Bình luận
0
Thân thế và sự nghiệp
Nguyễn Văn Điển, người ấp Trà Quế, làng Thanh Hà, tổng Phú Triêm Hạ, huyện Diên Phước, phủ Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam (nay là thôn Trà Quế, phường Hội An Tây, thành phố Đà Nẵng). Ông sinh năm Tân Hợi (1791), tự là Tam Lễ tiên sinh, thụy Trang Lượng đại nhân.
Cha là Nguyễn Văn Yến, tự Thanh Trai, là Thư ký Bắc hành, Hàn lâm viện Thị giảng học sĩ dưới triều Gia Long, sau được phong là Triều liệt đại phu và được ban tên Thụy Đoàn Lạng. Mẹ là Văn Thị Tần, tước Tứ phẩm Cung nhân, quê ở làng Hà My (phường Điện Bàn Đông).
Thời thơ ấu, Nguyễn Văn Điển sống tại làng Thanh Hà, sau đó được mẹ đưa về định cư tại thôn Trà Quế. Ông nổi tiếng là đứa trẻ hiền lành, đĩnh ngộ, thông minh, hiếu học và có chí lớn. Khoa thi năm Kỷ Mão (1819) dưới triều Gia Long, ông đỗ cử nhân và ra làm quan.
Vào năm đầu triều Minh Mạng, ông được phái làm Hành tẩu Bộ Công, rồi sau đó được thăng Tư vụ và làm sơ khảo trường thi Sơn Nam. Năm 1825, được bổ làm Tri huyện Từ Liêm rồi Tri huyện Quốc Oai. Năm 1826, ông làm Tri phủ Thiệu Hóa sau đó làm Viên ngoại lang thư Lang trung Bộ Binh.
Năm 1829, ông phụng mệnh tu chỉnh lại tôn phổ nhà vua và được bổ giữ chức Lang trung. Năm sau được bổ làm Hiệp lý Binh tào sự vụ ở thành Gia Định rồi quyền nhiếp Hiệp trấn Phan Rang. Năm 1832, được thụ bổ Chánh sứ Khánh Hòa. Hai năm sau làm Khâm sai trường thi Phú Yên. Đến năm 1839, làm Biện lý ở Bộ Hộ và sau đó chuyển qua giữ chức Biện lý Bộ Công.
Sang đời vua Thiệu Trị, ông được bổ làm Thự tả Thị lang Bộ Công và làm Đổng lý phụ trách việc xây dựng lăng Hiếu Đông (lăng Tá Thiên Nhân hoàng hậu Hồ Thị Hoa), rồi phụng mệnh đến giới đạo Bắc Ninh để đón tiếp sứ thần nhà Thanh.
Năm 1846, làm Khâm sai đại thần đi thanh tra tỉnh Quảng Bình, rồi làm Hiệp lý Thủy sư sự vụ ở kinh đô. Năm sau được bổ làm Đổng lý, tham gia xây dựng Xương Lăng (lăng vua Thiệu Trị) ở kinh đô Phú Xuân.
Năm 1848 dưới triều Tự Đức, ông được sung làm Đổng lý thanh tra Bộ Hộ và Bộ Hình. Năm sau phụng mệnh vua đến Bắc Ninh để đón tiếp sứ thần nhà Thanh, rồi được bổ làm Quyền sự vụ Bộ Hình. Năm 1850, ông được bổ làm Hộ lý Tuần phủ coi việc quan phòng, rồi giữ chức Tổng đốc An Tĩnh trước khi được sung làm Khâm sai đại thần thanh tra tỉnh Hải Dương.
Giờ Ngọ ngày 21/12/1852, ông đột ngột qua đời, thi hài được đưa về mai táng tại làng Thanh Hà. Ngày 13/7/1861, ngôi mộ của ông được cải táng đến thôn Trà Quế. Tưởng xét những đóng góp to lớn của ông nên sau khi mất, vua Tự Đức đã truy thăng cho ông chức Thượng thư Bộ Binh.
