Bình luận
0
Trong lịch sử Trung Hoa, hiếm có vị mưu thần nào để lại nhiều giai thoại, huyền thoại và ẩn dụ thâm sâu như Lưu Bá Ôn (1311–1375), vị quân sư thiên tài từng giúp Minh Thái Tổ Chu Nguyên Chương dựng nên cơ nghiệp nhà Minh. Câu chuyện nổi tiếng về “sọt cá” mà ông gửi lại cho Chu Nguyên Chương trước khi qua đời đã trở thành một biểu tượng của trí tuệ, đồng thời phản ánh bi kịch quyền lực nơi hoàng triều mới khai quốc. Để hiểu rõ hơn, ta cần quay ngược lại lịch sử, tìm về bối cảnh lúc bấy giờ và giải mã lời khuyên thâm thúy ẩn sau món quà tưởng chừng giản dị này.
Tên thật của ông là Lưu Cơ, tự Bá Ôn, người Chiết Giang. Ngay từ nhỏ, Lưu Bá Ôn đã nổi tiếng thông minh, tinh thông văn học, thiên văn, lịch pháp, và đặc biệt là mưu lược quân sự. Từng đỗ tiến sĩ, nhưng do chán cảnh quan trường thối nát dưới triều Nguyên, ông cáo quan về quê, sống đời ẩn sĩ.
Khi phong trào khởi nghĩa chống nhà Nguyên nổi lên khắp nơi, Chu Nguyên Chương – một kẻ áo vải từ xuất thân bần hàn – đã nhiều lần tìm cách mời Lưu Bá Ôn xuất sơn phò tá. Sau nhiều lần từ chối, cuối cùng Lưu Bá Ôn chấp thuận, trở thành mưu thần chủ chốt bên cạnh Chu Nguyên Chương. Người đời ví họ như “cá gặp nước”: một bên có chí bá vương nhưng thiếu mưu kế, một bên có trí tuệ siêu phàm nhưng cần nơi thi triển.
Trong những năm chinh chiến, Lưu Bá Ôn nhiều lần bày mưu hiến kế, góp phần quyết định trong các trận đánh với Trần Hữu Lượng, Trương Sĩ Thành, hay lực lượng còn lại của nhà Nguyên. Những kế sách như “dĩ dật đãi lao” (lấy nhàn chống mệt), “không thành kế”, hay chiến lược đánh chiếm Kiến Khang đều mang dấu ấn của ông. Nhờ công lao ấy, Chu Nguyên Chương cuối cùng giành thiên hạ, khai sáng nhà Minh vào năm 1368.
Tuy nhiên, mối quan hệ vua – tôi vốn đầy toan tính và nghi kỵ. Lưu Bá Ôn tuy có công lớn nhưng chỉ được phong tước Bá, không được trọng dụng đến mức Thừa tướng như nhiều người mong đợi. Sự kiện “đốt Khánh Công lâu” – nơi Chu Nguyên Chương giết hại hàng loạt công thần – càng khiến Lưu Bá Ôn hiểu rõ nguy cơ bản thân, từ đó tìm cách cáo lão hồi hương.
Năm 1375, Lưu Bá Ôn lâm bệnh nặng. Chu Nguyên Chương sai Hồ Duy Dung, vốn là kẻ có thù riêng với Lưu Bá Ôn, mang ngự y đến thăm bệnh. Sau khi uống thuốc, bệnh tình của ông không những không giảm mà còn nặng hơn, dẫn đến qua đời ở tuổi 65. Trong dân gian, nhiều lời đồn cho rằng ông bị đầu độc ngầm để loại bỏ một công thần khiến Chu Nguyên Chương lo ngại.
Điều đặc biệt là trước khi mất, Lưu Bá Ôn căn dặn con trai hãy đem một sọt cá tiến cống Chu Nguyên Chương. Ban đầu, vị Hoàng đế khai quốc không hiểu được ẩn ý này, chỉ cho rằng đó là một món quà kỳ lạ. Phải 17 năm sau, khi những biến cố kế vị nổ ra, Chu Nguyên Chương mới ngộ ra chân ý mà Lưu Bá Ôn muốn gửi gắm – nhưng lúc ấy tất cả đã quá muộn.
