Từ những vụ thuốc giả, thực phẩm chức năng giả, sữa giả, giải pháp nào để tránh tiêu cực trong quản lý sản phẩm?

Sáng 17/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Dự thảo luật được đưa ra nghị trường thảo luận trong bối cảnh Công an TP Hà Nội vừa triệt phá đường dây sản xuất hàng giả do vợ chồng Phạm Ngọc Tiến cầm đầu, thu giữ hơn 100 tấn thực phẩm chức năng và thiết bị y tế giả. Trước đó, hàng loạt vụ thực phẩm chức năng giả, thuốc giả cũng được các cơ quan chức năng phát hiện khiến dư luận bức xúc.

Trao đổi với phóng viên Dân Việt bên hành lang Quốc hội, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (đoàn Lâm Đồng) đánh giá, dự Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa đã được sửa đổi, bổ sung những nội dung quan trọng, khắc phục khoảng trống pháp lý trong lĩnh vực này.

Thưa đại biểu, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa có những điểm mới nổi bật nào, đặc biệt là về vấn đề trách nhiệm của người bán hàng, người mua hàng và sàn thương mại điện tử ?

Thứ nhất, dự thảo luật đã chia hàng hoá làm 3 loại, hàng hoá có tính rủi ro thấp, hàng hoá có tính rủi ro trung bình và hàng hóa có tính rủi ro cao, để từ đó phân loại, quản lý các loại hàng hoá này theo mức độ rủi ro.

Trong đó sản phẩm có mức độ rủi ro trung bình và sản phẩm có mức độ rủi ro cao là đối tượng quản lý bởi bao gồm các nhóm hàng hóa như thực phẩm chức năng, thực phẩm, sản phẩm bảo vệ sức khỏe, đồ chơi trẻ em và đồ dùng của trẻ em có ảnh hưởng rất cao, sâu rộng đến đời sống của chúng ta.

Vấn đề thứ hai, dự thảo luật đã đưa ra những quy định và cũng là lần đầu tiên luật hoá trách nhiệm của sàn thương mại điện tử. Chúng ta đã biết, lâu nay việc mua bán sản phẩm trên thị trường thương mại điện tử rất rộng và ngày càng được người tiêu dùng ưa chuộng. Tuy nhiên, có một khoảng trống pháp lý từ khi thương mại điện tử bắt đầu xuất hiện.

Tôi nhớ là từ khoảng năm 2015 trở lại đây thì chưa có một bất cứ một quy định nào để quản lý các sàn thương mại điện tử. Hàng hóa cứ được đưa lên, chúng ta không thể quản lý được chất lượng như thế nào, cũng không thể biết được người kinh doanh như thế nào, kinh doanh bao nhiêu để có thể thu thuế… Vì vậy, tôi thấy đó là khoảng trống pháp lý rất lớn.

Dự thảo luật lần này đã đưa ra tới ba điều quy định về trách nhiệm, quyền lợi và trách nhiệm khác của các bên liên quan của người bán hàng, người mua hàng và sàn thương mại điện tử.

Tôi thấy quy định như vậy rất rõ ràng để đảm bảo hàng hóa khi giao dịch trên sàn thương mại điện tử được kiểm định một cách an toàn, mục tiêu cuối cùng là bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

Qua hàng loạt vụ hàng giả vừa bị công an triệt phá, rồi việc khởi tố các cán bộ và nguyên cán bộ lãnh đạo Cục An toàn thực phẩm Bộ Y tế liên quan đến thực phẩm chức năng giả, phải chăng chúng ta đang thiếu những công cụ giám sát đội ngũ thực thi, thưa đại biểu?

Tôi thấy đây là một điều rất đáng quan tâm. Qua báo chí chúng ta đã thấy cơ quan điều tra đã khởi tố những người vi phạm để thực phẩm chức năng giả, thuốc giả có thể tuồn vào bệnh viện. Trong khi đó, đối tượng ở trong bệnh viện là bệnh nhân, trẻ em - những người cần đặc biệt quan tâm về tình trạng sức khỏe - cho thấy một khoảng trống pháp lý rất lớn trong thời gian qua khi sản phẩm, hàng hoá lưu thông trên thị trường chưa được kiểm tra, quản lý và hậu kiểm một cách bài bản.

Về vụ việc vừa rồi giống như một hồi chuông cảnh báo rằng trong Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa cần phải có những quy định cụ thể, rõ ràng đối với nhóm hàng mà tôi đã đề cập, đó là nhóm hàng có mức độ rủi ro trung bình và mức độ rủi ro cao.

Theo đại biểu, sự phối hợp liên ngành giữa các cơ quan quản lý hiện nay cần phải điều chỉnh như thế nào để hạn chế được những vụ việc như vừa qua?

Hiện nay có một bất cập đó là một lĩnh vực có quá nhiều cơ quan chức năng quản lý, ví dụ như Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công Thương, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường…

Theo tổng kết của Bộ Khoa học và Công nghệ vừa qua, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa chồng chéo với tận 68 luật khác. Từ chồng chéo nên sinh ra mâu thuẫn, thậm chí triệt tiêu lẫn nhau, sinh ra những khoảng trống rất lớn trong quản lý.

Vì vậy, luật lần này đã ra quy định trách nhiệm thống nhất quản lý của Bộ Khoa học và Công nghệ, các Bộ khác có chức năng phối hợp để kiểm tra, thanh tra, giám sát… để hàng hoá ra ngoài thị trường được đảm bảo chất lượng hơn.

Để loại bỏ những vụ việc tiêu cực trong công tác quản lý an toàn sản phẩm, vai trò, trách nhiệm của cán bộ quản lý trong thời gian tới cần phải được nhìn nhận như thế nào, thưa đại biểu?

Cần tăng cường trách nhiệm quản lý của cán bộ, tôi thấy đó là một điều rất quan trọng. Tuy nhiên, để cán bộ thực thi nhiệm vụ của mình thì trong luật và các văn bản dưới luật phải quy định rất rõ quyền hạn, trách nhiệm, quyền lợi và nghĩa vụ của từng cán bộ để họ thực thi công việc của mình một cách tốt nhất.

Xin cảm ơn đại biểu!

×