Nguyễn Văn Điển trong lòng bạn đồng liêu
Sinh thời, Nguyễn Văn Điển là người đức độ, có nhân phẩm tốt, rất được lòng dân và bạn đồng liêu. Phẩm hạnh của ông được Tiến sĩ Phạm Văn Nghị, lãnh tụ phong trào Cần Vương ở Nam Định ca tụng trong bài văn khắc tại bia mộ: “...Ngài chế đài Nguyễn Tướng công, ôn hòa độ lượng, mát mẻ như gió thoảng xa nên khoa thứ 3 quốc triều ta, đấng hiền tài sớm đạt, trải hoạn đồ hơn 30 năm. Trời cho dài nối, năm Canh Tuất đầu mùa thu theo ngọn cờ súy vào Nam, làm việc chánh không nhiễu phiền, ơn xuống đến kẻ thôn ở, người đều hưởng nhờ hòa khí, tình thâm đến kẻ hào thân.
Xử sự tròn mà thông suốt nên việc không ứ đọng, thận kính mà giản đơn nên người người đều thân mến. Chỉ vì bẩm sinh ngài đôn hậu mà thành dưỡng thì thuần phác, nên cư xử với người thì đều thuận và từng trải. Trời cho đức tốt mà tuổi thọ cũng vẹn tròn nên con cái nối dòng khoa bảng. Lòng vua cũng dựa vào một người tuổi cao ở nhiều địa hạt mà điều tá một vị chăn dân quan mục tốt…
…Kiện thưa thì lấy tình mà thỏa xử, kiềm chế mà có pháp luật, không vì cớ gì mà để người dân phải bị nghiêm khắc. Có tật dịch thì phái người cho thuốc trị. Năm bị úng hạn thì tự mình cầu đảo và tâu xin phát chẩn, dân có thể hồi sinh sau cơn khát đói và tâu xin hoãn thuế khóa. Kẻ hương lý không ai lo tay không. Việc công thong thả không quên Nho thuật, lấy văn chương mà làm thân với học giả, họ đều vui cười được vị Nho sư đầm ấm cái phong khí đại nhã.
Quan cai trị mà đến với dân để cổ lệ sĩ phu như nắng mùa đông và bóng mát mùa hạ. Khá mến, khá mộ vậy, duy lấy lòng thành mà đãi vật thì vật cũng trả lòng thành, không ác với người thì người không ác lại. Nếu không phải có đức độ chân thật thì làm sao được tốt như vậy...” (Nguyễn Bội Liên dịch).
Trải qua các đời vua Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức, Thượng thư Bộ Binh Nguyễn Văn Điển đã có nhiều đóng góp cho đất nước trên các lĩnh vực chính trị và quân sự. Là vị quan thanh liêm, cương trực, là tấm gương tiêu biểu về nhân cách đạo đức và tư tưởng thân dân. Ông đã góp phần vào công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước dưới thời Nguyễn.
Trong lịch sử phong kiến, hoàng đế Trung Quốc Chu Hậu Chiếu được nhiều người biết đến với một sự việc kỳ lạ. Ông có hơn 100 con trai nhưng không ai trong số họ là con ruột. Chuyện kỳ quái gì đã xảy ra với vị hoàng đế này?
HLV Kim Sang-sik nhận liên tiếp 3 tin vui; Mohamed Salah nhận đề nghị “khủng” từ Galatasaray; Real Madrid và M.U đều muốn có Christos Mouzakitis; Jean-Philippe Mateta muốn rời Crystal Palace; Vợ sắp cưới của Cristiano Ronaldo tạo sức hút với bikini.
Chia sẻ
Dung dị, nhẹ nhàng, đúng chất “dễ thương vô cùng” của đất và người Cà Mau, các nhà báo từ đất Mũi khiến chúng tôi có chút bất ngờ về cây bút viết nên những ngôn từ sắc sảo trong “Dự án treo – Nút thắt kéo lùi nông thôn mới” – một trong 34 tác phẩm xuất sắc nhất của Giải báo chí toàn quốc về nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam lần thứ III - năm 2025. Giải báo chí do Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt phối hợp với Ngân hàng Nông nghiệp và PTNT Việt Nam (Agribank) thực hiện.
Chia sẻ
Kinh tế tập thể, với nòng cốt là các HTX tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong cơ cấu kinh tế TP.HCM sau sáp nhập. Giai đoạn 2026-2030, thành phố tập trung các giải pháp căn cơ về chính sách, vốn, đất đai, nhân lực, khoa học công nghệ và quản lý nhà nước nhằm thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển hiệu quả, bền vững.