Tại sao lại là cá? Tại sao lại là “một sọt”? Câu hỏi này đã gây tò mò cho nhiều thế hệ hậu nhân. Nhưng nếu đặt vào bối cảnh lúc bấy giờ, ta sẽ thấy ý nghĩa thâm sâu:
Đáng tiếc thay, Chu Nguyên Chương lúc ấy chỉ cười bỏ qua, bởi ông tự tin vào quyền uy của mình, cho rằng các con sẽ không dám chống lại thiên tử. Chỉ đến khi hoàng thái tử Chu Tiêu – người kế vị hợp pháp – đột ngột qua đời năm 1392, Chu Nguyên Chương mới thấm thía lời khuyên.
Cái chết của thái tử Chu Tiêu đã đẩy nhà Minh vào cơn khủng hoảng kế vị. Chu Nguyên Chương lập cháu nội Chu Doãn Văn (con của Chu Tiêu) làm thái tử. Trong khi đó, các Hoàng tử khác vốn đã được phân phong, nắm giữ quân đội hùng mạnh, bắt đầu nuôi tham vọng.
Khi Chu Nguyên Chương băng hà (1398), Chu Doãn Văn lên ngôi. Ngay lập tức, chú ruột của ông – Yên Vương Chu Đệ – khởi binh phát động “Tĩnh Nan chi biến” (1399–1402). Cuộc nội chiến đẫm máu kéo dài 3 năm đã minh chứng hoàn toàn cho ẩn dụ “sọt cá”. Các Hoàng tử không cam chịu làm “cá trong rọ”, mà lần lượt tìm cách tranh đoạt, xé nát sự ổn định mà Chu Nguyên Chương từng dày công gây dựng.
Kết cục, Chu Đệ đánh bại cháu ruột, đoạt ngôi, trở thành Minh Thành Tổ, mở ra thời kỳ thịnh trị Vĩnh Lạc. Nhưng lịch sử cũng ghi lại sự hối hận muộn màng của Chu Nguyên Chương: ông đã hiểu ra ẩn ý của Lưu Bá Ôn, song tất cả đều đã muộn.
Câu chuyện “sọt cá” không chỉ là một giai thoại mang màu sắc huyền bí, mà còn chứa đựng triết lý chính trị sắc bén:
- Quyền lực tối thượng phải tập trung: Một vương triều chỉ có thể ổn định khi quyền lực kế vị rõ ràng, tập trung vào một người.
- Sự đa nghi của bậc quân vương: Chu Nguyên Chương vốn đa nghi, lo sợ công thần lấn át, nhưng lại không đủ quyết đoán trong việc dẹp bỏ nguy cơ từ chính con cháu của mình.
- Trí tuệ của mưu thần: Lưu Bá Ôn biết rõ quy luật lịch sử, nhưng ông không thể thay đổi vận mệnh triều đại, chỉ để lại lời nhắn nhủ cuối cùng qua một ẩn dụ giản dị mà sâu sắc.
Hành trình của ĐT nữ Việt Nam tại SEA Games 33 đã chính thức khép lại, và thầy trò HLV Mai Đức Chung xứng đáng được tưởng thưởng sau những cống hiến hết mình.
Chia sẻ
HĐND TP Đà Nẵng vừa ban hành nghị quyết quy định mức thu mới lệ phí cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn TP, trong đó miễn thu lệ phí đối với các hồ sơ thực hiện qua dịch vụ công trực tuyến, chính thức áp dụng từ ngày 21/12/2025.
Chia sẻ
Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa tiến hành đình chỉ lưu hành, thu hồi trên toàn quốc lô sản phẩm nước tắm gội trẻ em Amibebe Pro - Hộp 1 chai 400 ml do chứa Methylparaben và Propylparaben không có trong thành phần công thức sản phẩm đã được cấp số tiếp nhận Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm.
