Pháp chìm trong khủng hoảng chính trị nối dài: Chính phủ thứ tư của ông Macron có nguy cơ sụp đổ

Chính phủ thiểu số dự kiến sụp đổ sẽ khiến các vấn đề của Pháp thêm trầm trọng trong bối cảnh châu Âu cần sự thống nhất để đối phó với cuộc chiến Nga - Ukraine, một Trung Quốc ngày càng áp đảo và căng thẳng thương mại với Mỹ.

Cuộc khủng hoảng cũng đe dọa khả năng kiểm soát nợ của Pháp, trong khi nguy cơ bị hạ bậc tín nhiệm ngày càng rõ rệt khi chênh lệch lợi suất trái phiếu - thước đo phần bù rủi ro mà nhà đầu tư yêu cầu khi nắm giữ nợ Pháp - tiếp tục nới rộng.

Pháp đang chịu sức ép lớn trong việc khắc phục tài chính công, khi thâm hụt ngân sách năm ngoái gần gấp đôi giới hạn 3% GDP mà EU đặt ra, còn nợ công đã lên tới 113,9% GDP.

Cuộc bỏ phiếu tín nhiệm được lên lịch vào chiều thứ Hai, sau phiên tranh luận bắt đầu lúc 15h (13h GMT) với bài phát biểu mở đầu của ông Bayrou, tiếp theo là lãnh đạo các nhóm chính trị. Kết quả có thể được công bố vào khoảng 17h GMT.

Các lãnh đạo đối lập trên khắp chính trường đều khẳng định họ sẽ bỏ phiếu lật đổ ông Bayrou.

“Tôi muốn nói rằng tôi rất vui khi chính phủ sẽ sụp đổ hôm nay. Với nhiều người Pháp, đó là một sự nhẹ nhõm” - ông. Manuel Bompard, thuộc đảng cực tả Nước Pháp Bất khuất, nói với kênh franceinfo, lặp lại quan điểm của nhiều đảng khác.

Nếu Bayrou thật sự thất bại, Tổng thống Emmanuel Macron sẽ phải tìm một thủ tướng khác để lèo lái ngân sách qua quốc hội, chưa đầy một năm sau khi người tiền nhiệm theo khuynh hướng bảo thủ, Michel Barnier, bị buộc phải ra đi.

Căng thẳng xã hội cũng đang gia tăng. Một số nhóm không rõ ràng nổi lên trên mạng đã kêu gọi người dân Pháp “chặn đứng mọi thứ” vào thứ Tư tuần này, trong khi các công đoàn lớn dự kiến tiến hành hành động tập thể vào ngày 18/9 để phản đối kế hoạch cắt giảm ngân sách.

Nghiêng về cánh tả?

Ông Macron đến nay đã loại trừ khả năng giải tán quốc hội như ông từng làm năm ngoái. Pháp rơi vào khủng hoảng chính trị kể từ cuộc bầu cử sớm đó, vốn khiến quốc hội thêm chia rẽ.

Liên minh của ông Macron, vốn đã mất đa số từ năm 2022, tiếp tục suy yếu, trong khi đảng cực hữu chống nhập cư Tập hợp Quốc gia vươn lên thành đảng lớn nhất. Một liên minh lỏng lẻo các đảng cánh tả, nay chia rẽ sâu sắc, trở thành khối lớn nhất. Không phe nào nắm đa số.

“Cuộc khủng hoảng này do chính Tổng thống Emmanuel Macron và tất cả những người phục vụ ông ta tạo ra và tiếp thêm lửa” - bà Marine Le Pen, lãnh đạo nhóm nghị sĩ Tập hợp Quốc gia, nói hôm Chủ nhật. “Ngày nay, ‘người bệnh của châu Âu’ chính là nước Pháp, vì họ”.

Sau khi một thủ tướng bảo thủ và một thủ tướng trung dung lần lượt thất bại, nhiều nhà quan sát dự đoán ông Macron sẽ tìm đến một ứng viên thuộc hàng ngũ Xã hội chủ nghĩa (PS) trung tả.

Tuy nhiên, bất kỳ ứng viên nào cũng sẽ đối mặt thách thức lớn: họ phải xây dựng một liên minh mong manh với khối tự do của tổng thống, vốn phản đối nhiều ý tưởng cánh tả, chẳng hạn tăng thuế người giàu để bù đắp thâm hụt ngân sách. Đồng thời, họ cũng cần thuyết phục phe hữu ôn hòa chấp nhận thêm một chính phủ thiểu số nữa.

Laurent Wauquiez, nghị sĩ dẫn đầu của đảng bảo thủ Những người Cộng hòa (LR), cho biết ông sẽ không kêu gọi lật đổ một thủ tướng Xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, Chủ tịch đảng kiêm Bộ trưởng Nội vụ Bruno Retailleau lại phản đối: “Chúng tôi sẽ không bao giờ chấp nhận một thủ tướng Xã hội chủ nghĩa” - ông khẳng định hôm Chủ nhật.

Như nhiều người Pháp, Mohamed, 80 tuổi, một người bán hàng ở chợ Aligre tại Paris, tỏ ra bi quan: “Quay lại đây sau 10 ngày và ông sẽ thấy chẳng có gì thay đổi. Sẽ chẳng có đa số nào, và cũng sẽ chẳng có ngân sách nào”.

×