Chia sẻ
Đêm 4/12, nước lũ tại các phường Hàm Thắng, Phú Thủy, tỉnh Lâm Đồng (thuộc Hàm Thuận Bắc và TP. Phan Thiết tỉnh Bình Thuận cũ) dâng cao, gây ngập nặng nhiều khu dân cư và Quốc lộ 1, khiến chính quyền và người dân vùng bị ngập vất vả chạy lũ trong đêm...
Chia sẻ
Ở vùng A Lưới, TP. Huế, nghệ nhân Nguyễn Hoài Nam (Pi Hốih Cu Lai) được xem là “cây đại thụ” trong việc gìn giữ và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể của đồng bào Cơ Tu.
Chia sẻ
Thị trường dầu mỏ đang đối mặt với những thay đổi lớn. Trong bối cảnh giá dầu giảm, Ả Rập Xê Út dự định bán cổ phần của mình tại các kho cảng xuất khẩu và lưu trữ nhiên liệu, Bloomberg đưa tin, trích dẫn các nguồn tin đáng tin cậy. Các chuyên gia tin rằng điều này có thể đặt ra những thách thức mới cho các nhà sản xuất dầu mỏ Nga.
Chia sẻ
Tỷ giá USD/VND hôm nay 5/12 trên thị trường quốc tế duy trì mức thấp khi thị trường kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong tuần tới. Trong nước, tỷ giá ngân hàng dao động quanh 26.100 - 26.400 VND/USD.
Chia sẻ
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Hưng Yên vừa có báo cáo kết quả tổ chức Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cấp xã, nhiệm kỳ 2025 – 2030.
Chia sẻ
Trương Đỗ - người xã Nam Thanh Miện (TP Hải Phòng) là một nhà khoa bảng tài, đức vẹn toàn. Ông nổi danh sử Việt với ba lần dâng sớ can gián vua Trần Duệ Tông không đem quân đi đánh Chiêm Thành.
Chia sẻ
Vụ cháy tại một quán ăn mặt tiền đường Trần Hưng Đạo (quận 1 cũ) rạng sáng 5/12 đã khiến 4 người không qua khỏi do ngạt khói. Hiện trường bị phong tỏa để phục vụ công tác điều tra.
Chia sẻ
Chia sẻ về thành công lớn nhất của Giải báo chí toàn quốc về nông nghiệp, nông dân, nông thôn lần thứ III năm 2025 và Thi viết tìm hiểu truyền thống 95 năm Hội Nông dân Việt Nam xây dựng và trưởng thành, nhà báo Nguyễn Văn Hoài, Tổng biên tập Báo NTNN/Dân Việt, Trưởng ban Tổ chức Giải nhấn mạnh: “Với việc tổ chức giải báo chí này, chúng tôi đã kiến tạo ra sân chơi lớn, bổ ích cho các nhà báo trên mặt trận nông nghiệp, nông dân, nông thôn".
Chia sẻ
Từ ruộng sắn Campuchia đến dây chuyền chế biến Tây Ninh, ngành sắn Việt Nam đang bước vào giai đoạn liên kết mới với những hợp đồng triệu tấn, dòng vốn tỷ USD và sinh kế của hàng vạn hộ nông dân 2 nước.
Chia sẻ
Chuyện lạ đời ở Lâm Đồng (Đắk Nông trước đây), giá cà phê cao chót vót, dân xã này hái bán lại chẳng ai mua. Dù giá cà phê đang ở mức giá cao chót vót (khoảng 107.000 đồng/kg nhân) nhưng nông dân ở xã Quảng Phú, tỉnh Lâm Đồng (địa phận tỉnh Đắk Nông trước đây) lại rơi vào cảnh “dở khóc dở cười” là bán cà phê mà chả ai mua, chẳng ai đoái hoài...
Chia sẻ
SEA Games 33 sẽ có 50 môn thi đấu chính thức, trải rộng 105 phân môn, và dự kiến trao 569 bộ huy chương.
Chia sẻ
Sau bao thế hệ gắn bó, diêm dân phường Nam Đồ Sơn TP Hải Phòng (trước kia là phường Bàng La, quận Đồ Sơn cũ) hiện không còn mặn mà với nghề làm muối. Những ruộng muối trắng dần thay thế bằng những giàn táo muối xanh mướt, trĩu quả thu hút khách du lịch.
