Nhà đầu tư góp ý thẳng thắn với TP.HCM, hiến kế để tăng tính cạnh tranh cho môi trường đầu tư

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore (SingCham), thách thức lớn nhất mà SingCham nhận thấy hiện nay là quy trình cấp phép vẫn còn phức tạp và kéo dài, đặc biệt là Giấy phép kinh doanh áp dụng riêng cho nhà đầu tư nước ngoài (theo Nghị định 09/2018/NĐ-CP).

Thủ tục cấp phép đầu tư cần nhanh hơn

"Dù thời hạn xử lý theo quy định là 13 ngày làm việc, trên thực tế quá trình này có thể kéo dài từ 9 đến 12 tháng", ông Seck Yee Chung, Phó Chủ tịch SingCham, nhấn mạnh tại hội nghị mới đây, nơi lãnh đạo TP.HCM lắng nghe ý kiến từ khối FDI.

Lý do kéo dài là thời gian xin ý kiến và phản hồi từ các cơ quan khác như Sở Công Thương không được tính vào thời hạn quy định.

Theo đại diện của cộng đồng doanh nghiệp Singapore, tình trạng mất nhiều thời gian như vậy không chỉ làm chậm tiến độ dự án mà còn ảnh hưởng đến niềm tin và dòng vốn FDI, đặc biệt trong các lĩnh vực phát triển bền vững như điện mặt trời áp mái, khi hoạt động cho thuê thiết bị lại bị xem là "sản xuất điện" và phải bổ sung ngành nghề kinh doanh không đúng bản chất.

Vì vậy, SingCham đề xuất cần rút ngắn thời hạn cấp giấy phép kinh doanh, cam kết tuân thủ thời hạn đã định và bỏ yêu cầu về Giấy phép kinh doanh thương mại điện tử theo Nghị định 09/2018/NĐ-CP.

Dữ liệu đất đai có thể ảnh hưởng nhà đầu tư

Về lĩnh vực đất đai, SingCham ghi nhận Luật Đất đai 2024 là một bước tiến, nhưng việc xác định tiền sử dụng đất và tiền thuê đất vẫn khó khăn do thiếu cơ sở dữ liệu đất đai đầy đủ và mô hình định giá chuyên nghiệp.

Đại diện doanh nghiệp Singapore kiến nghị TP.HCM nên tiến hành cải cách toàn diện chế độ đất đai theo hướng "từ dưới lên," bao gồm xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia và thành lập hội đồng chuyên gia định giá đất để nâng cao tính minh bạch.

Ông Seck Yee Chung cũng kiến nghị cần tăng cường sự thống nhất giữa các luật có liên quan đến triển khai dự án sử dụng đất như Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu và Luật Đấu giá. Ông cho rằng việc triển khai các luật mới sẽ góp phần tạo sự rõ ràng pháp lý đối với các mô hình phát triển hỗn hợp, căn hộ khách sạn (condotels) và dự án theo tầng thay vì toàn bộ tòa nhà.

Đối với các khu công nghiệp hoặc dự án còn thời hạn sử dụng đất 10–15 năm, cần sớm có kế hoạch hoặc hướng dẫn cụ thể về việc xử lý khi hết thời hạn thuê đất, đại diện SingCham nêu ý kiến.

Nâng cao hiệu quả của cơ chế đầu tư đặc biệt cho một số loại dự án

Ông Chung khẳng định Nghị định 19/2025/NĐ-CP ngày 10/2/2025 về thủ tục đầu tư đặc biệt là một bước đổi mới đáng hoan nghênh. Tuy nhiên, việc triển khai còn thiếu rõ ràng, đặc biệt là các giai đoạn thực hiện và hoàn thiện dự án chưa được quy định cụ thể.

Vì vậy, đại diện này đề xuất cần xây dựng lộ trình rõ ràng cho từng giai đoạn của quy trình đầu tư – từ chuẩn bị dự án đến triển khai vận hành. Lộ trình này cần chỉ rõ thủ tục nào được miễn, thủ tục nào vẫn phải thực hiện và hồ sơ cần thiết tương ứng.

Phó Chủ tịch SingCham cho rằng việc minh bạch hóa quy trình sẽ giúp nhà đầu tư chủ động hơn trong lập kế hoạch và tạo thuận lợi cho công tác quản lý, giám sát của cơ quan nhà nước.

Tạo điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư vào trung tâm dữ liệu

Singapore đã là một thị trường trung tâm dữ liệu lớn trong khu vực, trong khi Việt Nam đặt mục tiêu trở thành trung tâm hạ tầng số của khu vực, trong đó đầu tư trung tâm dữ liệu đóng vai trò then chốt. Vì thế, Phó Chủ tịch SingCham nêu ý kiến về thu hút đầu tư vào trung tâm dữ liệu.

Ông Seck Yee Chung cho rằng Nghị định 165 (hướng dẫn thi hành Luật Dữ liệu) có một số trở ngại đáng kể. Cụ thể, Điều 12 Nghị định 165 đặt ra yêu cầu phức tạp đối với đánh giá rủi ro và phê duyệt, có thể cản trở các nhà khai thác trung tâm dữ liệu quốc tế và kìm hãm sự phát triển của hạ tầng số Việt Nam.

Theo Phó Chủ tịch SingCham, các quy định này có thể làm tăng gánh nặng hành chính và nhân sự cho cả khu vực công và tư khi phải thực hiện quy trình xin phê duyệt/thông báo trước và xem xét các phê duyệt/nhận thông báo đó. Ngoài ra, còn hạn chế việc hiện thực hóa định hướng của Chính phủ trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia kỷ nguyên số, đặc biệt khuyến khích phát triển công nghệ cao và kỹ thuật.

Bên cạnh đó, còn có khả năng là các quy định này làm giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trong nỗ lực phát triển và giảm chi phí hoạt động, đồng thời ảnh hưởng đến khả năng thu hút FDI trong các lĩnh vực công nghệ cao, kỹ thuật số và trí tuệ nhân tạo tạo sinh (Generative AI), theo ông Chung.

×