3 năm chiến tranh Ukraine: Những bài học đắt giá định hình thế giới

Biểu tình ủng hộ Ukraine ở Chicago. Ảnh Chicago-Sun Times

Khi chiến tranh Nga-Ukraine bước sang năm thứ ba, những bài học chính xuất hiện như Nga đã củng cố vị thế là đối thủ lâu dài của châu Âu; bộ binh vẫn rất cần thiết cho những cuộc chiến tiềm tàng; phản ứng quân sự rời rạc của châu Âu nhấn mạnh sự thất bại trong việc phát triển chiến lược phòng thủ thống nhất; máy bay không người lái đã cách mạng hóa chiến tranh hiện đại... 

Máy bay không người lái, NATO và Nga: Chiến tranh Ukraine đã dạy cho thế giới điều gì?

Kỷ niệm ba năm ngày nổ ra Chiến tranh Ukraine là thời điểm hữu ích để nhìn lại và xem xét những bài học lớn hơn của cuộc chiến. 

Bản thân cuộc xung đột đã phần lớn sa lầy. Nga đã đạt được một số tiến bộ trong năm qua, nhưng cái giá phải trả là rất lớn. Nga đang mất quá nhiều để chiếm được những phần lãnh thổ nhỏ đến mức cuộc chiến gây nguy hiểm cho các lợi ích chiến lược khác của Nga.

Tuy nhiên, Ukraine cũng đang gặp rắc rối. Tình trạng thiếu hụt nhân lực và đạn dược của nước này là điều ai cũng biết. Và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ra hiệu một cách mạnh mẽ rằng ông muốn chiến tranh kết thúc càng sớm càng tốt. Vì vậy, một thỏa thuận có vẻ sẽ sớm xảy ra. Do đó, bây giờ là thời điểm thích hợp để xem xét câu chuyện lớn hơn của cuộc chiến đối với tương lai của xung đột.

Putin là một đối thủ thường trực của châu Âu

Cuộc chiến ở Ukraine đã gây ra sự thay đổi thế hệ ở phần còn lại của châu Âu. Nó đẩy Nga từ một đối tác khó chịu, khó gần thành một đối thủ địa chính trị được thừa nhận công khai.

Mối quan hệ của Nga với phương Tây và các đối tác của họ sẽ không được bình thường hóa cho đến khi Nga có nhà lãnh đạo mới thay thế ông Putin. Ông Trump có thể thích ông Putin và nhượng bộ khi họ gặp nhau, nhưng hai bên sẽ không có sự tin tưởng lẫn nhau.

An ninh châu Âu sẽ tập trung vào việc ngăn chặn Nga trong một thế hệ nữa – theo đường lối tương tự như Chiến tranh Lạnh, ngoại trừ việc Nga sẽ mất cân bằng hơn lần trước. Nền kinh tế kết hợp của NATO lớn hơn Nga gấp 25 lần. Đây là chi phí dài hạn của Nga trong cuộc chiến.

Sức mạnh quân sự thông thường vẫn cần thiết

Lịch sử quân sự dạy đi dạy lại rằng không có gì giữ được lãnh thổ như bộ binh. Vì học thuyết quân sự phương Tây tập trung vào phòng thủ hơn là chinh phục, nên các quốc gia NATO có xu hướng có quân đội nhỏ hơn so với bài học này gợi ý.

Vũ khí hạt nhân, chiến đấu trên không-trên biển, chống nổi loạn ... cạnh tranh với các đội quân truyền thống để giành sự chú ý và nguồn lực. Nhưng sức mạnh quân sự thông thường sẽ quay trở lại châu Âu khi cuộc cạnh tranh lâu dài với Nga đang hình thành.

Và ở Đông Á, đây là một sự kiện quan trọng, vì mục tiêu khu vực chính của Trung Quốc là thống nhất Đài Loan. Nếu quân đội của họ giành được chỗ đứng ở Đài Loan, sẽ cần một lực lượng lớn để chống lại họ. Mỹ, Đài Loan và Nhật Bản hiện không có đủ nhân lực để thực hiện nhiệm vụ đó.

'Châu Âu' vẫn là một sự thất bại

Sau 3 năm chiến tranh ngay trước cửa nhà mình, vẫn chưa có tiếng nói quân sự thống nhất của châu Âu. Đúng là sự ủng hộ của châu Âu dành cho Ukraine vượt xa sự ủng hộ của Mỹ. Nhưng xét đến sự gần gũi của châu Âu với Ukraine và mối đe dọa từ Nga, một đường ống viện trợ hợp lý hóa lẽ ra phải được phát triển nhanh hơn nhiều.

Thay vào đó, viện trợ của châu Âu chỉ dần khắc phục được tình trạng phân mảnh quốc gia và vẫn ở mức thấp so với quy mô kinh tế chung của châu Âu.

Khi Mỹ hỗ trợ Mujahadeen chống lại Liên Xô vào những năm 1980, CIA đã thiết lập một đường ống vũ khí và hỗ trợ tài chính tốt, hoạt động nhanh chóng trong vài năm. NATO và châu Âu đã phải vật lộn để đạt được mức độ phối hợp và tốc độ đó.

Máy bay không người lái

Nếu vai trò của binh lính và vũ khí đạn dược trên chiến trường không thay đổi đáng ngạc nhiên, thì sự thay đổi lớn nhất có lẽ là máy bay không người lái - ở khắp mọi nơi . Chúng ta đều đã thấy cảnh quay về cuộc tấn công bằng máy bay không người lái trên phương tiện truyền thông xã hội trong vài năm trở lại đây. Nhưng sự phổ biến của thiết bị chiến đấu này đã gây sốc.

Những chiếc máy bay không người lái lớn giống máy bay đã xuất hiện trong 20 năm, cho phép tấn công tầm xa hoặc vượt đường chân trời. Bằng cách lảng vảng trên các chiến trường của cuộc chiến chống khủng bố, chúng cung cấp dữ liệu để tạo điều kiện cho các cuộc tấn công của Mỹ từ các căn cứ xa xôi.

Nhưng cuộc chiến tranh Ukraine đã làm tăng thêm điều đó bằng cách lấp đầy không gian chiến trường bằng đủ loại máy bay không người lái nhỏ được sử dụng ở tầm ngắn. Chúng thường được trang bị vũ khí và hoạt động như tàu chiến mini hoặc tên lửa mini.

Điều này đẩy nhanh xu hướng dài hạn, có từ Thế chiến thứ nhất, khi các chiến binh ngày càng rời xa chiến tuyến để chiến đấu ở khoảng cách xa, vì chiến trường ngày càng trở nên nguy hiểm hơn.

Những bài học khác sẽ trở nên rõ ràng sau khi chiến tranh kết thúc, nhưng đây là những bài học có khả năng định hình chính sách phòng thủ lãnh thổ của châu Âu và chiến lược của Mỹ ở Đông Á trong thập kỷ tới.

×