Chia sẻ
Chung kết bóng đá nữ SEA Games 33 giữa ĐT nữ Việt Nam và ĐT nữ Philippines khép lại trong tranh cãi khi trọng tài biên Chanthavong Phutsvan căng cờ báo việt vị, từ chối bàn thắng hợp lệ của Bích Thùy. Quyết định này làm dấy lên làn sóng phản ứng dữ dội từ người hâm mộ Việt Nam.
Chia sẻ
Ngày 18/12, UBND phường Ngũ Hành Sơn (TP Đà Nẵng) cho biết, đang khẩn trương xây dựng lộ trình di dời các cơ sở sản xuất điêu khắc đá mỹ nghệ Non Nước vào các cụm công nghiệp có hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường, nhằm xử lý tình trạng ô nhiễm kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân.
Chia sẻ
Trước tình hình vẫn còn nhiều tranh cãi về chất lượng, số lượng suất ăn bán trú tại Trường THPT Trưng Vương (TP.HCM), ban đại diện cha mẹ phụ huynh đã trực tiếp đến kiểm tra chất lượng suất ăn tại trường.
Chia sẻ
UBND TP Huế ban hành lệnh xây dựng công trình khẩn cấp với kinh phí khoảng 2,2 tỷ đồng nhằm khắc phục sự cố sập đổ đoạn tường Hoàng thành Huế do mưa lũ.
Chia sẻ
Bích Thùy và các đồng đội không kìm được nước mắt khi bước lên bục nhận giải sau trận thua đầy tranh cãi trước ĐT nữ Philippines. Dù thất bại, ĐT nữ Việt Nam vẫn để lại hình ảnh chiến đấu kiên cường và nỗ lực đến phút cuối.
Chia sẻ
Tôi bước ra ban công, tay run nhẹ. Không phải vì tin nhắn, mà vì sự trớ trêu của nó.
Chia sẻ
TP.HCM đang từng bước nâng cao chất lượng xây dựng nông thôn mới thông qua đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực nông nghiệp công nghệ cao, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật. Thành phố muốn tạo động lực mới cho kinh tế nông thôn, xây dựng hạ tầng nông thôn mới bền vững.
Chia sẻ
Thủ tướng Italia Giorgia Meloni tuyên bố rằng kẻ thù thực sự của EU chính là sự bất lực trong việc đưa ra quyết định.
Chia sẻ
Tính từ khi triển khai đấu giá biển số xe (năm 2023) đến nay, tổng số tiền thu được đạt khoảng 9.600 tỷ đồng. Sắp tới, sẽ diễn ra phiên đấu giá trực tuyến biển số xe thứ 9, với quy mô lớn nhất từ trước đến nay, lên tới hơn 2,5 triệu biển số của ô tô và mô tô, xe gắn máy.
Chia sẻ
Dự án khu đô thị Hạ Long Xanh có tổng vốn đầu tư gần 18 tỷ USD, tương đương hơn 456.600 tỷ đồng. Đây là một trong những dự án tiêu biểu được khởi công vào ngày 19/12.
Chia sẻ
Cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) Nguyễn Thanh Phong và cựu Phó Cục trưởng, sau là Cục trưởng Trần Việt Nga bị cáo buộc lợi dụng kẽ hở trong quy định về công bố sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe, chỉ đạo cấp dưới thu tiền ngoài lệ phí để giải quyết hồ sơ “cấp phép nhanh”, qua đó hưởng lợi nhiều tỷ đồng.
Chia sẻ
Loại cây được nhắc tới chính là cây dổi xanh (gỗ dổi). Vài năm gần đây, cây dổi được trồng rất nhiều trên khắp cả nước. Cây dổi trồng truyền thống ở tỉnh Hòa Bình là giống cây dổi thực sinh (cây trồng từ hạt) cho hạt quý, còn cho gỗ quý.
Chia sẻ
Sau 14 ngày tranh tài sôi nổi, môn bóng đá nữ SEA Games 33 đã khép lại bằng tấm HCV cho ĐT nữ Philippines.
Chia sẻ
Giữa cái nắng gắt xen những cơn mưa bất chợt, cán bộ, chiến sĩ các lực lượng vũ trang vẫn miệt mài trên những công trường. Họ đang chạy đua với thời gian để dựng lại mái ấm cho người dân Gia Lai, sau đợt bão lũ lịch sử cuối tháng 11 vừa qua.
