinh tế của xã. Để nâng cao năng suất và thu nhập cho người dân, xã đã tích cực vận động bà con chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, mạnh dạn đưa các giống mới có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất. Song song với đó, công tác tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, hướng dẫn quy trình canh tác tiên tiến, cách phòng trừ sâu bệnh hại cũng được triển khai thường xuyên, sâu rộng đến từng thôn, xóm”.

Không chỉ dừng lại ở trồng trọt, lĩnh vực chăn nuôi ở Cao Sơn cũng ghi nhận những bước tiến đáng kể. Từ chăn nuôi nhỏ lẻ, tự phát, người dân đã dần chuyển sang các mô hình chăn nuôi tập trung, áp dụng các biện pháp kỹ thuật trong việc chọn giống, làm chuồng trại, và đặc biệt là công tác tiêm phòng, phòng chống dịch bệnh cho đàn gia súc, gia cầm. Nhờ đó, các rủi ro trong chăn nuôi được giảm thiểu, hiệu quả kinh tế tăng lên, góp phần quan trọng nâng cao thu nhập cho người dân.

Mở lối thoát nghèo bền vững

Ngoài phát triển nông nghiệp, Cao Sơn đã và đang khuyến khích phát triển các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, thương mại và dịch vụ.

Những lò rượu ngô men lá truyền thống, mang đậm hương vị núi rừng Tây Bắc, không chỉ phục vụ nhu cầu tại chỗ mà còn dần được biết đến ở các vùng lân cận. Các xưởng chế biến miến dong thủ công, tận dụng nguồn nguyên liệu dồi dào từ cây dong riềng, cũng đang hoạt động ngày một hiệu quả, tạo ra sản phẩm đặc trưng của địa phương.

Bên cạnh đó, các cơ sở chế biến gỗ quy mô nhỏ, tận dụng nguồn lâm sản phụ và tuân thủ các quy định về khai thác bền vững, cũng góp phần không nhỏ vào việc giải quyết việc làm và tăng thu nhập cho một bộ phận lao động nông thôn.

Đặc biệt hơn, tận dụng cảnh quan thiên nhiên và bản sắc văn hóa độc đáo của địa phương, xã đã quan tâm, đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng. Sự phát triển đa dạng các ngành nghề này đã giúp người dân có thêm nguồn thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống, từng bước vươn lên thoát nghèo.

Đến hết năm 2024, thu nhập bình quân đầu người toàn xã Cao Sơn đã đạt trên 52,4 triệu đồng/năm – một con số ấn tượng đối với một xã vùng thấp còn nhiều khó khăn. Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều đã giảm xuống còn gần 14,26%, đời sống vật chất và tinh thần của người dân không ngừng được cải thiện.

Ông Bàn Văn Xuân, Phó Chủ tịch UBND xã Cao Sơn, chia sẻ: "Xã sẽ tiếp tục tranh thủ và lồng ghép hiệu quả các chương trình, dự án hỗ trợ của Trung ương, của tỉnh và huyện. Đồng thời, chú trọng phát huy tối đa nội lực, khai thác những tiềm năng, thế mạnh đặc thù của địa phương như phát triển du lịch cộng đồng gắn với cảnh quan thiên nhiên và bản sắc văn hóa dân tộc. Mục tiêu là không ngừng nâng cao thu nhập, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân một cách bền vững; giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí xã nông thôn mới, phấn đấu xây dựng xã Cao Sơn ngày càng giàu đẹp, văn minh".

×