Sẽ xây dựng Luật Thương mại điện tử: Thiết lập luật chơi trong không gian số

Việt Nam đang hướng đến việc xây dựng và ban hành một Luật Thương mại điện tử (TMĐT) riêng để thay thế hoặc nâng cấp khung pháp lý hiện hành – hiện nay chủ yếu dựa vào Luật Giao dịch điện tử 2005 và các nghị định như Nghị định 52/2013/NĐ-CP về TMĐT, vốn đã bộc lộ nhiều bất cập trong bối cảnh TMĐT bùng nổ mạnh mẽ những năm gần đây.

Tính đến năm 2024, doanh thu thương mại điện tử Việt Nam ước đạt hơn 20 tỷ USD, tăng trưởng bình quân trên 20%/năm.

Sẽ xây dựng Luật Thương mại điện tử để quản người livestream bán hàng, ngăn chặn hàng giả, hàng nhái và gian lận thương mại. Ảnh QLTT

Các nền tảng như Shopee, Lazada, TikTok Shop, các mô hình livestream bán hàng, dropshipping xuyên biên giới… đã vượt khỏi phạm vi mà Nghị định 52 hoặc Luật Giao dịch điện tử cũ có thể bao phủ hiệu quả.

Nhiều hoạt động buôn bán online không đăng ký, không xuất hóa đơn, quảng cáo sai sự thật, đặc biệt là trên mạng xã hội.

Người mua hàng online gặp khó khăn khi khiếu nại, trả hàng, bị lừa đảo mà pháp luật chưa có chế tài đủ mạnh.

Trong khi đó, Việt Nam đã tham gia nhiều FTA (EVFTA, CPTPP…) có điều khoản liên quan đến TMĐT – cần luật hóa để thực thi hiệu quả.

Chiều 17/6, giải trình các vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã thông tin về việc kiểm soát, ngăn chặn hàng giả, hàng nhái và gian lận thương mại, thúc đẩy phát triển thương mại điện tử và thúc đẩy xuất khẩu nông sản.

Ông Diên nhìn nhận nguyên nhân là lĩnh vực này mang lại lợi nhuận lớn, với vi phạm ngày càng tinh vi, lợi dụng công nghệ cao để gian lận trong môi trường thương mại điện tử.

Bộ trưởng Diên khẳng định sẽ tiếp tục tham mưu hoàn thiện chính sách, phân rõ thẩm quyền, trách nhiệm, tăng kiểm tra kiểm soát thị trường, trong đó có việc đề xuất xây dựng Luật Thương mại điện tử. Nếu được Quốc hội thông qua trong kỳ họp tới, Luật có thể được ban hành vào cuối năm 2025 hoặc đầu 2026.

Trả lời PV Dân Việt, ông Trần Sơn - Tổng Giám đốc Công ty Viking cho biết: "Cần có sự phân loại và quy định rõ trách nhiệm các chủ thể gồm sàn giao dịch TMĐT; nhà bán hàng; nền tảng mạng xã hội có chức năng TMĐT và đơn vị vận chuyển, thanh toán, trung gian công nghệ".

Một trong những vấn đề "nóng" gần đây là việc minh bạch thông tin – Gắn với hóa đơn điện tử, ông Sơn nhấn mạnh, cần yêu cầu hiển thị rõ thông tin người bán, nguồn gốc hàng hóa, giá niêm yết.

Điều này giúp bảo vệ người tiêu dùng khi mua sản phẩm, nếu có vấn đề còn khiếu nại và đòi quyền lợi. Bên cạnh đó còn là kết nối hóa đơn điện tử với cổng dữ liệu thuế.

"Ngoài bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm, hàng hoá, câu chuyện còn là quy định chặt chẽ về thu thập và sử dụng thông tin cá nhân.

Nếu các nhà bán lẻ vi phạm thì theo ông Sơn, Luật mới cần có chế tài mạnh tay xử lý hành vi livestream bán hàng sai sự thật, trốn thuế, bán hàng giả. Rõ ràng cần phải thiết lập lại luật chơi trong không gian số", ông Sơn nói.

Trước đó, Chính phủ cũng đã ban hành nghị định số 117 quy định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số của hộ, cá nhân, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

×