Chia sẻ
Cảnh sát xác định tài xế Hyundai Santa Fe dương tính với ma túy Morphin. Người này có 2 tiền sự, là đối tượng được quản lý sau cai nghiện ma túy tại nơi cư trú.
Chia sẻ
Nhiều người đàn ông thường phóng đại kích cỡ "cậu nhỏ" và nghĩ rằng "cậu nhỏ" của mình quá nhỏ, mong muốn làm lớn, kéo dài... Tuy nhiên có nhiều hiểu lầm về điều này.
Chia sẻ
Chiều 17/12, tại Hà Nội, Đảng bộ MTTQ, các đoàn thể Trung ương tổ chức Lễ Tổng kết và trao giải Cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ I, năm 2025 trong Đảng bộ MTTQ, các đoàn thể Trung ương.
Chia sẻ
Bích Thùy, Huỳnh Như, Hoàng Thị Loan đều bày tỏ sự tiếc nuối sau khi thất bại trong trận Chung kết bóng đá nữ SEA Games 33, tuy vậy cho biết bản thân sẽ không dừng lại trước thử thách.
Chia sẻ
Ga Ngọc Hồi đã được Bộ Xây dựng và TP.Hà Nội thống nhất lựa chọn làm Tổ hợp đường sắt bao gồm ga đường sắt đầu mối của Hà Nội và nhà ga kết nối đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam vào trung tâm thành phố.
Chia sẻ
Lực lượng chức năng phường An Khánh, TP.HCM đã xác định và mời làm việc với nhóm người dùng hung khí rượt đuổi, đánh người ở gần cầu Ba Son.
Chia sẻ
Đây là năm thứ hai anh Lê Phước Lập, xã Phước Lý, tỉnh Tây Ninh (địa phận huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An trước đây) trồng nho trong chậu bán độc lạ bán chợ tết. Những chùm nho trĩu quả rủ xuống, xanh mướt hoặc tím sẫm, kết hợp với thân cây được uốn dáng gọn gàng, tạo nên sản phẩm vừa là cây cảnh vừa có thể thưởng thức trái tươi.
Chia sẻ
Theo kế hoạch, sáng 19/12, TP Hà Nội sẽ đồng loạt khởi công 7 “siêu dự án” hạ tầng, đô thị có ý nghĩa chiến lược quan trọng của Thủ đô, trong đó có dự án có tổng vốn sơ bộ 855.000 tỷ đồng, kỳ vọng tái thiết đô thị hai bờ sông và tạo “kỳ tích sông Hồng”.
Chia sẻ
Cục CSGT xác định bước đầu tài xế xe cứu thương chạy nhanh, không chú ý quan sát và không giảm tốc khi vào trạm dừng nghỉ, trong khi xe đầu kéo dừng đỗ sai quy định, dẫn đến vụ tai nạn trên cao tốc TP HCM – Long Thành – Dầu Giây làm 3 người tử vong.
Chia sẻ
Đêm Bắc Kinh thất thủ năm 1644, Sùng Trinh đế cầm súng chờ binh cứu viện nhưng đội quân Cẩm y vệ 150.000 người lại biến mất không một dấu vết.
Chia sẻ
Nhạc sĩ Tô Hiếu cảnh báo việc nhiều tài khoản mạng xã hội dựng chuyện kêu gọi quyên góp cho Thanh Tùng – con trai cố nghệ sĩ Thương Tín.
Chia sẻ
“Em bé US-HIFU” đầu tiên tại Việt Nam chào đời là dấu mốc mới của y tế nước nhà trong điều trị khối u không xâm lấn và hỗ trợ sinh sản.
Chia sẻ
Nguyễn Bích Thuỳ - ĐT bóng đá nữ Việt Nam từ người ghi bàn thắng quyết định đưa Việt Nam dự World Cup 2023 đến người bị “cướp” bàn thắng đầy oan ức tại SEA Games 33.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
MA