Chia sẻ
BIM Land giới thiệu bộ sưu tập 48 biệt thự giới hạn Camellia Residences tại Thanh Xuan Valley. Kế bên InterContinental Thanh Xuan Valley Resort, phân khu thừa hưởng khí chất “resort-living” và chuẩn mực kiến trúc Đương đại quốc tế, nhưng tạo nên nét chấm phá khi trao quyền kiến tạo không gian sống độc bản cho mỗi chủ sở hữu.
Chia sẻ
Bệnh nhân xuất hiện tình trạng khó thở, mệt mỏi, hụt hơi, khó nói, tê tay phải kèm các cơn giật mình vùng thân khi ngủ trong vài tháng nay.
Chia sẻ
Cựu quan chức ngoại giao hàng đầu của EU Federica Mogherini đã từ chức tại Cao đẳng Châu Âu, vài ngày sau khi bị buộc tội tham nhũng.
Chia sẻ
Giá vàng hôm nay 5/12, cả vàng SJC và nhẫn tiếp tục giảm mạnh ngày thứ 2 liên tiếp. Trong khi, giá vàng thế giới duy trì mức ổn định trên 4.200 USD/ounce.
Chia sẻ
Tại SEA Games 33, điền kinh tiếp tục là môn chủ lực, được coi như “mỏ vàng”, tạo thành điểm tựa để đoàn thể thao Việt Nam cạnh tranh vị trí cao trên bảng xếp hạng toàn đoàn.
Chia sẻ
Việc Singapore và Việt Nam vừa ký kết một thỏa thuận về thương mại gạo ổn định, bền vững là bước đi không chỉ mang lại lợi ích cho hai nước, mà còn đặt nền tảng cho sự phối hợp nhằm đảm bảo chuỗi cung ứng và an ninh lương thực trong khu vực.
Chia sẻ
Ông Nguyễn Thanh Sơn – Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2025 tại Lâm Đồng đã có nhiều kiến nghị liên quan đến việc trồng sầu riêng, xuất khẩu sầu riêng trước thềm Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân năm 2025.
Chia sẻ
Hồ Văn Cường được khán giả tặng cả trăm triệu tiền mặt, ca sĩ Anh Khang về nước sau 12 năm định cư ở Mỹ ... là những tin showbiz nổi bật trong 24h qua.
Chia sẻ
Cây cảnh này tượng trưng cho sự may mắn, giàu có, sức khỏe, trường thọ, hòa bình, trí tuệ, sự thanh lịch và tính kiên trì, có khả năng tiêu trừ năng lượng tiêu cực.
Chia sẻ
Một báo cáo do Der Spiegel công bố đã tiết lộ những chi tiết mới từ cuộc điện đàm bí mật diễn ra hôm thứ Hai giữa Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb, Tổng thư ký NATO Mark Rutte và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Chia sẻ
Cổ phiếu ROS vẫn “án binh bất động” sau khi bị hủy niêm yết từ 5/9/2022 do chậm công bố báo cáo tài chính. Doanh nghiệp vừa thay Chủ tịch HĐQT lần thứ ba trong năm, nhưng vẫn chưa tổ chức đại hội cổ đông hay cập nhật số liệu còn thiếu.
Chia sẻ
Giá nhà tiếp tục leo thang không chỉ vì biến động giá đất mà chủ yếu do thiếu nguồn cung, trong khi thị trường lệch pha trầm trọng giữa cao cấp và nhà ở phù hợp thu nhập, làm rủi ro bong bóng ngày càng lớn.
Chia sẻ
Người dân tố công trình dự án Khu đô thị Capital Square 3 thi công xuyên đêm gây rung lắc, khiến nhiều tuyến đường quanh “hố tử thần” Đà Nẵng xuất hiện vết nứt dày đặc và buộc họ phải làm đơn kiến nghị gửi chính quyền.
Chia sẻ
Nghị sĩ Thái Lan treo thưởng cho các võ sĩ Muay Thái. Nếu thắng knockout nhận 100.000 baht (tương đương 82 triệu đồng), thắng điểm nhận 50.000 baht trong các trận đối đầu các võ sĩ Campuchia tại SEA Games 33.
Chia sẻ
Ngọn lửa bùng phát dữ dội tại một quán ăn trên đường Trần Hưng Đạo, TP.HCM rạng sáng 5/12, một bé trai đã được lực lượng chức năng giải cứu an toàn.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Vũ Hoài An (Theo Báo Đà Nẵng) 
