4 năm chờ "thoát" khỏi vùng sạt lở ở Gia Lai: Khu tái định cư có, tiền bồi thường thì... chưa

"Nghe tiếng sấm lớn là cả nhà bỏ chạy"

Những ngày mưa kéo dài đầu mùa bão, không khí ở thôn Chánh Thắng (xã Cát Tiến, huyện Phù Cát cũ, nay thuộc tỉnh Gia Lai sau điều chỉnh địa giới hành chính) lại nặng nề hơn bao giờ hết. Những ánh đèn le lói trong đêm là hình ảnh quen thuộc khi nhiều gia đình phải thức trắng, không dám ngủ vì sợ sạt lở tái diễn.

Bà Đinh Thị Liền (62 tuổi), sống gần chân núi Cấm, giọng còn run run kể lại: "Tôi không thể quên đêm đó. Nguyên cả bức tường sau nhà bị đất đá ép vào, nước bùn tràn vào bếp. Giờ chỉ cần nghe tin mưa là tôi lại ôm túi đồ chạy sang nhà bà con ở xa hơn để tránh".

Năm 2021, trận sạt lở kinh hoàng tại đây đã cuốn phăng khoảng 35.000 m³ đất đá, gây thiệt hại lớn về tài sản, uy hiếp hàng chục hộ dân sống ngay dưới chân núi Cấm, điểm được đánh giá có nguy cơ sạt lở cao bậc nhất khu vực.

Ngay sau sự cố, UBND tỉnh Bình Định (cũ) đã phê duyệt chủ trương xây dựng khu tái định cư mới rộng 3 ha, với tổng vốn đầu tư hơn 35 tỷ đồng để di dời 64 hộ dân khẩn cấp khỏi vùng nguy hiểm. Hạ tầng đã hoàn tất từ tháng 7/2024. Thế nhưng đến nay, người dân vẫn chưa thể dọn về nơi ở mới vì… thiếu kinh phí hỗ trợ đền bù tài sản.

"Chờ hoài không thấy gì, nhà cũ muốn sập rồi"

Bà Thái Thị Nại (72 tuổi) thở dài khi chỉ tay về phía mái nhà đã thủng lỗ chỗ: "Già rồi, đâu đi được xa. Nhà này cũng dột, mối mọt gặm gần hết. Cứ đến mùa mưa là kêu sơ tán, nhưng năm nay tôi không đi nữa đâu. Chờ mấy năm rồi mà có ai đưa đi đâu".

Không riêng gì bà Nại, nhiều hộ dân cũng đang mòn mỏi đợi được di dời. Gia đình bà Nguyễn Thị Duôn (63 tuổi) đã quá quen với việc “di cư tạm thời” mỗi khi trời mưa lớn: "Họ có làm mương để ngăn nước trên núi đổ về rồi, nhưng chỉ cần mưa dai một ngày là chúng tôi lại phải gói ghém sang nhà khác ở tạm. Ngủ không yên, ăn không ngon, cứ sống thế này đến bao giờ?".

Ông Trương Thanh Tùng (59 tuổi), sống gần điểm sạt lở cũ, bày tỏ sự lo lắng khi chứng kiến liên tiếp các vụ thiên tai nghiêm trọng tại miền Bắc trong thời gian gần đây: "Xem ti vi thấy cảnh lũ quét, đất đá đổ ầm ầm mà rùng mình. Nhà tôi cũng nằm sát khu vực từng sạt lở, ban đêm phải thức canh, không dám ngủ vì không biết đá trên núi lúc nào lăn xuống".

Hạ tầng đã sẵn, dân vẫn phải... đợi tiền

Theo ông Trần Khánh Chương, Trưởng phòng Kinh tế xã Cát Tiến, nguyên nhân khiến người dân chưa thể dời đến khu tái định cư là do chưa bố trí được 70 - 80 tỷ đồng để hỗ trợ tài sản trên đất. Dù xã đã nhiều lần có văn bản đề xuất tỉnh hỗ trợ, nhưng đến nay vẫn chưa có nguồn vốn cụ thể.

Ông Nguyễn Văn Hưng, Bí thư Đảng ủy xã Cát Tiến, cho biết thêm:"Hệ thống hạ tầng ở khu tái định cư núi Cấm đã hoàn chỉnh, chỉ chờ người dân đến ở. Nhưng khâu quan trọng là bồi thường, hỗ trợ tái định cư thì lại chưa có kinh phí. Xã đã kiểm kê, áp giá đầy đủ và kiến nghị lên tỉnh. Chỉ mong sớm có vốn để bà con được an cư".

Chính quyền địa phương và người dân đều thống nhất rằng, việc di dời không thể kéo dài thêm. Đặc biệt, trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt, mưa bão bất thường thì việc sống dưới chân núi Cấm, nơi từng sạt lở là quá mạo hiểm.

Ông Lê Văn Sạn (65 tuổi), Bí thư Chi bộ thôn Chánh Thắng, chỉ tay lên các tảng đá lớn trên cao và nói trong lo lắng: "Chúng tôi không sợ đất lở nữa, mà sợ đá lăn. Những hòn đá to cả tấn đã nứt, hổng chân. Mưa lớn mà lăn xuống là không kịp chạy".

Trong khi người dân còn nơm nớp lo sợ và sống trong cảnh “ngủ cũng phải canh trời”, thì khu tái định cư vẫn lặng lẽ nằm chờ. Chờ một nguồn vốn. Chờ một quyết định. Và chờ sự an toàn mà đáng ra họ phải có từ 4 năm trước.

×